Viivi Luik
Data urodzenia | 6 listopada 1946 | ||
---|---|---|---|
Narodowość | estońska | ||
Język | estoński | ||
Dziedzina sztuki | literatura | ||
Ważne dzieła | |||
Rängast rõõmust | |||
Odznaczenia | |||
| |||
Strona internetowa |
Viivi Luik (ur. 6 listopada 1946 w prowincji Viljandimaa) – estońska poetka i powieściopisarka.
Życiorys
Urodziła się 6 listopada 1946 w prowincji Viljandimaa, w rodzinie elektryka i pracownicy sowchozu. W latach 1965–1967 uczęszczała zaocznie do szkoły średniej w Tallinie i pracowała jako bibliotekarka[1]. Zaczęła pisać w bardzo młodym wieku[2]. W 1962 roku ukazał się w lokalnej gazecie jej pierwszy wiersz drukiem. Gdy rok później wygrała nagrodę literacką czasopisma dla dzieci, zaskoczeni redaktorzy najpierw zweryfikowali, czy autorem wiersza było dziecko[1]. W 1965 roku ukazał się jej debiutancki tomik poetycki Pilvede püha, który spotkał się z pozytywnym przyjęciem krytyki[2]. Do jednego z wierszy Olav Ehala skomponował później muzykę, a powstały utwór stał się popularną piosenką[3]. Jej pierwsze, młodzieńcze wiersze dotyczyły przyrody, jednak wkrótce w jej twórczości pojawił się motyw niepewnego jutra i dylematów jednostki w społeczeństwie[4]. Wydźwięk jej wierszy w tomiku Lauludemüüja (1968) został porównany przez Jaana Kaplinskiego do kanarka w kopalni[4][2].
Od 1967 roku w pełni poświęciła się pisaniu[2][1], a trzy lata później została członkinią Związku Pisarzy Estońskich[1]. W latach 70. zaczęła w twórczości czerpać z symbolizmu, choć na powierzchni jej wiersze były nadal mocno zakorzenione w realizmie[5]. W tym samym czasie, poza poezją, napisała także opowiadania dla dzieci (1974–1976)[1]. W 1982 roku ukazał się jeden z jej najważniejszych tomików poetyckich Rängast rõõmust, który przeszedł do historii literatury estońskiej. W dziele opisała tęsknotę za bliskością, opresyjny niepokój, ale i niegasnącą nadzieję[5]. Trzy lata później opublikowała pierwszą powieść Seitsmes rahukevad (1985), w której opisała biedę powojennej rzeczywistości Estonii widzianą oczami dziecka[2].
Luik została wielokrotną laureatką nagród i wyróżnień. Wielokrotnie uhonorowana nagrodą literacką im. Juhana Smuula[1], otrzymała także m.in. Nagrodę Państwową Estońskiej SRR (1987). W 2010 roku za powieść Varjuteater została wyróżniona Estońską Nagrodą Państwową w dziedzinie kultury[1]. W lutym 2000 została odznaczona Orderem Gwiazdy Białej III klasy[6].
Jej drugim mężem jest pisarz i dyplomata Jaak Jõerüüt[1][2].
Wybrana twórczość
Poezja
- 1965: Pilvede püha
- 1966: Taevaste tuul: teine luulevihik
- 1968: Lauludemüüja
- 1971: Ole kus oled
- 1973: Pildi sisse minek
- 1975: Põliskevad
- 1977: Luulet 1962– 1974 (wybór wcześniejszych wierszy)
- 1978: Maapäälsed asjad
- 1979: Tubased lapsed (wiersze dla dzieci)
- 1982: Rängast rõõmust
- 1987: Kolmed tähed (wiersze dla dzieci)
- 1998: Maa taevas (wybór wierszy)
- 2005: Elujoon: Valitud luuletused 1962–1997 (wybór wierszy)
- 2006: Kogutud luuletused (wiersze zebrane)
Proza
- 1985: Seitsmes rahukevad (powieść)
- 1991: Ajaloo ilu (powieść)
- 1998: Inimese kapike (zbiór esejów)
- 2006: Kõne koolimaja haual (zbiór esejów)
- 2010: Varjuteater (powieść)
- 2010: Ma olen raamat (wywiad-rzeka prowadzony przez Hedi Rosmę)
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h Merilai 2013 ↓, s. 213.
- ↑ a b c d e f g Viivi Luik - Biography [online], Estonian Literature [dostęp 2020-05-20] .
- ↑ Merilai 2013 ↓, s. 214.
- ↑ a b c Merilai 2013 ↓, s. 215.
- ↑ a b Merilai 2013 ↓, s. 219.
- ↑ Eesti Vabariigi President 1992-2001 - Ametitegevus - Teenetemärgid - Valgetäht [online], vp1992-2001.president.ee [dostęp 2020-05-20] .
- ↑ Merilai 2013 ↓, s. 216.
- ↑ Merilai 2013 ↓, s. 218-219.
- ↑ Merilai 2013 ↓, s. 222.
Bibliografia
- Arne Merilai. Of Hard Joy: Half a Century of Viivi Luik’s Creations. Poetry. „Interlitteraria”. 18 (1), s. 211–225, 2013. Tartu: University of Tartu Press. ISSN 2228-4729.