Eski Sinagog (Kraków)
Ortodoks sinagog olan Eski Sinagog Polonya'nın Kraków şehrindeki Kazimierz ilçesinde bulunur. Bu bina Polonya'da ayakta kalan en eski sinagog olup Avrupa'daki Yahudi mimarisi açısından en değerli yapılardan biridir. 1939'da Almanlar Polonya'yı istila edene kadar şehirdeki en önemli sinagog olma özelliğini taşıyan bina ayrıca Krakow Yahudi cemaatinin sosyal ve örgütsel merkeziydi. 1794'te General Tadeusz Kościuszko, Polonya'nın bağımsızlığını kazanması için verdiği mücadelede Yahudilerin desteğini almak için bu sinagogda konuşma yapmıştır:
"Yahudiler, insanlığın kazancı için ellerinden geleni ardlarına koymayacaklarını tüm dünyaya ispatlamıştır" – General Tadeusz Kosciuszko[1]
Çeşitli kaynaklara göre sinagog ya 1407'de ya da 1492'de inşa edilmiştir. Orijinal bina, İtalyan mimar Mateo Gucci idaresinde 1570'te tekrar inşa edilmiştir. Yeniden inşa edildiğinde binaya mazgallar, yer seviyesinin üzerinde camlar ve kuşatmalara karşı dayanıklı olması için kalın duvarlar ilave edilmiştir.[2] Eski Sinagog, ayakta kalan ender Polonya kale sinagoglarından biridir.[2]
II. Dünya Savaşı sırasında sinagog Almanlar tarafından altüst edilip yıkıma uğradı. Sanat eserleri ve Yahudi kalıntılar yağmalandı. İsgal sırasında sinagog cephanelik olarak kullanıldı. 1943'te 30 Polonyalı tutuklu, binanı duvarında kurşuna dizildi.[3] 1956 ile 1959 yılları arasında renove edilen bina bugün müze olarak kullanılmaktadır. Krakow Tarih Müzesi'nin bir parçası olan bu müze özellikle Krakow Yahudilerine odaklanmaktadır. Sergiler, doğum, ibadet, diet, boşanma ve ölüm temalarına ayrılmıştır. "17.yy'a dayanan güzel kadınların dua odası genelde geçici sergiler için kullanılmaktadır."[1][4]
Ayrıca bakınız
- Polonya'daki Yahudilerin tarihi
- Zamość Sinagogu
Notlar
- ^ a b The Jewish Krakow, The Old Synagogue: ul. Szeroka 24. Page stored at Internet Archive
- ^ a b Ismail Serageldin, Ephim Shluger, Joan Martin-Brown, Historic Cities and Sacred Sites: Cultural Roots for Urban Futures, by World Bank Publications, 2001, pp. 307-8.
- ^ Sacred Destinations, Old Synagogue, Krakow 18 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Rebecca Weiner, The Old Synagogue 15 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Virtual Jewish History Tour
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta Eski Sinagog (Kraków) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
- Engraving of synagogue interior 29 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- JewishKrakow.net A guide to Kazimierz, Krakow's Jewish Quarter. The website also has information on opening times and admission prices to the 24 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
