Uğurköy, Borçka

Ülke TürkiyeİlArtvinİlçeBorçkaCoğrafi bölgeKaradeniz BölgesiRakım1020 mNüfus • Toplam238Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)İl alan kodu0466İl plaka kodu08Posta kodu08400

Uğurköy, Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı bir köydür.

Uğurköy'ün eski adı Akria'dır. Gürcüce bir yer adı olan Akria (აკრია), deniz ve göl kıyısına uzanan kaya “akra” (აკრა) kelimesinden türemiştir. Akria, bulunduğu yerdeki bir kaya uzantısından dolayı bu şekilde adlandırılmış olabilir.^[3] Maçaheli bölgesinde porsuk ağacına “akri” (აკრი) dendiği ve Akria’nın da “porsuk ağaçlığı” anlamına geldiği şeklinde bir görüş de vardır. Bu yer adı Türkçeye Akriya şeklinde girmiştir. Nitekim 1835 tarihli Osmanlı nüfus defteri ile 1876 tarihli Tranzon vilayeti salnamesinde Akriya (اكریا) olarak geçer.^[4][5]

Akria köyü, tarihsel Gürcistan’ı oluşturan bölgelerden biri olan Maçaheli'de yer alır Bu yerleşim Tbetis Sulta Matiane (12-16. yüzyıl) adlı elyazmasından da anlaşıldığı gibi geç orta çağda Gürcü Kilisesi’ne bağlı Tbeti piskoposluğu sınırları içinde kalıyordu. Bu kaynakta köyün adı Akrieli (აკრიელი) olarak geçer. Bu piskoposluğun kilisesinin bağışçılarından biri olan Nana Coisdze ve eşi Akrieli köyündendi. Bu el yazmasında anılan bağışçılar arasında Akrieli köyü de yer almıştır. Bağışçılarda Giorgi Coisdze’nin de Akria köyünden olduğu söylenebilir. Bu kayıtlar Akria veya Akrieli köyünde yaşayan Hristiyan Gürcülerden bir kısmının Coisdze / Coidze (ჯოისძე / ჯოიძე) soyadını taşıdığını göstermektedir.^[6] Osmanlılar bu köyü 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köydeki Akria Kilisesi de bu dönemden kalmıştır.^[7]

Akria köyü, 1593 yılından bir süre önce tutulduğu tahmin edilen Defter-i İcmal-i Liva-i Şavşad ve İmerhevi başlıklı icmal defterine göre Macahel livasının 19 köyünden biriydi ve köyden alınan vergi hasılatı 5.500 akçeydi. Ağustos 1655 tarihli cizye defterine göre ise köyde 8 Hristiyan hane bulunuyordu. Bu nüfus, Osmanlı Devleti'nin Hristiyanlardan aldığı cizye vergisi ödüyordu.^[8]

Akria köyü, 1835 tarihli Osmanlı nüfus defterine göre Çıldır Eyaleti'ne bağlı Macaheli sancağının köylerinden biriydi. Vergi tahsili ve askere alma amacıyla sadece erkek nüfusunun tespit edildiği bu sayımda köyde 43 hanede 152 erkek kaydedilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince köyün toplam nüfusunun yaklaşık 304 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.^[9]

Akria köyü, 1876 Trabzon vilayeti salnamesine göre Trabzon vilayetinin Lazistan sancağına bağlı Maçaheli nahiyesinin köylerinden biriydi. Bu salnamede köyde 50 hanede 150 kişi kaydedilmiştir. Salnamede belirtilmemiş olmakla birlikte, sadece erkek nüfusu kaydedilmiş olduğu 1835 nüfusuyla kıyaslandığında da anlaşılmaktadır. Bu durum üzerinden köyün bu tarihteki toplam nüfusun yaklaşık 300 kişiden oluştuğu söylenebilir. Köyde vergiye tabi hayvan varlığı olarak 3 eşek, 4 beygir, 10 öküz, 20 inek, 218 keçi ve 63 koyun kaydedilmiştir.^[10]

Akria köyü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca, savaş tazminatının bir parçası olarak Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin 1886 tarihli nüfus tespitinden Akria (Акріа) şeklinde kaydedilmiş olan köy, Batum sancağının Aşağı Acara kazasına bağlı Zeda Hertvisi nahiyesinin altı köyünden biriydi. Nüfusu, 64'ü erkek ve 49'u kadın olmak üzere, 32 hanede yaşayan 113 kişiden oluşuyordu. Bu nüfusun tamamı Müslüman Gürcü anlamında "Acaralı" şeklinde kaydedilmişti.^[11]

Gürcü tarihçi Zakaria Çiçinadze 1893 yılında, Akrieli (აკრიელი) ve "Agara" (აგარა) şeklinde yazdığı Akria’nın küçük bir köy olduğunu, köyde Loman Efendi Şotidze adında bir hocayla tanıştığını, bu tarihten önce köyden 30 hanenin Osmanlı ülkesine göç ettiğini yazmıştır.^[12][13] Akria köyünden göç eden Gürcülerin Çınarcık ilçesinin Teşvikiye, Gölköy ilçesinin Cihadiye köylerine yerleştiği bilinmektedir.

Akria köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda Rusların bölgeden çekilmesinin ardından bir süre Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. Bu durum, 7 Mayıs 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması'yla da Sovyet Rusya tarafından da kabul edildi. Ancak Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında, 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması uyarınca Akria Türkiye'ye bırakıldı.

Artvin livasında 1922 yılında yapılan nüfus tespitinde Akria veya Akriya, Borçka kazasına bağlı Maçahel nahiyesinin sekiz köyünden biriydi. Köyde, 120’si kadın ve 127’si erkek olma 247 kişi yaşıyordu. Bu nüfus cetvelinde köyde yaşayan halkın tamamı Gürcü olarak kaydedilmiştir.^[14] Akria Türkçe olmadığı için köyün adı 1925 yılında Uğur olarak değiştirilmiştir.^[15] 1940 genel nüfus sayımında Akria köyü, Çoruh vilayeti içinde aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 369 kişiye yükselmişti.^[16] Uğur köyünde 1965 yılında 576 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde 183 kişi okuma yazma biliyordu.^[17]

Uğur köyü günümüzde Veli (ველი), Ukanatke (უკანატყე), Melasatibi (მელასათიბი), Camikari, Konkalati (კონკალათი) ve Napetuari (ნაფეტუარი) adlı mahalle ve mevkilerden oluşur. Akria, Osmanlı döneminden önce bir Hristiyan Gürcü köyüydü. Köyde bu dönemde bir manastır bulunuyordu. Tbeti piskoposluğuna bağlı bu manastıra ait Akria Kilisesi ile bazı yapıların kalıntıları günümüze ulaşmıştır.^[7]

Köy, Artvin il merkezine 92 km, Borçka ilçe merkezine 60 km uzaklıktadır.^[18] Uğurköy endemik flora ve faunaya sahip doğasıyla da bilinmektedir.

Yıllara göre köy nüfus verileri
2021	234[2]
2020	238[2]
2019	239[2]
2018	253[2]
2017	174[2]
2016	188[2]
2015	205[2]
2014	219[2]
2013	228[2]
2012	234[2]
2011	225[2]
2010	227[2]
2009	191[2]
2008	197[2]
2007	198[2]
2000	219[18]
1990	358[18]
1926	264
1922	247
1886	113

• Macahel.Com26 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• MacahelBizimdir.Org 25 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Macahel Vakfı6 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Camili Köyler Birliği
• Macaheli Net

• Uğurköy, Borçka için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft