Stopa okopowa
 Przypadek stopy okopowej (I wojna światowa) | |
| Klasyfikacje | |
| ICD-10 | T69.0 |
|---|---|
Stopa okopowa – określenie zespołu objawów dotyczących puchnięcia oraz odmrożenia stóp, szczególnie u żołnierzy, spowodowana długotrwałym uciskiem stóp przez buty oraz długotrwałą ekspozycją na obniżoną temperaturę bądź wilgotne lub mokre środowisko.
W przeciwieństwie do odmrożeń, stopa okopowa nie wymaga temperatur zamarzania. Może wystąpić w temperaturach do 16 °C i w ciągu zaledwie 13 godzin. Narażenie na te warunki środowiskowe powoduje pogorszenie i zniszczenie naczyń włosowatych i prowadzi do uszkodzenia otaczającej tkanki mięśniowej[1].
Nadmierne pocenie się przyjmuje się za przyczynę współistniejącą. Niehigieniczne, zimne i wilgotne warunki mogą również powodować stopę okopową[2].
Stopie okopowej można zapobiec, utrzymując stopy w czystości, cieple i suchości[3].
Znaki i objawy
Początkowe objawy często obejmują mrowienie lub swędzenie, które może przerodzić się w drętwienie. Stopy mogą stać się czerwone lub niebieskawe. W miarę pogarszania się stanu stopy mogą zacząć puchnąć i wydzielać zapach rozkładu. Powikłania mogą obejmować uszkodzenie skóry lub infekcję.[3]
W zaawansowanych przypadkach często pojawiają się pęcherze i otwarte rany, które prowadzą do grzybicy. Charakteryzuje się silnym krótkotrwałym bólem, gdy czucie powraca[4].
Leczenie
Przede wszystkim należy utrzymywać stopy w suchości, w celu ochrony nieuszkodzonej tkanki stóp i powstrzymania jej dalszego niszczenia się[1][4]. Pomaga stosowanie emolientów[1].
Podstawą leczenia jest chirurgiczne oczyszczenie. Ciężkie przypadki mogą wymagać amputacji[3].
Samodzielne leczenie obejmuje zmianę skarpetek 2–3 razy dziennie i użycie dużej ilości proszku talku. Kiedy jest możliwe, trzeba zdjąć buty i skarpetki, umyć stopy przez pięć minut i osuszyć, nałożyć talk i unieść stopy, aby umożliwić dopływ powietrza[3].
Historia
W okresie II wojny światowej bagatelizowana i często uznawana za samookaleczenie, za które groził sąd wojenny. Bardzo poważna w skutkach, grożąca zakażeniem i amputacją stopa okopowa podczas inwazji Aliantów we Francji wyłączyła z walki więcej żołnierzy niż niemieckie armaty 88 mm, moździerze i karabiny maszynowe. Zimą 1944–1945 trzeba było z tego powodu wycofać z linii frontu blisko czterdzieści pięć tysięcy żołnierzy[5].
Przypisy
- ↑ a b c Charles L.Ch.L. Saltzman Charles L.Ch.L., Robert B.R.B. Anderson Robert B.R.B., Mann’s Surgery of the Foot and Ankle: Expert Consult - Online, Elsevier Health Sciences, 23 października 2013, s. 738, ISBN 978-1-4557-4861-7 [dostęp 2024-09-02] (ang.).
- ↑ CHRONIC TRENCH FOOT: A STUDY OF 100 CASES, „Annals of Internal Medicine”, 34 (5), 1951, s. 1163, DOI: 10.7326/0003-4819-34-5-1163, ISSN 0003-4819 [dostęp 2024-09-02] (ang.).
- ↑ a b c d Jeffrey S.J.S. Bush Jeffrey S.J.S., TrevorT. Lofgran TrevorT., SimonS. Watson SimonS., Trench Foot, „{{{czasopismo}}}”, Treasure Island (Floryda): StatPearls Publishing, 2020, PMID: 29493986 [dostęp 2024-09-02] (ang.).
- ↑ a b Richard B.R.B. Schwartz Richard B.R.B., John G.J.G. McManus John G.J.G., Raymond E.R.E. Swienton Raymond E.R.E., Tactical Emergency Medicine, Lippincott Williams & Wilkins, 2008, s. 78–80, ISBN 978-0-7817-7332-4 [dostęp 2024-09-02] (ang.).
- ↑ Stephen Ambrose: Obywatele w mundurach. Warszawa: Magnum, 2004.
Encyklopedie internetowe (immersion foot syndrome):
- Britannica: science/immersion-foot
