5 Brygada WOP

5 Brygada Wojsk Ochrony Pogranicza – związek taktyczny Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę ochronną na granicy polsko-czechosłowackiej.

Sformowana w 1950 na bazie 23 Brygady Ochrony Pogranicza, na podstawie rozkazu MBP nr 043/org z 3 czerwca 1950^[2]. Nowa numeracja batalionów i brygad weszła w życie z dniem 1 stycznia 1951^[3]. Sztab brygady stacjonował w Kłodzku przy ulicy Lutyckiej.
Zgodnie z etatem czasu „P” nr 352/15 , na dzień 1 listopada 1954 brygada liczyła 2533 żołnierzy, a etat czasu „W” nr 0352/12 przewidywał 3106 żołnierzy^[4].
Zgodnie z etatem czasu „P” nr 352/36 , na dzień 1 sierpnia 1957 brygada liczyła 2282 żołnierzy, a etat czasu „W” nr 0352/23 przewidywał 3411 żołnierzy^[5].

Rozformowana w 1958. Na jej bazie powstała 5 Sudecka Brygada WOP.

W 1950^[2]:

• dowództwo, sztab i pododdziały dowodzenia
• 51 batalion WOP – Stronie Śląskie
• 52 batalion WOP – Bystrzyca Kłodzka
• 53 batalion WOP – Duszniki-Zdrój
• 54 batalion WOP – Wałbrzych

• ppłk Jakub Margules
• ppłk Witold Kłoczko
• płk Bronisław Wąsowski

11 Oddział Ochrony Pogranicza → 11 Wrocławski Oddział WOP → 23 Brygada Ochrony Pogranicza → 5 Brygada WOP → 5 Sudecka Brygada WOP → Sudecka Brygada WOP → Sudecki Batalion WOP

• Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
• Grzegorz Goryński. Plany mobilizacyjne Wojsk Ochrony Pogranicza okresu zimnej wojny – zadania na rzecz MON. „Biuletyn Historyczny Muzeum Marynarki Wojennej”. 36/2021, 2021. Gdynia: Muzeum Marynarki Wojennej. ISSN 0137-5539. 
• Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza (1945-1991). Krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
• Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945-1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
• Archiwum Straży Granicznej, DWOP sygn.2825/1. Rejestr główny jednostek WOP.