Szpachla

Ten artykuł od 2012-10 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Szpachla (też: szpachelka, niem. – Spachtel, łac. spatula, stgr. σπάθη spáthē) – narzędzie składające się z giętkiej metalowej blachy osadzonej na drewnianym lub plastikowym trzonku, najczęściej o trapezowatym kształcie. Przeznaczona do rozcierania, mieszania i nakładania szpachlówek (mas szpachlowych), np. gipsu. Używana np. przy pracach wykończeniowych do wygładzania ścian i uzupełniania ubytków (tzw. szpachlowanie) oraz do zeskrobywania zanieczyszczeń z powierzchni.

Niewielkie szpachle o różnorodnych kształtach (tzw. szpachelki malarskie) bywają używane w malarstwie olejnym, rzadziej temperowym lub akrylowym. Służą do nakładania, rozprowadzania i mieszania farby na powierzchni obrazu; innym narzędziem używanym w podobny sposób jest nóż malarski. Charakterystyczną cechą obrazów malowanych szpachlą i nożem jest wyjątkowo gruba, o specyficznej fakturze, warstwa farby i ostre przejścia kolorystyczne. Malowanie szpachlą wymaga szczególnej pewności i wyczucia w podejmowanych decyzjach kolorystycznych, ponieważ poprawki i przemalowania po nałożeniu pierwszej warstwy farby "alla prima", są o wiele trudniejsze do zamaskowania niż w malarstwie bardziej "tradycyjnym", i zwykle sprawiają wrażenie brudne i "przemęczone". Szpachelki, sporadycznie używane od XVII w., zyskały popularność w czasach postimpresjonizmu ze względu na możliwość szybkiej i spontanicznej, sprzyjającej pełnej ekspresji pracy z czystymi kolorami. Stosowali je także często twórcy malarstwa informel. Za pomocą tego narzędzia można uzyskać efekt impastu.

Zobacz multimedia związane z tematem: Szpachelki

• szpachlówka – masa szpachlowa