Zbiornik przeciwpowodziowy w Jarnołtówku
Zapora | |
Państwo | Polska |
---|---|
Województwo | |
Rzeka | Złoty Potok |
Data budowy | 1907–1909 |
Data uruchomienia | 1909 |
Typ zapory | mur z bloczków kamiennych i nasyp ziemny |
Pojemność całkowita | około 2,25 mln m³ |
Powierzchnia | 0,58 km² |
Wysokość zapory | 15,4 m |
Długość zapory | 50 m |
Głębokość | 0 m |
Funkcja | przeciwpowodziowy |
Położenie na mapie gminy Głuchołazy | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa opolskiego | |
Położenie na mapie powiatu nyskiego | |
50°16′54,3990″N 17°24′46,7730″E/50,281777 17,412993 |
Suchy zbiornik przeciwpowodziowy w Jarnołtówku – sztuczny suchy zbiornik przeciwpowodziowy na Złotym Potoku o pojemności ok. 2,25 mln m³ w dolinie Złotego Potoku[1].
Zbiornik położony w Jarnołtówku w województwie opolskim, w powiecie nyskim, w gminie Głuchołazy, w Górach Opawskich.
Jarnołtówek często nawiedzały powodzie. Największa miała miejsce 13 lipca 1903. Wówczas w okolice Prudnika przybyła cesarzowa Prus Augusta Wiktoria, która następnie ufundowała zaporę[2].
Zapora zbudowana w latach 1906–1909 tworzy zbiornik o powierzchni zalewowej około 58 ha i pojemności około 2,25 mln m³ stanowi jeden z głównych elementów systemu ochrony przeciwpowodziowej dla Jarnołtówka i Pokrzywnej, w pewnym stopniu również dla miejscowości położonych w dolnym biegu Złotego Potoku[1].
Zapora kamienna o wysokości 15,4 m wraz z wałem ziemnym o długości 50 m przegradza zwężoną w tym miejscu dolinę rzeki w pobliżu granicy polsko–czeskiej[1].
Podczas normalnej eksploatacji zapora nie piętrzy wody. Dolny upust ma ograniczoną przepustowość regulowaną zasuwami, zmniejszając falę powodziową. Zły stan techniczny zapory i groźbę katastrofy pokazała powódź w lipcu 1980 roku. Woda przesiąkała przez szczeliny, istniała groźba zawalenia. W latach 80. XX wieku przeprowadzono gruntowny remont zapory, uszczelniając mury i wał zastrzykami cementowo–wapiennymi, które wzmocniły konstrukcję. W 2011 r. zapora przeszła kolejny remont, uzupełniono ubytki oraz zamontowano zdalne sterowanie zasuwami.
Ochrona przeciwpowodziowa
Podczas powodzi w lipcu 1997 roku zapora zapewniła bezpieczne spiętrzenie wód powodziowych prawie do maksymalnego poziomu (znacznie ponad 14 m) co uchroniło Jarnołtówek i poniżej leżące miejscowości przed skutkami powodzi lub katastrofalnym zatopieniem. Strat powodziowych nie dało się jednak w 100% uniknąć – wieś ucierpiała[3].
Przypisy
Bibliografia
- Góry Opawskie. Zlatohorská vrchovina., mapa turystyczna, skala 1:40 000. Wyd. IV. Wrocław: Studio PLAN, 2012. ISBN 978-83-61829-94-2.
- W. Brygier: Przewodnik, Góry Opawskie, Zlatohorska vrchovina. Wrocław: Studio PLAN, 2007. ISBN 83-60180-53-9.
- red.M. Staffa: Słownik Geografii Turystycznej Sudetów t.18, Góry Opawskie. Wrocław: I-BIS, 2008. ISBN 978-83-85773-98-6.