Syrena mniejsza
Siren intermedia | |||
Barnes, 1826 | |||
Systematyka | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | zwierzęta | ||
Typ | strunowce | ||
Podtyp | kręgowce | ||
Gromada | płazy | ||
Rząd | |||
Podrząd | Salamandroidea | ||
Rodzina | syrenowate | ||
Rodzaj | Siren | ||
Gatunek | syrena mniejsza | ||
Synonimy | |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
najmniejszej troski | |||
| |||
|
Syrena mniejsza (Siren intermedia) – gatunek płaza ogoniastego z rodziny syrenowatych (Sirenidae).
Rozmieszczenie geograficzne
Syrena mniejsza żyje na kontynencie północnoamerykańskim. W Stanach Zjednoczonych występuje w pasie przybrzeżnych równin od stanu Karolina Północna aż do środkowej Florydy i wschodniego Teksasu na południe, na północ zaś sięga południa Michigan. W USA zwierzę występuje pospolicie. W Meksyku płaz zajmuje północne części stanów Tamaulipas i Veracruz (w przypadku tego ostatniego stanu istnieje jedynie kilka doniesień o obecności Siren intermedia, jednak mogą one dotyczyć innego, nieopisanego dotąd gatunku, dlatego też International Union for Conservation of Nature widzi konieczność przeprowadzenia dalszych badań)[2].
Systematyka
W 2023 roku Fedler i inni przestawili wyniki badań genetycznych, według których Siren intermedia w dotychczasowym ujęciu stanowi nie jeden, lecz kilka gatunków. Autorzy ci wyznaczyli neotyp Siren intermedia, podnieśli podgatunek S. intermedia nettingi do rangi gatunku (Siren nettingi) i zsynonimizowali z nim wyróżniany dotąd podgatunek S. intermedia texana, ponadto opisali nowy gatunek – Siren sphagnicola. W takim ujęciu systematycznym zasięg Siren intermedia obejmowałby jedynie tereny od Karoliny Północnej po środkową Florydę oraz południową Georgię i południową Alabamę[1][3].
Budowa
Zwierzę cechuje się wydłużonym ciałem. Można podzielić je na trzy główne części: głowę, tułów i ogon. Granice pomiędzy nimi wyznaczają podstawa czaszki i kloaka. Osobniki zmierzone przez Gillisa mierzyły od 33,7 do 38,1 cm długości, średnia wyniosła 36,3 cm. 5–6% tych wartości przypada na głowę. Tułów stanowi od 59 do 65% całkowitej długości ciała. Jego przednia część jest wąska. Odchodzą od niej niewielkie, zredukowane przednie kończyny. Leżą one około 2 cm za podstawą czaszki. Za łapami tułów grubieje, osiągając maksymalną grubość 7% długości ciała. Następnie robi się coraz cieńszy. U podstawy ogona osiąga już grubość równą tylko 4–5% długości ciała, a więc mniej więcej tyle, ile w miejscu odejścia kończyn przednich. Ogon jest spłaszczony bocznie, bardziej na odcinku dystalnym. Obejmuje 29–35% długości ciała[4].
Ilość kręgów nie jest u tego gatunku stała. Gillis zbadał pod tym względem 4 osobniki, z których trzy cechowały się podobną budową kręgosłupa. Miały od 94 do 96 kręgów, natomiast czwarty miał ich 74. Co więcej, był on dłuższy od pozostałych. Długość pojedynczego kręgu waha się w granicach 0,1–2% długości ciała. Zależy ona od osobnika (duży osobnik o mniejszej ilości kręgów miał oczywiście kręgi większe) oraz od pozycji w kręgosłupie. Kręgosłup rozpoczyna się trzema niewielkimi kręgami, ich rozmiary rosną w kierunku dystalnym. Po nich następują kręgi większe, które jednak nie różnią się zbytnio wielkością między sobą. Różnice wielkości pojawiają się ponownie dopiero w ogonie. Kręgi odcinka ogonowego zmniejszają się w kierunku dalszym, w końcu widać je tylko na fotografii rtg prześwietlonej od tyłu[4].
