Władysław Sczaniecki
pułkownik | |
Data i miejsce urodzenia | 24 września 1869 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | 6 kwietnia 1942 |
Przebieg służby | |
Lata służby | 1914–1922 |
Siły zbrojne | Armia Cesarstwa Niemieckiego |
Formacja | Armia Wielkopolska |
Jednostki | 15 Wielkopolski Pułk Artylerii Lekkiej |
Stanowiska | dowódca pułku |
Odznaczenia | |
Władysław Józef Maria Sczaniecki (ur. 24 września 1869 w Łaszczynie, zm. 6 kwietnia 1942 w Warszawie) – pułkownik Wojska Polskiego, spółdzielca mleczarski, jeden z pionierów nowoczesnego mleczarstwa w Wielkopolsce (na ziemi rawickiej), uznawany za jednego z najwybitniejszych działaczy spółdzielczości mleczarskiej i kółek rolniczych w południowo-zachodniej Wielkopolsce.
Życiorys
Syn Michała i Bogusławy z Kruszyńskich[1]. Uczył się w gimnazjum w Chełmnie i Poznaniu, gdzie w 1890 uzyskał świadectwo dojrzałości. W czasie studiów ekonomicznych i rolniczych w Berlinie był prezesem Bratniej Pomocy. Należał do Towarzystwa Tomasza Zana. Po studiach gospodarował w Łaszczynie, w odziedziczonym po rodzicach ponad 500-hektarowym folwarku. W 1910 zorganizował w Łaszczynie kółko rolnicze oraz pierwszy w Wielkopolsce zimowy kurs rolniczy. W latach 1910–1936 był wicepatronem kółek rolniczych na rejon Rawicz-Wschód. W czasie I wojny światowej od 1 sierpnia 1914[1] służył w wojsku niemieckim, od 15 stycznia 1915 w stopniu kapitana. W latach 1919–1936 należał do władz centralnych Patronatu Kółek Rolniczych w Poznaniu, kierując Wydziałem Chowu Bydła i Mleczarstwa. W tym czasie publikował liczne artykuły fachowe na tematy mleczarskie i hodowlane. W 1918 Kółko Rolnicze w Wąsoszu wydelegowało go na Polski Sejm Dzielnicowy w Poznaniu. Potem zajął się służbą wojskową i przejmował z rąk zaborców Rawicz. W listopadzie 1918 został mianowany komendantem powiatu rawickiego, później był referentem wojskowym przy Naczelnej Radzie Ludowej. Od 5 marca 1919 dowodził 15 Wielkopolskim pułkiem artylerii polowej, a od 2 października 3 Brygadą Artylerii, późniejszą 17 Brygadą Artylerii, z którą przeszedł szlak bitewny w latach 1919–1920. W 1922 opuścił wojsko na rzecz pracy w organizacjach rolniczych (stworzył wzorowe gospodarstwo, na bazie którego w 1951 utworzono Rolniczą spółdzielnię produkcyjną)[2].
Władysław Sczaniecki był jednym z głównych organizatorów polskiej spółdzielni mleczarskiej w Rawiczu-Sierakowie (od 1927). Przyczynił się także do przejęcia niemieckiej spółdzielni na drodze zmajoryzowania udziałów Niemców. W 1938 spółdzielnia wybudowała nowoczesną kazeiniarnię lanitalową. Działania spółdzielcy przerwała II wojna światowa – wraz z żoną Jadwigą zostali najpierw uwięzieni w Rawiczu, ale później wypuszczeni. Małżeństwo udało się do Warszawy, gdzie Sczaniecki zmarł. Został pochowany w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A 23-Tuje-5)[3].
Życie prywatne
Żonaty z Jadwigą z Plucińskich. Mieli pięcioro dzieci: Marię (ur. 1904), Ludwika (zm. przy urodzeniu w 1906), Józefa (ur. 1907), Andrzeja (ur. 1908), oraz Michała (ur. 1910)[4].
Awanse[5]
- podporucznik – 1894[1]
- porucznik – 1904[1]
- kapitan – 15 stycznia 1915[1]
- major – 1 marca 1919
- podpułkownik – 1 czerwca 1919
- pułkownik – 9 czerwca 1920
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 5268[1][6]
- Krzyż Walecznych (dwukrotnie)[1][6]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1933)[7]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[6]
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d e f g Polak (red.) 1993 ↓, s. 188.
- ↑ Zbigniew Gryczka, Wybrane sylwetki działaczy spółdzielczości mleczarskiej w Wielkopolsce, w: Rocznik Muzeum Narodowego Rolnictwa w Szreniawie, tom 18/1992, s. 315-316, ISSN 0137-5113
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2020-03-21] .
- ↑ MirosławM. Nowak MirosławM., Łaszczyn : dzieje parafii, wyd. 2, Poznań: "Bonami" - Wydawnictwo-Drukarnia, 2011, s. 94-98, ISBN 978-83-62298-22-8, OCLC 812712244 [dostęp 2022-07-19] .
- ↑ SCZANIECKI Władysław [online], Powstanie Wielkopolskie [dostęp 2020-03-21] (pol.).
- ↑ a b c Władysław Sczaniecki Album Pamiątkowy Powstańców Ziem Zachodnich R.P. Nr 3, 1938.
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 259, poz. 277 „za zasługi na polu pracy narodowej, społecznej i samorządowej”.
Bibliografia
- Zbigniew Gryczka, Wybrane sylwetki działaczy spółdzielczości mleczarskiej w Wielkopolsce, w: Rocznik Muzeum Narodowego Rolnictwa w Szreniawie, tom 18/1992, s.315/316, ISSN 0137-5113.
- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. T. 2/2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1993. ISBN 83-900510-0-1.