Despotovo

Despotovo
Pravoslavna crkva
Osnovni podaci
Država	Srbija
Pokrajina	Vojvodina
Upravni okrug	Južnobački
Opština	Bačka Palanka
Stanovništvo
Stanovništvo (2022)	1853
Gustina stanovništva	48 st./km²
Geografija
Koordinate	45°27′17″N 19°31′17″E / 45.454666°N 19.5215°E / 45.454666; 19.5215
Nadmorska visina	83 m
Površina	43,7 km²
Despotovo Despotovo (Srbije)
Ostali podaci
Poštanski kod	21468
Pozivni broj	021
Registarska oznaka	BP

Koordinate: 45° 27′ 17" SGŠ, 19° 31′ 17" IGD

Despotovo, ranije Sentivan, je naselje u Srbiji u opštini Bačka Palanka u Južnobačkom okrugu. Prema popisu iz 2011. bilo je 1853 stanovnika.

Ovde se nalazi Srpska pravoslavna crkva u Despotovu.

Atar Despotova ima oblik relativno pravilnog osmougaonika, u kom je naselje smešteno u centralnom delu. Površina atara je 4,046 ha 96a 45 m² i po tome se nalazi na 6. mestu u opštini. Uz istočni rub naselja prolazi kanal Novi Sad-Savino Selo koji je deo hidrosistema DTD.

Atar Despotova se nalazi na Južnobačkoj lesnoj terasi, na njenom unutrašnjem delu, te se svrstava u grupu unutrašnjih naselja, ovog reljefnog oblika. Nadmorska visina atara kreće se od 83 do 88 m mada su dna udolina niža za oko 2 m.

Važan faktor geografskog položaja su i saobraćajne prilike. Despotovo se nalazi na regionalnom putu R-119 Bačka Palanka-Kula. Kod Silbaša se ovaj put ukršta sa putem Novi Sad-Bački Petrovac-Odžaci-Sombor. Kod Savinog Sela R-119 se ukršta sa putem Vrbas-Srbobran-Bečej.

Od Bačke Palanke je udaljeno 28 km, od Vrbasa 19 km, Kule 17 km, Odžaka 25 km, Bačkog Petrovca 21 km i od Novog Sada 46 km.

Tokom svog postojanja naselje je često menjalo svoj naziv kao i broj žitelja što potvrđuje burnu istoriju ovog područja. U pisanim dokumentima naselje je prvi put pomenuto u 13. veku po nazivom „Sentivan“, verovatno po porodici čiji je posed bio Sentivanji. Tokom druge polovine 13. veka pominje se kao Senntivankesi (kesi - selo). Na samom početku 15. veka (1418. godina) pominje se kao Despot Sentivan, što znači da je bio posed nekog od srpskih despota. Kroz 15. vek pominje se kao Eđazašsentivan, ali i kao Kišsentivan 1559, te Sentivan u drugoj polovini 16. veka. I u 18. veku pominje se kao Despot Sentivan, a 1904. Mađari selu daju ime Ursentivan. Od kraja Prvog svetskog rata zove se Despot Sveti Ivan, a posle Drugog svetskog rata nosi ime Vasiljevo (po ruskom vojniku Vasilju, prvom oslobodiocu koji je ušao u selo). Posle toga dobija naziv Novo Vasiljevo, a svoje današnje ime Despotovo dobija maja 1952. godine.

Prvobitno naselje je imalo tri uzdužne ulice i tri poprečne, koje se, uz neznatna odstupanja, seku pod pravim uglom. Kasnije se selo širilo duž i oko ovih ulica, pa je do danas zadržalo približno isti (pravougaoni) oblik i izgled, a ima pet poprečnik i uzdužnih ulica. Starije kuće su građene uglavnom od čerpića, nove kuće uglavnom odstupaju i odudaraju od ranijeg izgleda, položaja i načina gradnje.

Despotovo je elektrificirano 1952. godine, a 1973. godine je izvršena rekonstrukcija električne mreže kada je i dovedena trofazna struja. Godine 1970. je asfaltiran put Silbaš-Pivnice, a 1972. godine put prema Savinom Selu. Te godine ugrađena i telefonska centrala sa 40 brojeva. Dana 20. decembra 1990. godine puštena je u rad analogna telefonska centrala sa preko 600 telefonskih priključaka, koja je 2004. goine zamenjena novom savremenom digitalnom centralom. Tokom 2004. i 2005. godine u selu je srušena i sazidana nova zgrada za potrebe mesne kancelarije i mesne zajdenice. Na samom početku 2006. godine izgrađena je i puštena u rad jedina eko česma u selu.

U centralnom delu naselja nalaze se svi važniji objekti. Tu je osnovna škola (prva škola u Despotovu počela je sa radom krajem 60-ih godina 18. veka), pravoslavna crkva, dom kulture, zdravstvena stanica, zadružni dom, vatrogasni i lovački dom, čitaonica, mesna zajednica, mesna kancelarija, pošta i dr. Prema poslednjem popisu organizovanom 2002. godine u Despotovu je bilo 676 domaćinstava.

U Despotovu nema industrijskih pogona. Značaj zanatske delatnosti i broj zaposlenih u njoj iz godine u godinu opada, broj trgovinskih radnji se povećava, a nekoliko ugostiteljskih objekata tipa kafane podmiruju najosnovnije potrebe stanovništva. U naselju, inače, funkcioniše zemljoradnička zadruga OZZ „Despotovo“ koja gazduje sa oko 17% poljoprivredno obradivog zemljišta i sa ribnjakom koga čini sedam jezera ukupne površine 210 ha. U ovoj zadruzi zaposleno je osamdesetak žitelja Despotova. Što se tiče kulturnog razvoja sela, bitno je pomenuti KUD „Logovac“ iz Despotova, koje čuva folklorne i tradicionalne vrednosti. Svake godine održavaju se „Ivanjdanski susreti“, svečanost koja traje tri dana i okuplja ljubitelje folklora i dobre stare pesme.

Na periferiji Despotova postoji hala-industrijski objekat koji je „pušten u pogon“ od jeseni 2007. godine, otvorena je firma „Nova Italija“, koja se bavi proizvodnjom papirnih i plastificiranih kesa, te su tu mnogi žitelji Despotova našli svoje radno mesto.

U naselju Despotovo živi 1654 punoletna stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 40,3 godina (39,4 kod muškaraca i 41,1 kod žena). U naselju ima 676 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,10.

Ovo naselje je uglavnom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine).

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija Godina Stanovnika 1948. 2425 [1] 1953. 2346 1961. 2396 1971. 2402 1981. 2150 1991. 2081 2071 2002. 2120 2096

Portal Srbija

U Wikimedijinoj ostavi nalazi se članak na temu: Despotovo

• Mape, aerodromi i vremenska situacija lokacija (Fallingrain)
• Satelitska mapa (Wikimapia)
• Gugl satelitska mapa (Maplandia)
• Plan naselja na mapi (Mapquest)