Tramwaje w Dąbrowie Górniczej

Tramwaje w Dąbrowie Górniczej

tramwaj
105N-2K na linii 28 przed Hutą Katowice
Państwo	Polska
Lokalizacja	Dąbrowa Górnicza
Organizator	ZTM
Operator	Tramwaje Śląskie
Lata funkcjonowania	od 1928
Infrastruktura
Mapa z przebiegiem linii tramwajowych na terenie miasta Dąbrowa Górnicza      Linie czynne      Linie zlikwidowane
Rozstaw szyn	1435 mm
Napięcie zasilania	660 V DC
Liczba zajezdni	brak
Liczba przystanków	17[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Tramwaje w Dąbrowie Górniczej – element systemu transportu tramwajowego Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii w Dąbrowie Górniczej funkcjonujący od 1928 roku. Na terenie miasta znajdują się trzy pętle tramwajowe^[2].

Plany budowy linii tramwajowej w Dąbrowie Górniczej sięgają roku 1897, kiedy zamierzała spółka Ch. G. Schöna wybudować linię tramwajową z Sosnowca do Dąbrowy Górniczej przez Będzin w celu połączenia rozsianych po regionie Zagłębia Dąbrowskiego fabryk. W tym czasie podobne propozycje złożyli Stanisław Ciechanowski, fabrykant z Grodźca, oraz Stanisław Weissblatt z Petersburga, który planował wybudowanie linii tramwaju parowego poprowadzoną z Sosnowca do Dąbrowy Górniczej przez Będzin. Do wybuchu wielkiej wojny z różnych względów żaden z tych projektów nie doczekał się realizacji^[3].

Po zakończeniu I wojny światowej warszawskie przedsiębiorstwo Siła i Światło wystąpiło do miast Zagłębia Dąbrowskiego z propozycją wybudowania normalnotorowej miejskiej kolei elektrycznej. Pozwolenie na budowę wydano w kwietniu 1919 roku, a już w czerwcu bieżącego roku wytyczono trasy przyszłej linii tramwajowej do Dąbrowy Górniczej. Ostatecznie projektu tego nie zrealizowano^[3].

15 stycznia 1920 roku odbyło się posiedzenie rady miejskiej w Sosnowcu, gdzie uchwalono Komitet Organizacyjny Budowy Tramwajów w Zagłębiu, z udziałem przedstawicieli czterech miast: Będzina, Czeladzi, Dąbrowy Górniczej i Sosnowca. Po długich pertraktacjach 5 kwietnia 1922 roku sprawę sfinalizowano^[3]. Decyzję o budowie tramwaju mającego połączyć Sosnowiec z Dąbrową Górniczą i Czeladzią z przebiegiem przez Będzin podjęto ustawą z dnia 14 października 1921 roku, kiedy udzielono koncesji spółce Tramwaje Elektryczne. Zarządzeniem prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej 13 kwietnia 1926 roku rozpoczęto wywłaszczanie gruntów pod budowę linii tramwajowej^[4]. W połowie tego samego roku rozpoczęto prace ziemne przy budowie zajezdni tramwajowej, którą ukończono w 1927 roku^[5]. 11 lutego 1928 otwarto odcinek linii tramwajowej Będzin – Dąbrowa Górnicza Kościół^[5][6]. W późniejszym czasie linię tramwajową wydłużono z Kościoła na Reden^[6].

W okresie II wojny światowej nad tramwajami w regionie górnośląsko-dąbrowskim ustanowiono przymusowy zarząd niemiecki. Po II wojnie światowej, w lipcu 1945 roku sieć tramwajową w regionie przejęła spółka Koleje Elektryczne Zagłębia Śląsko-Dąbrowskiego pod przymusowym zarządem Ministerstwa Komunikacji^[7].

Na początku lat 70. w związku z budową Huty Katowice zdecydowano się na wydłużenie linii tramwajowej w Dąbrowie Górniczej z Redenu do Bramy Głównej Huty Katowice. W 1976 roku rozpoczęto budowę linii tramwajowej, a w dniu 4 lutego 1977 roku uruchomiono połączenia tramwajowe pod bramę główną Huty Katowice^[6].

W listopadzie 2021 roku w związku z rozpoczęciem modernizacji zamknięto części odcinków linii tramwajowej, a w marcu 2022 roku w związku z dalszymi pracami ruch tramwajów wstrzymano na terenie całego miasta^[8]. 12 grudnia 2022 roku przywrócono połączenia tramwajowe do pętli Dąbrowa Górnicza Urząd Pracy^[9]. Po zakończeniu modernizacji pozostałej sieci połączenia tramwajowe wróciły 19 lutego 2024 na całej sieci tramwajowej w Dąbrowie Górniczej^[10].

• AndrzejA. Soczówka AndrzejA., Zróżnicowanie struktury przestrzennej komunikacji miejskiej w konurbacji katowickiej, Sosnowiec: Wydział Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego, 2012 (Prace Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego nr 76), ISBN 978-83-61644-31-6  (pol.).
• BernardB. Szczech BernardB., Z dziejów komunikacji tramwajowej i autobusowej na Górnym Śląsku do połowy XX wieku, Katowice: Komunikacyjny Związek Komunalny Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego w Katowicach, 2013  (pol.).