Ogród Roślin Leczniczych Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu
Artykuł ten został zgłoszony do umieszczenia na stronie głównej w rubryce „Czy wiesz”.
Pomóż nam go sprawdzić: oceń zgłoszoną nominację.
Pomóż nam go sprawdzić: oceń zgłoszoną nominację.
 | |||
| Państwo |
| ||
|---|---|---|---|
| Województwo | |||
| Miejscowość | Wrocław | ||
| Dzielnica | Zacisze | ||
| Adres | |||
| Powierzchnia | 3,07[1] ha | ||
| Data założenia | 1946[1] | ||
Położenie na mapie Wrocławia  | |||
Położenie na mapie Polski  | |||
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |||
 51°07′00,96″N 17°04′26,04″E/51,116933 17,073900 | |||
| |||
| Strona internetowa | |||
Ogród Roślin Leczniczych Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu – placówka naukowo-badawcza oraz dydaktyczna, mająca status ogrodu botanicznego. Stanowi część Zakładu Biologii i Botaniki Farmaceutycznej Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu. Podstawowym celem jego działalności jest prowadzenie badań fitochemicznych oraz dotyczących wykorzystywania roślin w lecznictwie[1].
Organizacyjnie ogród jest podzielony na 6 działów naukowych[1]:
- alpinarium (dział roślin górskich)
- arboretum
- dział eksperymentalny (roślin dalekowschodnich) – prowadzi badania nad aklimatyzacją gatunków z Dalekiego Wschodu
- dział roślin tropikalnych i subtropikalnych (szklarnie)
- dział surowców zielarskich i przypraw
- dział systematyki
Ogród powstał w 1946 roku z inicjatywy profesora botaniki – Józefa Mądalskiego. Jest on zlokalizowany na terenie dawnej posesji doktora botaniki – Paula Rüstera[1]. Obecnie ogród wraz z willą znajdującą się na jego terenie są wpisane do rejestru zabytków (nr rej.: A/1388/593/Wm z 28.12.2000)[2].
Zwiedzanie ogrodu jest możliwe po wcześniejszym uzgodnieniu terminu z jego administracją.
Rośliny
W ogrodzie uprawianych jest około 1900 gatunków i odmian roślin[1][3] (w tym około 400 w szklarniach o powierzchni 350 m²)[1].
Na terenie ogrodu znajduje się także fragment 150-letniego łęgu oraz 5 pomników przyrody: lipa srebrzysta (Tilia tomentosa), wiązowiec zachodni (Celtis occidentalis), wiąz szypułkowy (Ulmus laevis), topola czarna (Populus nigra) i grujecznik japoński (Cercidyphyllum japonicum)[1].
Rośliny chronione
Z listy roślin objętych w Polsce ochroną ścisłą, na terenie ogrodu rośnie 37 gatunków[4]:
- Aconitum vulparia
(tojad lisi) - Anthericum liliago
(pajęcznica liliowata) - Arctostaphylos uva-ursi
(mącznica lekarska) - Arnica montana
(arnika górska) - Asplenium scolopendrium
(zanokcica języcznik) - Betula pendula var. oycoviensis
(brzoza ojcowska) - Betula nana
(brzoza karłowata) - Clematis recta
(powojnik prosty) - Corydalis pumila
(kokorycz drobna) - Cytisus albus
(szczodrzeniec zmienny) - Dictamnus albus
(dyptam jesionolistny) - Drymocallis rupestris
(pięciornik skalny) - Euphorbia epithymoides
(wilczomlecz pstry) - Gentiana cruciata
(goryczka krzyżowa) - Hacquetia epipactis
(cieszynianka wiosenna) - Helleborus purpurascens
(ciemiernik czerwonawy) - Leopoldia comosa
(szafirek miękkolistny) - Lilium bulbiferum
(lilia bulwkowata) - Lilium martagon
(lilia złotogłów) - Linum austriacum
(len austriacki) - Linum flavum
(len złocisty) - Melica transsilvanica
(perłówka siedmiogrodzka) - Osmunda regalis
(długosz królewski) - Polystichum aculeatum
(paprotnik kolczysty) - Primula auricula
(pierwiosnek łyszczak) - Primula farinosa
(pierwiosnek omączony) - Pulsatilla vulgaris
(sasanka zwyczajna) - Rhododendron luteum
(różanecznik żółty) - Rosa gallica
