Uropeltis
| Uropeltis[1] | |||
| Cuvier, 1829[2] | |||
 Przedstawiciel rodzaju – U. phipsonii | |||
| Systematyka | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | zwierzęta | ||
| Typ | strunowce | ||
| Podtyp | kręgowce | ||
| Gromada | zauropsydy | ||
| Nadrząd | lepidozaury | ||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Nadrodzina | Uropeltoidea | ||
| Rodzina | tarczogonowate | ||
| Rodzaj | Uropeltis | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
| Uropeltis ceylanica Cuvier, 1829 | |||
| Synonimy | |||
| | |||
| Gatunki | |||
| |||
| |||
| |||
Uropeltis – rodzaj węży z rodziny tarczogonowatych (Uropeltidae).
Zasięg występowania
Rodzaj orientalny, endemiczny dla subkontynentu indyjskiego, gdzie gady te zamieszkują południowe Indie i Sri Lankę[5].
Opis
Węże o oczach położonych na tarczy ocznej, pozbawione skroni i łusek nadocznych. Ogon mają stożkowaty lub skośnie ścięty, zakończony małą tarczką. Koniec tej tarczki może być kwadratowy lub dwuspiczasty, z dwoma wierzchołkami ustawionymi tuż obok siebie[6].
Systematyka
Etymologia
- Uropeltis: gr. ουρα oura „ogon”[7]; πελτη peltē „mała tarcza bez obramowania” (tj. łuska)[8].
- Coloburus: gr. κολοβος kolobos „okaleczony, obcięty”; ουρα oura „ogon”[3]. Gatunek typowy: Uropeltis ceylanica Cuvier, 1829.
- Silybura: gr. σιλλυβον sillubon „rodzaj ostu”[9]; ουρα oura „ogon”[7]. Gatunek typowy: Silybura macrolepis Peters, 1862.
Taksonomia i podział systematyczny
Rodzaj Uropeltis został wprowadzony w 1829 roku przez Georges’a Cuviera. Gatunkiem typowym wyznaczył on Uropeltis ceylanica. Solidność opracowania taksonomicznego tego rodzaju jest niesatysfakcjonująca. W XIX wieku wyłączono z tego rodzaju kilka nowych, które później zostały z nim zsynonimizowane i zniesione. Również wiele gatunków opisywanych było bez wyznaczenia okazów typowych, a potem znoszonych jako młodsze synonimy bez przeprowadzenia dyskusji. Część z nich może się okazać jednak faktycznymi gatunkami, jak np. U. bicatenata opisany przez Alberta Günthera w 1864, po czym zsynonimizowany, został w 2008 roku na powrót rozpoznany jako faktyczny gatunek przez D. Gowera i współpracowników[10].
Według pracy Gowera i innych z 2008 roku rodzaj ten liczył około 23 gatunków[10]. Pyron i współpracownicy (2016) przenieśli gatunki U. melanogaster i U. phillipsi do rodzaju Rhinophis; jednocześnie autorzy uznali U. ruhunae za młodszy synonim U. woodmasoni, a U. smithi – za młodszy synonim gatunku Uropeltis grandis[11].
Baza The Reptile Database wymienia 27 gatunków z tego rodzaju[12]:
- Uropeltis arcticeps (Günther, 1875)
- Uropeltis beddomii (Günther, 186)
- Uropeltis bhupathyi Jins, Sampaio & Gower, 2018
- Uropeltis bicaenata (Günther, 1864)
- Uropeltis broughami (Beddome, 1878)
- Uropeltis ceylanica Cuvier, 1829
- Uropeltis dindigalensis (Beddome, 1877)
- Uropeltis ellioti (Gray, 1858)
- Uropeltis grandis (Beddome, 1867)
- Uropeltis jerdoni Ganesh, Punith, Adhikari & Achyuthan, 2021
- Uropeltis liura (Günther, 1875)
- Uropeltis macrolepis (Peters, 1862)
- Uropeltis macrorhyncha (Beddome, 1877)
- Uropeltis maculata (Beddome, 1878)
- Uropeltis madurensis (Beddome, 1878)
- Uropeltis myhendrae (Beddome, 1886)
- Uropeltis nitida (Beddome, 1878)
- Uropeltis ocellata (Beddome, 1863)
- Uropeltis petersi (Beddome, 1878)
- Uropeltis phipsonii (Mason, 1888)
- Uropeltis pulneyensis (Beddome, 1863)
- Uropeltis rajendrani Ganesh & Achyuthan, 2020
- Uropeltis rubrolineata (Günther, 1875)
- Uropeltis rubromaculata (Beddome, 1867)
- Uropeltis shorttii (Beddome, 1863)
- Uropeltis tricuspida Gower, 2023
- Uropeltis woodmasoni (Theobald, 1876)
Przypisy
- ↑ Uropeltis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ G. Cuvier: Le règne animal distribué d’après son organisation, pour servir de base a l’histoire naturelle des animaux et d’introduction a l’anatomie comparée. Wyd. Nouvelle édition rev. et aug. T. 2. Paris: Chez Déterville, 1829, s. 76. (fr.).
- ↑ a b A.M.C. Duméril & A.H.A. Duméril: Catalogue méthodique de la collection des reptiles du Muséum d’Histoire Naturelle de Paris. Paris: Gide et Baudry, 1851, s. 224. (fr.).
- ↑ W. Peters. Über eine neue Art der Schlangengattung Silybura, S. macrolepis. „Monatsberichte der Königlichen Preussische Akademie des Wissenschaften zu Berlin”. Aus dem Jahre 1861 (2), s. 901, 1862. (niem.).
- ↑ R.W. McDiarmid, J. A. Campbell, T. Touré: Snake Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference. T. I. Herpetologists' League, 1999. ISBN 1-893777-00-6 (seria), ISBN 1-893777-01-4 (tom).
- ↑ G.A. Boulenger: Catalogue of the Snakes in the British Museum (Natural History). Volume I., Containing the Families...Uropeltidæ.... London: Trustees of the British Museum (Natural History), 1893, s. 144.
- ↑ a b Jaeger 1944 ↓, s. 247.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 165.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 213.
- ↑ a b David J. Gower, Ashok Captain, Sanjay S. Thakur. On the taxonomic status of Uropeltis bicatenata (Gunther) (Reptilia: Serpentes: Uropeltidae). „Hamadryad”. 33 (1), s. 64–82, 2008.
- ↑ Robert Alexander Pyron, Sumaithangi Rajagopalan Ganesh, Amit Sayyed, Vivek Sharma, Van Wallach i Ruchira Somaweera. A catalogue and systematic overview of the shield-tailed snakes (Serpentes: Uropeltidae). „Zoosystema”. 38 (4), s. 453–506, 2016. DOI: 10.5252/z2016n4a2. (ang.).
- ↑ Genus: Uropeltis. [w:] The Reptile Database [on-line]. [dostęp 2024-07-30].
Bibliografia
- Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1–256, OCLC 637083062 (ang.).
