Tramwaje w Czeladzi

Tramwaje w Czeladzi

tramwaj
105N-2K obsługujący linię 22 na pętli Czeladź Kombatantów (2018)
Państwo	Polska
Lokalizacja	Czeladź
Organizator	ZTM
Operator	Tramwaje Śląskie
Lata funkcjonowania	od 1928
Infrastruktura
Mapa z przebiegiem linii tramwajowych na terenie miasta Czeladź      Linie czynne      Linie zlikwidowane
Rozstaw szyn	1435 mm
Napięcie zasilania	660 V DC
Liczba zajezdni	brak
Liczba przystanków	4[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Tramwaje w Czeladzi – element systemu transportu tramwajowego Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii na terenie miasta Czeladź funkcjonujący od 1928 roku. Na terenie miasta znajduje się jedna pętla tramwajowa^[2].

Po zakończeniu wielkiej wojny i powstaniu niepodległego państwa Polskiego warszawskie przedsiębiorstwo Siła i Światło wystąpiło do miast zagłębia dąbrowskiego z propozycją budowy normalnotorowych linii tramwajowych. Zezwolenie wydano w kwietniu 1919 roku, a już w czerwcu tego samego roku wytyczono trasy przyszłych linii tramwajowych. Ostatecznie projektu tego nie zrealizowano^[3].

15 stycznia 1920 roku odbyło się posiedzenie rady miejskiej w Sosnowcu, gdzie uchwalono Komitet Organizacyjny Budowy Tramwajów w Zagłębiu, z udziałem przedstawicieli czterech miast: Będzina, Czeladzi, Dąbrowy Górniczej i Sosnowca. Po długich pertraktacjach 5 kwietnia 1922 roku sprawę sfinalizowano^[3].

Decyzję o budowie tramwaju mającego połączyć Sosnowiec z Czeladzią z przebiegiem przez Będzin podjęto ustawą z dnia 14 października 1921 roku, kiedy udzielono koncesji spółce Tramwaje Elektryczne. 27 stycznia 1929 roku nastąpiło uruchomienie sieci tramwajowej w Czeladzi, która kursowała na rynek miasta^[4]. W listopadzie 1929 roku uzyskano zgodę Urzędu Wojewódzkiego na budowę linii tramwajowej Siemianowice Śląskie – Czeladź, lecz jej ostatecznie nie zrealizowano^[5] z powodu wybuchu wielkiego kryzysu^[6].

W okresie II wojny światowej nad tramwajami w regionie górnośląsko-dąbrowskim ustanowiono przymusowy zarząd niemiecki. Po II wojnie światowej, w lipcu 1945 roku sieć tramwajową w regionie przejęła spółka Koleje Elektryczne Zagłębia Śląsko-Dąbrowskiego pod przymusowym zarządem Ministerstwa Komunikacji^[7].

W 1984 roku oddano do użytku dłuższy fragment linii tramwajowej do pętli na ulicy Kombatantów, która zastąpiła pętlę na rynku zostając tym samym zlikwidowana^[8].

W październiku 2019 roku z powodu rozpoczęcia budowy centrum przesiadkowego na pętli Kombatantów wstrzymano kursowanie tramwajów linii 22. Przywrócenie połączeń tramwajowych nastąpiło 6 lipca 2020 roku^[9]. 1 czerwca 2021 roku oddano do użytku centrum przesiadkowe z dworcem autobusowo–tramwajowym. Tym samym pętla Czeladź Kombatantów zmieniła nazwę na Czeladź Dworzec^[10].

• AndrzejA. Soczówka AndrzejA., Zróżnicowanie struktury przestrzennej komunikacji miejskiej w konurbacji katowickiej, Sosnowiec: Wydział Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego, 2012 (Prace Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego nr 76), ISBN 978-83-61644-31-6  (pol.).
• BernardB. Szczech BernardB., Z dziejów komunikacji tramwajowej i autobusowej na Górnym Śląsku do połowy XX wieku, Katowice: Komunikacyjny Związek Komunalny Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego w Katowicach, 2013  (pol.).
• KrzysztofK. Soida KrzysztofK., Komunikacja tramwajowa w aglomeracji katowickiej: 100 lat tramwaju elektrycznego, Katowice: Przedsiębiorstwo Komunikacji Tramwajowej & wyd. STAPIS, 1998, ISBN 83-85145-13-3 .
• JakubJ. Halor JakubJ., Zarys historii dróg żelaznych w Siemianowicach Śląskich, „Siemianowicki Rocznik Muzealny” (7), Siemianowice Śląskie: Muzeum Miejskie w Siemianowicach Śląskich, 2008, ISSN 1644-8154  (pol.).