Azja Express

Azja Express

Nazwa formatu	Peking Express
Rodzaj programu	reality show
Kraj produkcji	Polska Zobacz sekcję Trasy pokonywane przez uczestników
Język	polski
Prowadzący	Agnieszka Woźniak-Starak (1–3) Daria Ładocha (od 4)
Data premiery	7 września 2016
Lata emisji	2016–2018, 2020, od 2023
Pora emisji	środa 21.30 (1–4) sobota 20.00 (5) sobota 19.30 (od 6)
Liczba odcinków	65[a] (5 edycji)
Czas trwania odcinka	ok. 66 minut
Format nadawania	16:9 4K
Produkcja
Produkcja	Grupa TVN, Eccholine
Stacja telewizyjna	TVN
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa

Azja Express (edycje trzecia i czwarta: Ameryka Express) – polski program telewizyjny typu reality show oparty na niderlandzko-belgijskim formacie Peking Express, emitowany w latach 2016–2018, 2020 i od 2023 na antenie telewizji TVN.

Pierwsze trzy edycje programu prowadziła Agnieszka Woźniak-Starak^[1], a od czwartej serii gospodynią formatu jest Daria Ładocha^[2]. Producentem wykonawczym jest Grupa TVN, która współpracuje z Eccholine (właścicielem praw do międzynarodowego formatu).

W programie bierze udział osiem par, w których skład wchodzą postacie polskiego show-biznesu oraz ich przyjaciele^[3]. Uczestnicy wyruszają w podróż za granicę (w pierwszej, drugiej i piątej edycji – do Azji, w trzeciej i czwartej – do Ameryki Południowej). W każdym z państw muszą przebyć wyznaczoną trasę, dysponując budżetem w kwocie jednego dolara na dzień na osobę. Najszybsi otrzymują immunitet chroniący przed eliminacjami. W co drugim odcinku drużyna, która dotarła jako ostatnia do wyznaczonego celu, jest eliminowana z dalszej rywalizacji^[4].

W czwartym odcinku drugiej edycji przegrana para otrzymała informację o tym, że jedna osoba pozostaje w programie i gra w duecie z osobą z pary, która odpada w szóstym odcinku. Nowo utworzoną parą zostali Stanisław Karpiel-Bułecka i Marta Wierzbicka. W trzeciej edycji doszło do analogicznej sytuacji, w wyniku której nową parę stworzyły Magda Steczkowska i Katarzyna Meller.

W serwisie Player.pl udostępniano dodatkowe materiały towarzyszące głównym wydaniom programu. Dla kolejnych edycji były to:

1. Azja Express. Więcej,
2. Azja Express: Domówka,
3. Ameryka Express: Domówka,
4. Ameryka Express: La Impreza^[12],
5. Azja Express. Po powrocie (jeden odcinek, VOD.pl)^[13].

Ta sekcja od 2023-02 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w sekcji mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

Edycja	Państwa
1.	Wietnam,  Laos,  Kambodża,  Tajlandia
2.	Sri Lanka,  Indie
3.	Ekwador,  Peru
4.	Gwatemala,  Kolumbia
5.	Turcja,  Gruzja,  Uzbekistan
6.	Filipiny,  Tajwan

Hanna Frejlak z magazynu „Kontakt” skrytykowała Azję Express jako „narzędzie reprodukujące stereotypy na temat Wschodu, cementujące i naturalizujące tym samym europocentryczny obraz świata i nierówny układ sił – politycznych i symbolicznych”. Frejlak stwierdziła, iż program telewizji TVN „banalizuje problem globalnych nierówności i biedy w krajach rozwijających się, sprowadzając je do egzotycznej ciekawostki, tła dodającego dramaturgii zmaganiom bohaterów”^[20]. Karol Kopańko z portalu Spider’s Web ironicznie zauważał, iż w Azji Express „zamiast dowiedzieć się tego, jak żyje się w Azji, widzimy celebrytów, którzy pojechali na żebry”^[21].

Program był nominowany do Telekamer 2017 w kategorii Program rozrywkowy^[22].

W 10. odcinku trzeciej edycji, premierowo wyemitowanym 7 listopada 2018, jedno z zadań wymagało, by uczestnicy – Filip Chajzer, Tomasz Karolak i Jakub Urbański – pocałowali w usta przypadkową osobę płci przeciwnej, czego dokonali bez wyraźnej zgody spotkanych kobiet^[23][24][25]. Filip Chajzer dodatkowo bez pozwolenia dotknął piersi jednej z nich^[26][27][28]. Cała sytuacja wywołała kontrowersje w mediach, a uczestnikom zarzucono molestowanie seksualne^{[29][30][31][32][33]}, w związku z czym do prokuratury wpłynęło zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa wystosowane przez Fundację Feminoteka i Fundację przeciwko Kulturze Gwałtu im. Margarete Hodgkinson^{[34][35][36][37][38]}. Dodatkowo do Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji trafiło sześć skarg na wyemitowany odcinek, który pod wpływem krytyki został usunięty z serwisu VOD Player^[39][40], a produkcja i nadawca programu TVN wystosowali przeprosiny^{[41][42][43][44]} względem widzów.

• Strona internetowa programu