Ankara Üniversitesi Gözlemevi

  Wikimedia Commons'ta ilgili ortam

Ankara Üniversitesi Gözlemevi, 1959 yılında Ahlatlıbel, Ankara'da, astrofizikçi Prof. Dr. Egbert Adriaan Kreiken tarafından kurulmuştur.^[1]

Şu an gözlemevinde 4'ü sabit 9 optik teleskop ve 1 tane Radyo teleskobu bulunmaktadır. Gözlemevinde kullanılan eski gözlem araçlarının sergilendiği Rasathane Müzesi ve gece gözlem gruplarının kalabildiği Gözlemci Konutları bulunmaktadır.

Tarihçe

1954 yılında Ankara'da gözlemsel astronomiyi başlatmak amacıyla Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi'ne bağlı bir gözlemevi kurulması kararlaştırıldı. Fakülte kentin merkezinde ve geceleri ışık kirliliğinden etkilendiği için gözlemevinin ulaşımı kolay, ışık kirliliğinden uzak, yılda yaklaşık 300 açık gözlem gecesine sahip Gölbaşı'na bağlı Ahlatlıbel mevkiinde yapılması kararlaştırıldı.

1955 yılında projenin hazırlanmaya başlanmasıyla ancak 1959 yılında gözlemevinin, 1 merkez bina ve 3 gözlem binasının temeli atıldı. Gözlemevi, 26 Ağustos 1963'te Uluslararası bir Astronomi toplantısı ile resmi olarak açıldı. Gözlemevi bir radyo teleskop, 15 cm çaplı bir astograf ve Coude teleskop ile gözlemlere başlamıştır.

Gözlem araçları

Teleskoplar

T80 Prof. Dr. Berahitdin Albayrak Teleskobu

• Açıklık: 800 mm
• Odak oranı: f/7
• Odak uzaklığı: 5600 mm
• Görüntü ölçeği: 37 yaysn/mm
• Üretici: ASA (Astro Systeme Austria)

Gözlemevinde bulunan en büyük çaplı teleskoptur. Tayfçekeri bulunmaktadır.

T40 Kreiken Teleskobu

• Açıklık: 406 mm (16")
• Odak oranı: f/10
• Odak uzaklığı: 4000 mm
• Görüntü ölçeği: 51 yaysn/mm
• Üretici: Meade Instruments Corp., California

Adını gözlemevinin kurucusu olan Prof. Dr. Egbert Adriaan Kreiken'den alır.^[2]

406 mm açıklığa sahip bu teleskop ile genellikle çift yıldız ve değişen yıldızların fotoelektrik ışık-ölçüm gözlemleri yapılmaktadır.

Apogee ALTA U47+ CCD kamerası, 1024x1024 13 mikron piksel E2V CCD47-10 arkadan aydınlatmalı yongası, OPTEC IFW filtre tekerleği, Johnson UBVRI – Strömgren uvbyHbeta – RGB filtreleri ve çeşitli göz mercekleri vardır. Teleskop bilgisayar kontollü veri aktarımı yapar.

T35 Yrd. Doç. Dr. Zekeriya Müyesseroğlu Teleskobu

• Açıklık : 356mm (14")
• Odak Oranı : f/10
• Odak Uzunluğu : 3556mm
• Üretici: Meade Instruments Corp., California

2011 yılında eski Maksutov binasına kurulmuştur. 356 mm açıklığa sahip bu teleskop ile çift ve değişen yıldızların ışık ölçüm gözlemleri yapılması planlanmaktadır.

T30 Maksutov Teleskobu

• Açıklık:300 mm.
• Odak Oranı:f/16
• Odak Uzunluğu:4800 mm.
• Görüntü Ölçeği:43 yaysn/mm
• Üretici :E. Popp Tele-Optik, Zürih

300 mm açıklağa sahip bu teleskop ile genellikle çift yıldız ve değişen yıldızların fotoelektrik ışık-ölçüm gözlemleri yapılmaktadır. Optec SSP-5A fotoelektrik ışıkölçeri, standart 1 mm açıklıklı diyaframı, Johnson UBV filtreleri, motorize filtre sürgüsü vardır. Teleskop bilgisayar kontollü veri aktarımı yapar.2011 yılı içerisinde yeni binasına taşınacaktır.

