Substytucja (chemia)
Zobacz też: inne znaczenia słowa „substytucja”. |
Substytucja – reakcja chemiczna polegająca na wymianie jednego lub kilku atomów w cząsteczce związku chemicznego.
Reakcje te można ogólnie podzielić na:
- reakcja wymiany pojedynczej AB + C → BC + A
- reakcja wymiany podwójnej AB + CD → AD + CB
W chemii organicznej, w zależności od mechanizmu reakcji wyróżnia się główne typy substytucji:
- substytucja elektrofilowa – jednocząsteczkowa (SE1) i dwucząsteczkowa (SE2)
- substytucja nukleofilowa – jednocząsteczkowa (SN1) i dwucząsteczkowa (SN2)
- substytucja rodnikowa (SR)
Przykłady
- Związki nieorganiczne
- 2H
2O + Mg → Mg(OH)
2 + H
2↑ - 3FeS + 2Al → Al
2S
3 + 3Fe - SO
2 + C → CO
2 + S - MgSO
4 + BaCl
2 → MgCl
2 + BaSO
4↓ - CuSO
4 + Fe → FeSO
4 + Cu
- Związki organiczne
- Substytucja atomu wodoru atomem chloru w etanie:
- zapis sumaryczny:
- C
2H
6 + Cl
2 → C
2H
5Cl + HCl
- C
- schemat reakcji:
Zobacz też
Zobacz hasło substytucja w Wikisłowniku |
- addycja
- eliminacja
Kontrola autorytatywna (reakcja chemiczna):
- PWN: 3980986
- Britannica: science/substitution-reaction
- БРЭ: 1987198
- SNL: substitusjonsreaksjon