(róża francuska) - Sempervivum globiferum
(rojownik pospolity) - Sorbus intermedia
(jarząb szwedzki) - Sorbus torminalis
(jarząb brekinia) - Spiraea media
(tawuła średnia) - Staphylea pinnata
(kłokoczka południowa) - Stipa capillata
(ostnica włosowata) - Succisella inflexa
(czarcikęsik Kluka) - Trollius europaeus
(pełnik europejski)
Z listy roślin objętych w Polsce ochroną częściową, na terenie ogrodu rośnie 28 gatunków[5]:
- Allium angulosum
(czosnek kątowaty) - Allium ursinum
(czosnek niedźwiedzi) - Anemone sylvestris
(zawilec wielkokwiatowy) - Angelica archangelica
(dzięgiel litwor) - Aquilegia vulgaris
(orlik pospolity) - Aruncus dioicus
(parzydło leśne) - Atropa belladonna
(pokrzyk wilcza jagoda) - Carlina acaulis
(dziewięćsił bezłodygowy) - Cimicifuga europaea
(pluskwica europejska) - Colchicum autumnale
(zimowit jesienny) - Daphne mezereum
(wawrzynek wilczełyko) - Dianthus barbatus var. compactus
(goździk skupiony) - Digitalis grandiflora
(naparstnica zwyczajna) - Galanthus nivalis
(śnieżyczka przebiśnieg) - Gratiola officinalis
(konitrut błotny) - Hierochloë odorata
(turówka wonna) - Hippophaë rhamnoides
(rokitnik zwyczajny) - Lonicera periclymenum
(wiciokrzew pomorski) - Matteuccia struthiopteris
(pióropusznik strusi) - Melittis melissophyllum
(miodownik melisowaty) - Menyanthes trifoliata
(bobrek trójlistkowy) - Ononis spinosa
(wilżyna ciernista) - Pinus cembra
(sosna limba) - Pinus mugo
(kosodrzewina) - Primula elatior
(pierwiosnek wyniosły) - Saxifraga paniculata
(skalnica gronkowa) - Taxus baccata
(cis pospolity) - Veratrum album ssp. lobelianum
(ciemiężyca biała)
Rośliny lecznicze
Nasadzenia taksonów farmakopealnych zajmują w ogrodzie 5000 m²[3]. Są wśród nich 183 pozycje[6]:
- Achillea millefolium
(krwawnik pospolity) - Achillea ptarmica
(krwawnik kichawiec) - Aconitum napellus
(tojad najmocniejszy) - Acorus calamus
(tatarak zwyczajny) - Aesculus hippocastanum
(kasztanowiec pospolity) - Agrimonia eupatoria
(rzepik pospolity) - Ajuga genevensis
(dąbrówka kosmata) - Allium fistulosum
(czosnek dęty) - Allium schoenoprasum
(czosnek szczypiorek) - Allium ursinum
(czosnek niedźwiedzi) - Allium victorialis
(czosnek siatkowaty) - Aloë ferox
(aloes uzbrojony) - Angelica archangelica
(dzięgiel litwor) - Antennaria dioica
(ukwap dwupienny) - Anthyllis vulneraria ssp. alpestris
(przelot pospolity) - Aristolochia clematitis
(kokornak powojnikowy) - Armoracia rusticana
(chrzan pospolity) - Arnica montana
(arnika górska) - Aronia melanocarpa
(aronia czarna) - Artemisia absinthium
(bylica piołun) - Artemisia dracunculus
(bylica draganek) - Artemisia pontica
(bylica pontyjska) - Asparagus officinalis
(szparag lekarski) - Athyrium filix-femina
(wietlica samicza) - Atropa belladonna
(pokrzyk wilcza jagoda) - Ballota nigra
(mierznica czarna) - Berberis vulgaris
(berberys zwyczajny) - Bergenia crassifolia
(bergenia grubolistna) - Betula pendula
(brzoza brodawkowata) - Betula pubescens
(brzoza omszona) - Borago officinalis
(ogórecznik lekarski) - Brassica nigra
(kapusta czarna) - Calendula officinalis
(nagietek lekarski) - Callisia fragrans
(złoty wąs) - Cannabis sativa
(konopie sienne) - Capsicum annuum
(papryka roczna) - Carlina acaulis
(dziewięćsił bezłodygowy) - Carthamus tinctorius
(krokosz barwierski) - Carum carvi
(kminek zwyczajny) - Centaurea cyanus
(chaber bławatek) - Chamaemelum nobile
(rumian rzymski) - Chenopodium bonus-henricus
(komosa strzałkowata) - Cichorium intybus
(cykoria podróżnik) - Cimicifuga europaea
(pluskwica europejska) - Cimicifuga racemosa
