Zygmunt Karol Stryjeński

Zygmunt Karol Stryjeński (Stryiński) (ur. 1784 Brzostowice woj. białostockie – zm. 1843 w Sobieskiej Woli) – generał brygady powstania listopadowego.

Urodził się w starej rodzinie szlacheckiej wyznania ewangelicko-reformowanego. Służbę wojskową rozpoczął w roku 1800 w wojsku pruskim i walczył przeciwko Francji. W 1806 w stopniu porucznika pod Lubeką dostał się do niewoli i z niej przeszedł do armii Księstwa Warszawskiego jako kapitan w 6 pułku ułanów.

Wziął udział we wszystkich kampaniach 1809-1814, od austriackiej do obrony Paryża włącznie. Pułkownik z 1814. Po powrocie do kraju służył w Armii Królestwa Polskiego. Od 1815 szef sztabu Dywizji Strzelców Konnych.

W 1817 roku był marszałkiem sejmikowym powiatu tarnogrodzkiego województwa lubelskiego[1].

W czasie powstania listopadowego objął dowództwo Brygady Jazdy, a krótko po tym Dywizji Jazdy. Stoczył kilka potyczek w walkach z kozakami. Niczym się nie odznaczył, przeniesiony na tyły jako organizator i dowódca rezerw jazdy. W ostatniej fazie powstania poddał się gen. Ridigerowi i zdał się na łaskę cara. Uzyskał dymisję ze służby i amnestię całkowitą.

Po dymisji gospodarował na swoim majątku Stryjna w pow. Krasnystaw. W małżeństwie ze swoją kuzynką Reginą ze Stryjeńskich (1796-1872) nie pozostawił potomstwa. Razem z żoną spoczywa na cmentarzu ewangelickim przy ul. Lipowej w Lublinie.

Był odznaczony polskim Orderem Virtuti Militari III klasy[2] (1810), francuskimi Orderem Legii Honorowej IV i V klasy (1813 i 1812) [3] oraz Orderem Zjednoczenia (1814)[4], rosyjskim Orderem Świętej Anny II klasy i II klasy z koroną (1819 i 1829) oraz Znakiem Honorowym za 25 lat służby (1830)[3].

Przypisy

  1. ↑ dodatek do nr 82 Gazety Korespondenta, 14 października 1817, s. 1786.
  2. ↑ Xsięga pamiątkowa w 50-letnią rocznicę powstania roku 1830 zawierająca spis imienny dowódzców i sztabs-oficerów, tudzież oficerów, podoficerów i żołnierzy Armii Polskiej w tymż roku Krzyżem Wojskowym „Virtuti Militari” ozdobionych, Lwów 1881, s. 9.
  3. ↑ a b Stryjeński (Stryiński) Zygmunt Karol (1784–1843). [w:] Polski Słownik Biograficzny. T. XLIV/2006-2007 [on-line]. ipsb.nina.gov.pl. [dostęp 2015-11-29].
  4. ↑ Stanisław Łoza. Dwa ordery. „Żołnierz Polski”. Nr 13-14 (345-6). Rok V. 1923. s. 20-21. 

Bibliografia

  • H. P. Kosk, Generalicja polska, t. 2, wyd. Oficyna Wydawnicza "Ajaks", Pruszków 2001.