Receptory tworzące linię boczną rozmieszczone są pojedynczo[5].
Fizjologia
Syrena mniejsza porusza się dzięki falistym ruchom ciała. Zazwyczaj przemieszcza się ona w okolicy dna zbiornika[4].
Gillis badał zwierzęta poruszające się z prędkością od 0,3 do 1,5 długości na s. Zauważył on, że w tym przedziale syrena mniejsza potrafi utrzymać pozycję przez kilka cykli związanych z uderzeniami ogona, zwracając uwagę na trudności płaza z utrzymaniem danej pozycji. Największa zaobserwowana przez niego szybkość wynosiła 1,85 długości na s[4].
Tryb życia
Za dnia Siren intermedia ukrywa się wśród roślin i odpadków[2].
W przypadku wyschnięcia zbiornika wodnego zwierzę potrafi drążyć w dnie[2]. Zagrzebana w mule, potrafi przetrwać suszę[6]
Cykl życiowy
Syrena mniejsza składa jaja w środowisku wodnym. Umieszcza je w mule na dnie zbiornika wodnego w niewielkim pakiecie bądź w jamce pokrytej odpadkami[2].
Ekologia
Siedliskami tego płaza są płytkie, ciche zbiorniki wodne o względnie ciepłej wodzie. Mogą być one mętne. Rośnie w nich bujna roślinność. Z wód stojących IUCN wymienia wśród nich bagna, tereny podmokłe, stawy, jeziora, rowy. Podaje też, że w mniejszym stopniu syrena ta spotykana jest w rzekach i strumieniach[2].
Zagrożenia i ochrona
Gatunkowi nie zagraża wyginięcie. IUCN przypisuje syrenie mniejszej status gatunku najmniejszej troski (LC – Least Concern). Uzasadnia to szerokim zasięgiem występowania tego płaza i, prawdopodobnie, wysoką liczebnością populacji, a także małym prawdopodobieństwem szybkiego spadku liczebności populacji[2].
W USA temu pospolitemu tam gatunkowi nie zagraża niebezpieczeństwo wyginięcia. Status płaza w Meksyku wymaga dodatkowych badań terenowych. Jednakże wiele lokalnych populacji zostało uszczuplonych, a nawet przestało istnieć. Wiązało się to z utratą siedlisk[2].
Wśród zagrożeń dla tego gatunku IUCN wymienia rolnictwo i urbanizację. Powodują one utratę bądź zmiany w środowisku zamieszkiwanym przez syreny[2].
Gatunek znajduje się pod ochroną gatunkową w Meksyku. Jego zasięg występowania obejmuje również kilka obszarów chronionych[2].
W niewoli
Gillis w swych badaniach trzymał syreny w wodzie o temperaturze 19,5±0,5 °C, 12 h w świetle i 12 h w ciemności. Płaza można karmić dżdżownicami z rodzaju Lumbricus[4].
Przypisy
- ↑ a b Darrel R.D.R. Frost Darrel R.D.R., Siren intermedia Barnes, 1826, [w:] Amphibian Species of the World: an Online Reference. Version 6.2 [online], American Museum of Natural History, New York, USA [dostęp 2024-08-01] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j Siren intermedia, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ M.T.M.T. Fedler M.T.M.T., K.M.K.M. Enge K.M.K.M., P.E.P.E. Moler P.E.P.E., Unraveling Siren (Caudata: Sirenidae) systematics and description of a small, seepage specialist, „Zootaxa”, 5258, 2023, s. 351–378 (ang.).
- ↑ a b c d e Gary B. Gillis. Anguilliform locomotion in an elongate salamander (Siren intermedia): effects of speed on axial undulatory movements. „Journal of Experimental Biology”. 200 (4), s. 767–784, 1997. (ang.).
- ↑ William E. Duellman: Biology of Amphibians. JHU Press, 1994, s. 378.
- ↑ William T. Leja: Siren intermedia Lesser siren, Eastern Lesser Siren, Western Lesser Siren. AmphibiaWeb. [dostęp 2014-04-22]. (ang.).
- Britannica: animal/lesser-siren