Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego
 Flaga Szefa SG WP | |
| Stanowisko | |
| Państwo |
|
|---|---|
| Pierwszy | gen. ppor. Tadeusz Rozwadowski |
| Długość kadencji | 3 lata[1] |
| Obecny | generał Wiesław Kukuła |
| Obecny od | 10 października 2023 |
Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego – organ pomocniczy Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w procesie kierowania obroną państwa[2], podlegający bezpośrednio Ministrowi Obrony Narodowej, który przy jego pomocy kieruje działalnością rodzajów Sił Zbrojnych[3]. Szef Sztabu Generalnego WP wykonuje swoje zadania przy pomocy Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, wchodzącego w skład Ministerstwa Obrony Narodowej. Jest to najwyższe stanowisko służbowe dowódcy w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, przewidziane do obsadzenia przez żołnierza zawodowego w stopniu generała, a osoba je zajmująca dowodzi Siłami Zbrojnymi do momentu ewentualnego mianowania na w czas wojny Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i zarazem zwyczajowo jest przez Prezydenta RP wskazywana oficjalnie jako kandydat przewidziany na to stanowisko[4].
Zadania
Szef Sztabu Generalnego jest organem, którego zadania, obowiązki i uprawnienia zostały określone w niżej wymienionych aktach prawnych:
- art. 134 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.[5],
- ustawie z dnia 14 grudnia 1995 r. o urzędzie Ministra Obrony Narodowej[6],
- ustawie z dnia 11 marca 2022 roku o obronie Ojczyzny[7].
Do zakresu działania Szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego należy[8]:
- dowodzenie Siłami Zbrojnymi, z wyłączeniem Wojsk Obrony Terytorialnej - do czasu osiągnięcia pełnej zdolności do działania przez Wojska Obrony Terytorialnej;
- planowanie strategicznego użycia Sił Zbrojnych;
- planowanie organizacji i funkcjonowania wojennego systemu dowodzenia Siłami Zbrojnymi;
- planowanie i organizowanie mobilizacyjnego i strategicznego rozwinięcia Sił Zbrojnych;
- przygotowanie i wyszkolenie Sił Zbrojnych na potrzeby obrony państwa oraz udziału w działaniach poza granicami państwa;
- określenie celów i głównych kierunków w zakresie działalności operacyjnej i szkoleniowej Sił Zbrojnych;
- zapewnienie utrzymania w Siłach Zbrojnych gotowości mobilizacyjnej i bojowej;
- programowanie wieloletniego rozwoju Sił Zbrojnych;
- programowanie rzeczowo-finansowe w Siłach Zbrojnych oraz udział w planowaniu wydatków rzeczowo-finansowych;
- planowanie i koordynowanie systemu logistycznego Sił Zbrojnych;
- reprezentowanie Sił Zbrojnych w najwyższych kolegialnych organach wojskowych organizacji międzynarodowych, których Rzeczpospolita Polska jest członkiem;
- doradzanie Ministrowi Obrony Narodowej, sekretarzom stanu oraz podsekretarzom stanu w Ministerstwie w sprawach dotyczących ogólnej i operacyjnej działalności Sił Zbrojnych;
- przygotowanie i utrzymanie stanowisk kierowania w rejonach rozwinięcia zapasowych stanowisk kierowania obroną państwa dla Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Prezesa Rady Ministrów oraz ministrów i centralnych organów administracji rządowej wskazanych przez Prezesa Rady Ministrów;
