Strażnica WOP Jarnołtów

Strażnica WOP Warmałcice
Strażnica WOP Jarnołtów
Ilustracja
Budynki byłej strażnicy w Jarnołtowie (listopad 2014)
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1945

Rozformowanie

1975

Tradycje
Rodowód

226 strażnica WOP
235 strażnica WOP
25 strażnica WOP Jarnołtów
2 strażnica WOP Jarnołtów
3 strażnica WOP lądowa Jarnołtów

Kontynuacja

Strażnica WOP Jasienica Górna
SSG w Jasienicy Górnej
PSG w Jasienicy Górnej
PSG w Paczkowie
PSG w Nysie
PSG w Opolu

Komendanci / Dowódcy
Ostatni

kpt. Jan Świerkowski

Organizacja
Kryptonim

Satyryk 7[a]

Dyslokacja

Warmałcice;
Jarnołtów 57

Formacja

Wojska Ochrony Pogranicza

Podległość

49 komenda odcinka
73 batalion OP
46 batalion WOP
45 batalion WOP

Multimedia w Wikimedia Commons
Miejsce gdzie była 226 strażnica WOP Warmałcice, gruzy przy drodze tzw. czereśniowej – widok od strony czeskiej (listopad 2014)

Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Warmałcice/Jarnołtów – zlikwidowany podstawowy pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę graniczną na granicy polsko-czechosłowackiej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Strażnica została sformowana w 1945 w strukturze 49 komendy odcinka Paczków jako 226 strażnica WOP (Warmałcice)[1][b] o stanie 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego[2].

Na początku 1947, 226 strażnica WOP Warmałcice wystawiła placówkę w miejscowości Łąka[3].

W 2. połowie lat 40. 226 strażnica WOP Warmałcice została przeniesiona z miejscowości Warmałcice do miejscowości Jarnołtów.

W związku z reorganizacją oddziałów WOP, 24 kwietnia 1948 226 strażnica OP Jarnołtów została włączona w struktury 73 batalionu Ochrony Pogranicza, a 1 stycznia 1951 46 batalionu WOP w Paczkowie, który funkcjonował do 1956.

Od 15 marca 1954 wprowadzono nową numerację strażnic[c] a strażnica WOP Jarnołtów otrzymała nr 235 w skali kraju[5].

W 1956 rozpoczęto numerowanie strażnic na poziomie brygady. Strażnica II kategorii Jarnołtów była 25 w 4 Brygadzie Wojsk Ochrony Pogranicza[6].

1 stycznia 1960 była jako 2 strażnica WOP IV kategorii Jarnołtów.

1 stycznia 1964 była jako 3 strażnica WOP lądowa IV kategorii Jarnołtów funkcjonowała w strukturach 45 batalionu WOP w Prudniku[7][d] do rozformowania w 1975[8]. Ochraniany przez strażnicę odcinek granicy państwowej, przejęły strażnice WOP: Gierałcice i Jasienica Górna.

Ochrona granicy

W 1960 2 strażnica WOP Jarnołtów IV kategorii, ochraniała odcinek granicy państwowej o długości 10796 m.

  • Włącznie znak graniczny nr 167/6, wyłącznie znak gran. nr 176/18.
  • Współdziałała w zabezpieczeniu granicy państwowej z:
    • Strażnice WOP w: Gierałcicach i Jasienicy Górnej
  • W ochronie granicy dowódcy strażnicy ściśle współpracowali ze swoimi odpowiednikami tj. naczelnikami placówek OSH (Ochrana Statnich Hranic) CSRS.

Wydarzenia

  • 1956 – koniec czerwca–początek lipca w okresie tzw. „Wypadków poznańskich”, przy linii granicznej i w strefie działania, odnajdywano pakunki zawierające ulotki z tzw. „bibułą”, przytwierdzone do balonów leżących na ziemi[9]. W związku z masowością zjawiska, żołnierze otrzymali zezwolenie na użycie broni, celem zestrzelenia nisko przelatujących balonów (nawet jeśli znajdowały się na terytorium czechosłowackim, ale w zasięgu ognia – to samo czynili pogranicznicy czechosłowaccy)[10].
  • 1972 – 13 lipca szef strażnicy sierż. Jerzy O. jako dysponent samochodu służbowego STAR 29A, rozwożąc bieliznę z pralni Jednostki wojskowej 4884, do strażnic w miejscowości Biskupów, doszło do potrącenia pieszego, mieszkańca Prudnika. Poszkodowanego przewieziono do szpitala w Głuchołazach, w celu udzielenia pomocy lekarskiej[11].

