Strażnica WOP Hermanowice

Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Stanisławczyk/Hermanowice – zlikwidowany podstawowy pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę graniczną na granicy polsko-radzieckiej.

Strażnica Straży Granicznej w Hermanowicach – zlikwidowana graniczna jednostka organizacyjna Straży Granicznej realizująca zadania bezpośrednio w ochronie granicy państwowej z Ukrainą.

Strażnica została sformowana w 1945 w strukturze 35 komendy odcinka jako 160 strażnica WOP (Stanisławczyk)^[1]  o stanie 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego^[2]. W rejon granicy wymaszerowała z Przemyśla 1 marca 1946.

W związku z reorganizacją oddziałów WOP, 24 kwietnia 1948 162 strażnica OP Stanisławczyk została włączona w struktury 31 batalionu Ochrony Pogranicza, a 1 stycznia 1951 jako 159 strażnica WOP Hermanowice 262 batalionu WOP w Przemyślu.

Od 15 marca 1954 wprowadzono nową numerację strażnic^[b]. Strażnica II kategorii otrzymała numer 159^[4][5].

W 1964 w Hermanowicach stacjonowała Placówka WOP nr 3 26 Przemyskiego Oddziału Wojsk Ochrony Pogranicza^[6] .

W 1976 odtwarzano brygady na granicy ze Związkiem Radzieckim. Na bazie 26 Przemyskiego Oddziału WOP sformowano Bieszczadzką Brygadę WOP. W jej strukturach, na bazie Placówki WOP Hermanowice zorganizowano Strażnicę WOP Hermanowice^[7].

Straż Graniczna:

Po rozwiązaniu w 1991 Wojsk Ochrony Pogranicza, strażnica w Hermanowicach weszła w podporządkowanie Bieszczadzkiego Oddziału Straży Granicznej^[8] i przyjęła nazwę Strażnica Straży Granicznej w Hermanowicach (Strażnica SG w Hermanowicach)..

W wyniku realizacji kolejnego etapu zmian organizacyjnych w Straży Granicznej w 2002, strażnica uzyskała status strażnicy SG I kategorii^[c]. 25 września 2002 funkcjonariusze SG w Hermanowicach przenieśli się do nowego obiektu^[9].

Jako Strażnica Straży Granicznej w Hermanowicach funkcjonowała do 23 sierpnia 2005 i 24 sierpnia 2005 Ustawą z 22 kwietnia 2005 O zmianie ustawy o Straży Granicznej...^[d] została przekształcona na Placówkę Straży Granicznej w Hermanowicach (PSG w Hermanowicach).

Straż Graniczna:

Z chwilą utworzenia Bieszczadzkiego Oddziału Straży Granicznej w Przemyślu, 16 maja 1991 Strażnica SG w Hermanowicach ochraniała odcinek granicy państwowej z Ukrainą od znaku granicznego nr 529 do znaku gran. nr 485^[10].

Linia rozgraniczenia^[10]:

1. Ze strażnicą SG w Medyce: włącznie znak gran. nr 529, dalej granicą gmin Medyka i Żurawica oraz Przemyśl Wieś, Przemyśl i Krasiczyn.
2. Ze strażnicą SG w Ustrzykach Dolnych: wyłącznie znak gran. nr 485, dalej granicą gmin Fredropol i Krasiczyn oraz Ustrzyki Dolne i Bircza.

• 159 strażnica WOP Torki ⇔ 161 strażnica WOP Kalwaria – 1946
• 161 strażnica OP Medyka ⇔ 163 strażnica OP Sierakośce – 1949
• 158 strażnica WOP Medyka ⇔ 160 strażnica WOP Sierakościce – 1954
• 4 placówka WOP Medyka ⇔ 2 placówka WOP Krościenko – 01.01.1960
• 4 placówka WOP Medyka ⇔ 2 placówka WOP Krościenko – 01.01.1964

Straż Graniczna:

• Strażnica SG w Medyce ⇔ Strażnica SG w Ustrzykach Dolnych – 16.05.1991^[10].

• Eugeniusz Wróbel (12.08.1970–31.05.1976)^[11]
• kpt./mjr Tadeusz Dańczak^[12]  (1.03.1987–był 31.07.1990)^[13].

Komendanci strażnicy SG:

• por. SG Edward Kowalczyk (od 1991)^[14].

• Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985. Warszawa: Wojskowa Drukarnia w Łodzi, 1985.
• Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza: (1945–1991): krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.

• Halina Łach: System ochrony polskiej granicy państwowej. Olsztyn: Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych. Wydział Humanistyczny UWM, 2013. ISBN 978-83-935593-8-1.
• Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.

• Piotr Kozłowski: Bieszczadzki Oddział Straży Granicznej im. płk. Jana Tomasza Gorzechowskiego w Przemyślu. W: Leszek Elas [patronat]: Straż Graniczna w dwudziestoleciu 1991–2011. Materiały poseminaryjne – Tom I. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, 2011. ISBN 978-83-909484-4-7.
• Książka obsady etatowej Bieszczadzkiej Brygady Wojsk Obrony Pogranicza, 1988–1991. Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• ASGran. Historia Przemyskiego Oddziału Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1955. Przemyśl 1956
• Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Dyslokacja jednostek Wojsk Ochrony Pogranicza z 8 kwietnia 1954.