(pluskwica groniasta) - Colchicum autumnale
(zimowit jesienny) - Consolida regalis
(ostróżeczka polna) - Convallaria majalis
(konwalia majowa) - Coriandrum sativum
(kolendra siewna) - Crataegus laevigata
(głóg dwuszyjkowy) - Crataegus monogyna
(głóg jednoszyjkowy) - Curcuma longa
(ostryż długi) - Cydonia oblonga
(pigwa pospolita) - Cynoglossum officinale
(ostrzeń pospolity) - Datura stramonium
(bieluń dziędzierzawa) - Dictamnus albus
(dyptam jesionolistny) - Digitalis grandiflora
(naparstnica zwyczajna) - Digitalis lanata
(naparstnica wełnista) - Digitalis purpurea
(naparstnica purpurowa) - Dipsacus fullonum
(szczeć pospolita) - Dryopteris filix-mas
(narecznica samcza) - Echinacea purpurea
(jeżówka purpurowa) - Fagopyrum esculentum
(gryka zwyczajna) - Fagus sylvatica
(buk zwyczajny) - Filipendula ulmaria
(wiązówka błotna) - Filipendula vulgaris
(wiązówka bulwkowa) - Fragaria vesca
(poziomka pospolita) - Frangula alnus
(kruszyna pospolita) - Fraxinus excelsior
(jesion wyniosły) - Galanthus nivalis
(śnieżyczka przebiśnieg) - Galega officinalis
(rutwica lekarska) - Galium odoratum
(przytulia wonna) - Gentiana cruciata
(goryczka krzyżowa) - Geranium macrorrhizum
(bodziszek korzeniasty) - Geum rivale
(kuklik zwisły) - Geum urbanum
(kuklik pospolity) - Ginkgo biloba
(miłorząb dwuklapowy) - Gratiola officinalis
(konitrut błotny) - Hedera helix
(bluszcz pospolity) - Helleborus niger
(ciemiernik biały) - Hepatica nobilis
(przylaszczka pospolita) - Herniaria glabra
(połonicznik nagi) - Hierochloë odorata
(turówka wonna) - Hippophaë rhamnoides
(rokitnik zwyczajny) - Humulus lupulus
(chmiel zwyczajny) - Hyoscyamus niger
(lulek czarny) - Hypericum perforatum
(dziurawiec zwyczajny) - Hyssopus officinalis
(hyzop lekarski) - Ilex aquifolium
(ostrokrzew kolczasty) - Inula helenium
(oman wielki) - Iris × germanica
(kosacieć bródkowy) - Iris pseudacorus
(kosacieć żółty) - Juglans regia
(orzech włoski) - Juniperus communis
(jałowiec pospolity) - Juniperus sabina ‘Tamariscifolia’
(jałowiec sabiński) - Knautia arvensis
(świeżbnica polna) - Lamium album
(jasnota biała) - Larix decidua
(modrzew europejski) - Larix decidua var. polonica
(modrzew polski) - Leonurus cardiaca
(serdecznik pospolity) - Lilium bulbiferum
(lilia bulwkowata) - Lilium martagon
(lilia złotogłów) - Lycopus europaeus
(karbieniec pospolity) - Malus domestica
(jabłoń domowa) - Malva sylvestris
(ślaz dziki) - Marrubium vulgare
(szanta zwyczajna) - Melilotus albus
(nostrzyk biały) - Melilotus officinalis
(nostrzyk żółty) - Melissa officinalis
(melisa lekarska) - Melittis melissophyllum
(miodownik melisowaty) - Menyanthes trifoliata
(bobrek trójlistkowy) - Nepeta cataria
(kocimiętka właściwa) - Ocimum basilicum
(bazylia pospolita) - Olea europaea
(oliwka europejska) - Ononis spinosa
(wilżyna ciernista) - Origanum vulgare
(lebiodka pospolita) - Paeonia officinalis ssp. officinalis
(piwonia lekarska) - Papaver somniferum
(mak lekarski) - Parietaria officinalis
(parietaria lekarska) - Pimpinella saxifraga
(biedrzeniec mniejszy) - Pinus sylvestris
(sosna zwyczajna) - Plantago lanceolata
(babka lancetowata) - Polygonatum multiflorum
(kokoryczka wielokwiatowa) - Polygonatum odoratum
(kokoryczka wonna) - Polypodium vulgare
(paprotka zwyczajna) - Populus nigra
(topola czarna) - Potentilla erecta
(pięciornik kurze ziele) - Primula elatior
(pierwiosnek wyniosły) - Primula veris
(pierwiosnek lekarski) - Prunella vulgaris
(głowienka pospolita) - Pulmonaria officinalis
(miodunka plamista) - Pulsatilla vulgaris
