Ölüm Korkusu (film, 1958)

Ölüm Korkusu

Vertigo
"Ölüm Korkusu" (Vertigo) filminin özgün sinema afişi
Yönetmen	Alfred Hitchcock
Yapımcı	Alfred Hitchcock
Senarist	Eser: Boileau-Narcejac Senaryo: Alec Coppel Samuel A. Taylor
Oyuncular	James Stewart Kim Novak Barbara Bel Geddes Tom Helmore
Müzik	Bernard Herrmann
Görüntü yönetmeni	Robert Burks
Kurgu	George Tomasini
Dağıtıcı	Paramount Pictures,Universal Pictures,United International Pictures
Cinsi	Sinema filmi
Türü	Gerilim (tür)
Renk	Siyah-beyaz
Çıkış tarih(ler)i	9 Mayıs 1958, San Francisco 2 Ocak 1961, Türkiye (Konak Sineması)
Süre	128 Dakika
Dil	İngilizce
Bütçe	2.479.000 dolar

Ölüm Korkusu, 1958 ABD yapımı gerilim filmidir. Özgün adı Vertigo (İng. baş dönmesi) olan film 2 Ocak 1961'de Türkiye'de sinemalarda gösterime girmiştir.^[1][2]

Fransız yazarlar Pierre Boileau ve Thomas Narcejac'ın 1954'te birlikte yazdıkları D'entre les morts adlı romandan uyarlanan filmi Alfred Hitchcock yönetmiş, başlıca rollerini James Stewart, Kim Novak ve Barbara Bel Geddes paylaşmışlardır.

"Vertigo", 1989 yılında Kongre Kütüphanesi tarafından "kültürel, tarihi ve estetik olarak önemli" filmler arasına seçilerek ABD Ulusal Film Arşivi'nde muhafaza edilmesine karar verilmiştir.

San Francisco polislerinden Dedektif Scottie Ferguson (James Stewart) bir suçluyu kovalarken damdan düşen ortağını kurtaramaz ve kendisinde yükseklik korkusu başlar. Polisliği bırakan ve özel dedektif olan Scottie'yi, eski okul arkadaşı Gavin Elster karısını takip etmesi için tutar. Scottie, genç kadının peşinden San Francisco'ya döner. Arkadaşının anlattıklarına göre eşi bazen sanki içine kapanıyor, alışık olmadık davranışlar sergiliyordur. Scottie arkadaşının karısı Madeleine'i (Kim Novak) izlemeye başlar. Gerçekten de kadın garip davranmakta, bir resim müzesindeki özel bir resim önünde, resme bakarak saatlerini geçirmektedir. Dedektif resimdeki kişinin geçen yüzyılda yaşayan bir asilzade kadın olduğunu öğrenir. Madeleine ise tamamen bu kadını kendine örnek almakta onun gibi giyinmekte, onun gibi olmaya çalışmaktadır, hatta onun yaptığı gibi intihar etmek istemektedir! Scottie olaylara derinlemesine inince kendi akıl sağlığı da bozulmaya başlar ama sorunu da çözmeyi başarır.

Vertigo, tıpta baş dönmesi demektir. Film Pierre Boileau ve Pierre Ayraud tarafından yazılan "D'Entre Les Morts" isimli bir kitaptan sinemaya aktarılmıştır. Film çıktığı dönemde pek olumlu yorumlar alamasa da daha sonradan özellikle de film eleştirmenlerince sinema tarihinin en önemli filmleri arasına girmiştir ve AFI En İyi 100 Film Listesi'nde 1998 yılında 61. sırada iken 2007 yılındaki listede 9. sıraya yükselmiştir. Filmde kullanılan, geri giden kameranın zoom yapması tekniği, sinema tarihine Vertigo Hareketi olarak geçmiş ve günümüzde oldukça moda olmuştur. Alfred Hitchcock başrol için Kim Novak'ı seçmesinin nedenini şöyle açıkladı: "Masum ve klas suratının altında yatan fahişe ruh ifadesine sahip olması." Filmdeki plaj sahnesi 2002 yılında filmlerdeki "gelmiş geçmiş en şık sahne" unvanı almıştır. Vertigo'nun En İyi Sanat Tasarımı ve En İyi Ses dallarında ikide Akademi Ödülü adaylığı bulunmaktadır.

Hitchcock'un bu 1958 tarihli filminin İngilizce özgün adı baş dönmesi anlamına gelen Vertigo'dur. Film çevrildikten 2,5 yıl sonra 2 Ocak 1961'de Türkiye'de Ölüm Korkusu adıyla sinemalarda gösterime girmişti (İstanbul Konak sineması).^[1] Filmin başrol oyuncularından James Stewart'ın filmde bir anksiyete bozukluğu vardır. Yüksek yerlerde bulunmaktan aşırı derecede korku ve endişe duyar, yüksek binalara çıktığında başı döner. Yani bir tür "yükseklik korkusu" vardır. Bu nedenden olsa gerek filmin Türkçe adı bazı internet sitelerinde yanlış olarak Yükseklik Korkusu şeklinde yazılmıştır. Oysa o tarihlere ait gazete ve dergi arşivlerinde ve sinema kitaplarında film bu isimle anılmaz.

Bir de Amerikalı komedyen Mel Brooks'un, Hitchcock'un söz konusu bu filminin parodisini yaptığı 1977 tarihli High Anxiety filmi vardır. Bu film 1982'de Türkiye'de özgün adının tam çevirisiyle, yani Yükseklik Korkusu adıyla gösterime girmiştir. Filmin adlandırılmasındaki karışıklık buradan da kaynaklanıyor olabilir.

• Vertigo, IMDB7 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• hitchcock.tv2 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Türkçe bir inceleme26 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• www.iskenderiye.com^{[ölü/kırık bağlantı]}
• Amerikan Film Enstitüsü En İyi 100 Film Listesi3 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Wikimedia Commons'ta Ölüm Korkusu (film, 1958) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.