Strażnice sąsiednie

Dowódcy strażnicy

  • kpt. Jerzy Głuszczyński[12] (był w 1962) kpt.Jerzy Głuszczyński (był w 1962)
  • kpt. Mieczysław Pita (do 1969)[e]
  • kpt. Jan Świerkowski (był w 1970–1975[13]) – do rozformowania.

Zobacz też

  • 6 pułk piechoty.

Uwagi

  1. Kryptonim strażnicy w latach 1972–1973.
  2. Położenie strażnicy → 50°19′56″N 17°15′23″E/50,332170 17,256300.
  3. Rozkaz dowódcy Wojsk Ochrony Pogranicza nr 04 z 22 lutego1954[4].
  4. Zarządzenie Dowódcy Wojsk Wewnętrznych nr 013/WW z dnia 16.06.1956 (Jackiewicz 1998 ↓, s. 152).
  5. kpt. Mieczysław Pita ubył do Strażnicy WOP Pokrzywna.

Przypisy

  1. ASGran., sygn. 217/143 ↓.
  2. Dominiczak 1985 ↓, s. 46.
  3. Ziemianek 2003 ↓, s. 31.
  4. Prochwicz 2011 ↓, s. 207.
  5. Dyslokacja jednostek WOP 1954 ↓, k.25.
  6. Wykaz dyslokacyjny 1957 ↓, k.186.
  7. Prochwicz 2011 ↓, s. 217.
  8. Gacek 2005 ↓, s. 13.
  9. Robert Spałek: Agenci w balonach – mniej znany aspekt „wojny balonowej”. ipn.gov.pl. (pol.).
  10. Kudasiewicz 2003 ↓, s. 8.
  11. Kudasiewicz 2006 ↓, s. 10.
  12. Gacek 2005 ↓, s. 66.
  13. Kudasiewicz 2005 ↓, s. 10.

Bibliografia

  • Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985. Warszawa: Wojskowa Drukarnia w Łodzi, 1985.
  • Stefan Gacek: Górnośląska Brygada WOP. Rys historyczny 1945–1991. Gliwice: Wydawnictwo Byłych Żołnierzy Zawodowych i Oficerów Rezerwy Wojska Polskiego, 2005.
  • Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza: (1945–1991): krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
  • Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
  • Mirosław Kudasiewicz. Wspomnienia Weterana WOP (40) Niespełnione marzenia (Finansowe) cz. I. „Tygodnik Prudnicki”. 18(753), s. 10, 2005-05-04. ISSN 1231-904X. 
  • Mirosław Kudasiewicz. Wspomnienia Weterana WOP (94) Parę słów o służbie samochodowej. „Tygodnik Prudnicki”. 21(807), s. 10, 2006-05-24. ISSN 1231-904X. 
  • Mirosław Kudasiewicz. Z archiwum odkrywcy – Balonowa propaganda. „Tygodnik Prudnicki”. 19(649), s. 8, 2003-05-07. ISSN 1231-904X. 
  • Wiesław Ziemianek. Proces powstania, organizacji i rozwoju Wojsk Ochrony Pogranicza w latach 1945-1948 na przykładzie jednostki w Kłodzku. „Biuletyn Centralnego Ośrodka Straży Granicznej”. 23/2003, 2003. Koszalin: Centralny Ośrodek Straży Granicznej. ISSN 1429-2505. 
  • Archiwum Straży Granicznej, DWOP, sygn. 217/143 k. 119–123. Wykazy dyslokacyjne WOP 1946 rok.
  • Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Wykaz dyslokacyjny etatowych oddziałów i pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza z 18 maja 1957.
  • Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Dyslokacja jednostek Wojsk Ochrony Pogranicza z 8 kwietnia 1954.
  • p
  • d
  • e
Oddziały OP 1945–1946
Oddziały WOP
1946–1948 i 1957–1976
Brygady OP 1948–1950
Brygady WOP 1950–1958
„Terytorialne”
brygady WOP 1958–1990
Komendy odcinków
Bataliony OP
Bataliony WOP
Bataliony portowe
Inne
Samodzielne OZ
Szkolnictwo WOP
Dywizjony OP
Strażnice WOP
GPK/PPK
  • p
  • d
  • e
Rodowód
Komendy odcinków
Bataliony OP
Bataliony WOP
Strażnice
GPK
PPK MRG

  • p
  • d
  • e
Rodowód
Komendy odcinków
Bataliony OP
Bataliony WOP
Strażnice
GPK