- ochrona obiektów i urządzeń o szczególnym znaczeniu oraz zapewnienie ich funkcjonowania
Szefowie SG WP
Szefowie Inspektoratu Wyszkolenia Polskiej Siły Zbrojnej Królestwa Polskiego
- gen. piech. Felix von Barth (23 kwietnia 1917 – 19 października 1918)
- płk Henryk Minkiewicz (19 października – 29 października 1918)
Szef Sztabu Wojsk Polskich Królestwa Polskiego (Regencyjnego)
- gen. ppor. Tadeusz Rozwadowski (28 października – 14 listopada 1918)[9]
Szefowie Sztabu Generalnego Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej
- gen. ppor. Tadeusz Rozwadowski (14 listopada – 15 listopada 1918)
- gen. por. Stanisław Szeptycki (16 listopada 1918 – 7 lutego 1919)
- gen. ppor. Stanisław Haller (8 lutego 1919 – 22 lipca 1920)
- gen. por. Tadeusz Rozwadowski (22 lipca 1920 – 1 kwietnia 1921)
- gen. dyw. Władysław Sikorski (1 kwietnia 1921 – 16 grudnia 1922)
- marszałek Polski Józef Piłsudski (17 grudnia 1922 – 9 czerwca 1923)
- gen. dyw. Stanisław Haller (9 czerwca 1923 – 16 grudnia 1925)
- gen. bryg. Edmund Kessler (16 grudnia 1925 – 12 maja 1926)
- gen. dyw. Stanisław Haller (12 maja 1926 – 15 maja 1926)
- gen. bryg. Stanisław Burhardt-Bukacki (17 maja 1926 – 28 czerwca 1926)
- gen. dyw. Tadeusz Piskor (19 czerwca 1926[10] – 22 grudnia 1928)
Szefowie Sztabu Głównego Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej
- gen. dyw. Tadeusz Piskor (22 grudnia 1928 – 3 grudnia 1931[11])
- gen. bryg. Janusz Gąsiorowski (3 grudnia 1931 – 5 czerwca 1935)[12]
- gen. bryg. Wacław Stachiewicz (5 czerwca 1935 – 18 września 1939)
Szefowie Sztabu Naczelnego Wodza podczas II wojny światowej
- płk Aleksander Kędzior (7 listopada 1939 – 5 czerwca 1940)
- gen. bryg. Tadeusz Klimecki (czerwiec 1940 – 4 lipca 1943)
- gen. dyw. Stanisław Kopański (21 lipca 1943 – 3 września 1946)
Szefowie Sztabu Głównego Polskich Sił Zbrojnych
- płk dypl. Roman Władysław Szymański (1958)
Szefowie Sztabu Głównego Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego
- płk Marian Spychalski (22 lipca – 1 września 1944)
- gen. bryg. Władysław Korczyc (1 września – 4 października 1944)
- gen. bryg. Bronisław Półturzycki (4 października – 7 października 1944)
- gen. bryg. Bolesław Zarako-Zarakowski (7 października – 31 grudnia 1944)
- p.o. gen. bryg. Jan Jośkiewicz (w zastępstwie gen. B. Zarako-Zarakowskiego)
- gen. broni Władysław Korczyc (1 stycznia – 9 maja 1945)
Szefowie Sztabu Generalnego Wojska Polskiego w okresie Polski Ludowej
- gen. broni Władysław Korczyc (9 maja 1945 – 18 stycznia 1954)
- gen. broni Borys Pigarewicz (cz.p.o. 1952-1954)
- gen. broni Jerzy Bordziłowski (23 marca 1954 – 6 lutego 1965)
- gen. dyw. Wojciech Jaruzelski (6 stycznia 1965 – 10 kwietnia 1968)
- gen. dyw. Bolesław Chocha (11 kwietnia 1968 – 11 stycznia 1973)
- gen. broni Florian Siwicki (12 stycznia 1973 – 21 listopada 1983)
- gen. broni Józef Użycki (22 listopada 1983 – 31 grudnia 1989)
Szefowie Sztabu Generalnego Wojska Polskiego w III Rzeczypospolitej
- gen. broni Józef Użycki (1 stycznia 1990 – 24 września 1990)
- gen. dyw. dr inż. Zdzisław Stelmaszuk (25 września 1990 – 4 sierpnia 1992)