T15 Coude Teleskobu

• Açıklık: 150 mm
• Odak oranı: f/15
• Odak uzaklığı: 2250 mm
• Görüntü ölçeği: 92 yaysn/mm
• Üretici: ZEISS-Oberkochen, Württemberg

Adını montaj biçiminden alır. Coude tarzı teleskoplarda teleskop ne tarafa çevirilerse çevrilsin gözlemcinin konumu hep sabittir.

150 mm açıklığa sahip bu teleskop ile genellikle Güneş lekeleri gözlenir. Teleskop ayrıca gözlemevi tarafından düzenlenen popüler-eğitsel halk günlerinde de kullanılır. Teleskopta Güneş leke gözlemleri için Güneş projeksiyon merceği ve ekranı, Contarex fotoğraf makinesi, Lyott H-alfa monokromatörü, çeşitli filtreler ve göz mercekleri bulunur.

Diğer teleskoplar

Popüler ve eğitsel astronomi etkinliklerinde kullanılmak üzere;

Meade LX200 8"

3 adet bulunmaktadır.

• Açıklık :203 mm (8")
• Odak Oranı : f/10
• Odak Uzunluğu : 2000
• Üretici: Meade Instruments Corp., California

Meade ETX125 5"

• Açıklık : 127 mm (5")
• Odak Oranı : f/15
• Odak Uzunluğu : 1900 mm
• Üretici: Meade Instruments Corp., California

TAD Bresser RB60

2 adet bulunmaktadır.

• Açıklık : 60 mm
• Odak Uzunluğu : 700 mm
• Üretici: Meade Instruments Corp., California

Bresser Mars Explorer ST70

• Açıklık : 70
• Odak Uzunluğu : 700
• Üretici: Meade Instruments Corp., California

SolarMax II Güneş Teleskobu

• Açıklık : 60
• Odak Uzunluğu : 400
• Üretici: Meade Instruments Corp., California

Bresser Messier NT-130/1000

• Açıklık : 130
• Odak Uzunluğu : 1000
• Üretici: Bresser Group of Companies, Almanya

Radyo teleskop

Daha önceleri radyo bölgedeki dalgaları yakalayıp gözlem yapmak için kullanılan bu teleskop şu an faal durumda değildir. (Bkz. Radyo teleskoplar)

Meteoroloji istasyonu

Gözlemevinde hava sıcaklığı, nem oranı gibi hava parametrelerini ölçen bir meteoroloji istasyonu bulunmaktadır. Rasathane Meteo 6 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Coğrafya

Ankara Üniversitesi Gözlemevi, İncek Bulvarı üzerinde, Or-An Köprüsünden (Konya Yolu) 2 km uzaklıkta Ahlatlıbel mevkiindedir.

Ulaşım

Kızılay, Güvenpark'tan kalkan 190, 191, 192, 194 sefer sayılı EGO otobüsleri^[3] ile veya Ulus, Bentderesi'nden kalkan İncek dolmuşları ile ulaşılabilinir. Otobüs hareket saatleri yazlık ve kışlık tarifeye göre değişmektedir.^[4]

Yönetim

Müdür

• Doç.Dr. Mesut Yılmaz

Müdür Yardımcısı

• Doç. Dr. Tolgahan Kılıçoğlu

Yönetim Kurulu

• Prof. Dr. Hakan Volkan Şenavcı
• Doç.Dr. Mesut Yılmaz
• Prof. Dr. Yılmaz Akdi
• Prof. Dr. Tevhide Kargın
• Doç. Dr. Tolgahan Kılıçoğlu

Ayrıca bakınız

• Ankara Üniversitesi, Astronomi ve Uzay Bilimleri
• Türkiye'deki gözlemevleri listesi
• Dünya'daki Gözlemevlerinin Listesi
• Gözlemevi

Notlar

Dış bağlantılar

• Ankara Üniversitesi 10 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Ankara Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü Web Sitesi 26 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Ankara Üniversitesi Gözlemevi Web Sitesi 27 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Ankara Üniversitesi Astronomi Araştırma Topluluğu Web Sitesi