(sasanka zwyczajna) - Quercus robur
(dąb szypułkowy) - Rhamnus cathartica
(szakłak pospolity) - Rheum rhaponticum
(rabarbar ogrodowy) - Rhodiola rosea
(różeniec górski) - Robinia pseudoacacia
(robinia akacjowa) - Rosa canina
(róża dzika) - Rosa rugosa
(róża pomarszczona) - Rosmarinus officinalis
(rozmaryn lekarski) - Rubia tinctorum
(marzana barwierska) - Rudbeckia laciniata
(rudbekia naga) - Ruta graveolens
(ruta zwyczajna) - Salix alba
(wierzba biała) - Salvia officinalis
(szałwia lekarska) - Sambucus nigra
(bez czarny) - Sanguisorba officinalis
(krwiściąg lekarski) - Sanicula europaea
(żankiel zwyczajny) - Saponaria officinalis
(mydlnica lekarska) - Satureja hortensis
(cząber ogrodowy) - Scabiosa columbaria
(driakiew gołębia) - Scabiosa ochroleuca
(driakiew żółta) - Schisandra chinensis
(cytryniec chiński) - Scrophularia nodosa
(trędownik bulwiasty) - Scutellaria altissima
(tarczyca wyniosła) - Sedum album
(rozchodnik biały) - Sempervivum tectorum var. tectorum
(rojnik murowy) - Silybum marianum
(ostropest plamisty) - Sinapis alba
(gorczyca biała) - Solanum dulcamara
(psianka słodkogórz) - Sorbus aucuparia
(jarząb pospolity) - Sorbus torminalis
(jarząb brekinia) - Stachys officinalis
(bukwica zwyczajna) - Tanacetum parthenium
(wrotycz maruna) - Tanacetum vulgare
(wrotycz pospolity) - Taxus baccata
(cis pospolity) - Teucrium scorodonia ‘Crispum’
(ożanka nierównoząbkowa) - Thymus vulgaris
(macierzanka tymianek) - Tilia cordata
(lipa drobnolistna) - Trigonella foenum-graecum
(kozieradka pospolita) - Trollius europaeus
(pełnik europejski) - Tropaeolum majus
(nasturcja większa) - Valeriana officinalis
(kozłek lekarski) - Veratrum album ssp. lobelianum
(ciemiężyca biała) - Verbena officinalis
(werbena pospolita) - Veronica officinalis
(przetacznik leśny) - Viburnum lantana
(kalina hordowina) - Viburnum opulus
(kalina koralowa) - Vincetoxicum hirundinaria
(ciemiężyk białkokwiatowy) - Viola odorata
(fiołek wonny) - Viola tricolor
(fiołek trójbarwny) - Viscum album
(jemioła pospolita) - Zingiber officinale
(imbir lekarski)
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h Program Ochrony Środowiska dla miasta Wrocławia na lata 2016–2020 z perspektywą do roku 2025 [.pdf], Wrocław 2021, s. 125 [dostęp 2024-08-15] .
- ↑ Rejestr zabytków miasta Wrocławia [.xls], Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków we Wrocławiu, 25 lipca 2024 [dostęp 2024-08-28] .
- ↑ a b Ogród Botaniczny Roślin Leczniczych Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu – Strona główna [online] [dostęp 2024-08-28] .
- ↑ Index Plantarum – gatunki objęte ochroną ścisłą [online], Ogród Botaniczny Roślin Leczniczych Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu [dostęp 2024-08-28] .
- ↑ Index Plantarum – gatunki objęte ochroną częściową [online], Ogród Botaniczny Roślin Leczniczych Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu [dostęp 2024-08-28] .
- ↑ Index Plantarum – gatunki farmakopealne [online], Ogród Botaniczny Roślin Leczniczych Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu [dostęp 2024-08-28] .
Bibliografia
- Encyklopedia Wrocławia. Jan Harasimowicz (red.). Wyd. III (poprawione i uzupełnione). Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006. ISBN 83-7384-561-5.
- Zygmunt Antkowiak: Wrocław od A do Z. Wrocław: ZNiO Ossolineum, 1997. ISBN 83-04-04340-8.
Linki zewnętrzne
- Index Plantarum – zbiór wszystkich taksonów [online], Ogród Botaniczny Roślin Leczniczych Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu [dostęp 2024-08-28] .
- p
- d
- e