- gen. broni Tadeusz Wilecki (5 sierpnia 1992 – 9 marca 1997)
- gen. broni Henryk Szumski (10 marca 1997 – 29 września 2000)
- generał Czesław Piątas (30 września 2000 – 31 stycznia 2006)
- p.o. generał broni Mieczysław Cieniuch (31 stycznia 2006 – 27 lutego 2006)
- generał dr Franciszek Gągor (27 lutego 2006 – 10 kwietnia 2010)
- p.o. generał broni Mieczysław Stachowiak (10 kwietnia 2010 – 7 maja 2010)
- generał Mieczysław Cieniuch (7 maja 2010 – 6 maja 2013)
- generał dr Mieczysław Gocuł (7 maja 2013 – 31 stycznia 2017)
- generał dr Leszek Surawski (31 stycznia 2017 – 2 lipca 2018)[13][14]
- generał Rajmund Andrzejczak (3 lipca 2018 – 10 października 2023)[15][16][17]
- generał Wiesław Kukuła (10 października 2023 – nadal)[18][19]
Linki zewnętrzne
- Szefowie Sztabu Generalnego i Sztabu Głównego
- Zdjęcia sylwetek szefów SG WP (1918-2006)
Przypisy
- ↑ Dz.U. z 2022 r. poz. 655
- ↑ art. 25 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (Dz.U. z 2022 r. poz. 2305)
- ↑ art. 25 ust. 1 i art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (Dz.U. z 2022 r. poz. 2305) oraz art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 1995 r. o urzędzie Ministra Obrony Narodowej (Dz.U. z 2022 r. poz. 1438)
- ↑ art. 29 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (Dz.U. z 2022 r. poz. 2305)
- ↑ Dz.U. z 1997 r. nr 78, poz. 483.
- ↑ Dz.U. z 2022 r. poz. 1438.
- ↑ Dz.U. z 2022 r. poz. 2305.
- ↑ art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 1995 r. o urzędzie Ministra Obrony Narodowej (Dz.U. z 2022 r. poz. 1438)
- ↑ Do 12 listopada działał jako najwyższy funkcją żołnierz polski, ponieważ w dniach 24 października-12 listopada urząd Naczelnego Wodza Wojsk Polskich nie był obsadzony. 24 października Rada Regencyjna zdymisjonowała naczelnego wodza gen. Beselera, a dopiero 12 listopada mianowała na ten urząd bryg. Piłsudskiego.
- ↑ Zarządzenie Prezydenta RP z dnia 19.06.1926 r. w: Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 25 z 28.06.1926 r., s. 197.
- ↑ Zarządzenie Prezydenta RP z dnia 03.12.1931 r. w: Dziennik Personalny MSWojsk. Nr 6 z 23.03.1932 r., s. 219.
- ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 10, s. 83, 4 lipca 1935.
- ↑ M.P. z 2017 r. poz. 248
- ↑ M.P. z 2018 r. poz. 803
- ↑ M.P. z 2018 r. poz. 804
- ↑ M.P. z 2021 r. poz. 675
- ↑ M.P. z 2023 r. poz. 1102
- ↑ M.P. z 2023 r. poz. 1104
- ↑ Biuro BezpieczeństwaB.B. Narodowego Biuro BezpieczeństwaB.B., Awanse generalskie w SZ RP, SG, SOP, SW oraz SKW [online], Biuro Bezpieczeństwa Narodowego [dostęp 2023-11-09] (pol.).
- p
- d
- e
Szefowie Sztabu Generalnego Wojska Polskiego
| Szef Sztabu Wojsk Polskich |
|
|---|---|
| Szefowie Sztabu Generalnego WP |
|
| Szefowie Sztabu Głównego WP |
|
| Szefowie Sztabu Naczelnego Wodza |
|
| Szefowie Sztabu Głównego Naczelnego Dowództwa WP |
|
| Szefowie Sztabu Generalnego WP |
|
- p
- d
- e
| Zwierzchnictwo | |
|---|---|
| Skład (rodzaje oraz pozostałe komponenty i służby SZ) | |
| Główne struktury dowodzenia rodzajami SZ |
|
| Główne struktury dowodzenia komponentami SZ innymi niż rodzaje | |
| Operacje zagraniczne |
