Stefan Przeradzki

Stefan Jan Przeradzki
Ilustracja
Stefan Przeradzki rtm 1934
major kawalerii major kawalerii
Data i miejsce urodzenia

29 sierpnia 1893
Gidle

Data i miejsce śmierci

między 9 a 11 kwietnia 1940
Katyń

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

2 Pułk Ułanów
16 Pułk Ułanów Wielkopolskich
Szkoła Podchorążych dla Podoficerów
Centrum Wyszkolenia Kawalerii

Główne wojny i bitwy

wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920–1941) Srebrny Krzyż Zasługi (II RP) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Multimedia w Wikimedia Commons
Stefan Przeradzki por. 16 pułku ułanów Wielkopolskich
Szkoła Pchor. dla Podoficerów Szwadron szkolny - pierwszy od lewej siedzi rtm. Stefan Przeradzki; 1934

Stefan Jan Przeradzki (ur. 29 sierpnia 1893 w Gidlach, zm. między 9 a 11 kwietnia[1] 1940 w Katyniu) – major kawalerii Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej[2].

Życiorys

Był synem Mieczysława i Józefy z Żabickich[3]. Do Wojska Polskiego przyjęty w 1919 i wcielony do 2 pułku ułanów wielkopolskich. Absolwent Szkoły Podchorążych Piechoty i Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu. Po ukończeniu CWKaw. zostaje w grudniu 1920 ponownie przydzielony do 16/2 pułku ułanów[4]. W 1922 służył w stopniu podporucznika ze starszeństwem z dniem 1 sierpnia 1920 i 231 lokatą wśród podporuczników jazdy[5] w 16 pułku ułanów[6]. W 1922 awansował do stopnia porucznika ze starszeństwem z dniem 1 sierpnia 1922 i 8 lokatą[7]. 10 czerwca 1923 otrzymał nagrodę za jazdę wzorową w otwartym konkursie hippicznym organizowanym przez 16 puł dla oficerów i osób cywilnych[8]. 1 stycznia 1932 został awansowany do stopnia rotmistrza ze starszeństwem z dniem awansu i 15 lokatą[9]. Od 1935 instruktor w Szkole Podchorążych dla Podoficerów. W 1939 był kierownikiem wyszkolenia strzeleckiego w Szkole Podchorążych Kawalerii przy CWKaw[10]. Awansował do stopnia majora ze starszeństwem z dniem 19 marca 1939 i 20 lokatą.

W czasie kampanii wrześniowej dostał się do sowieckiej niewoli. Według stanu z kwietnia 1940 był jeńcem obozu w Kozielsku. Między 7 a 9 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD[1] – lista wywózkowa 017/3 poz. 72 nr akt 503[11], lista bez daty[1]. Został zamordowany między 9 a 11 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim[1]. Zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943 wpis w dzienniku ekshumacji z 11 maja 1943, nr 1648. Figuruje na liście AM-211-1648 i Komisji Technicznej PCK: GARF-57-01648. Na obydwóch listach zostało podane jedno imię – Zdzisław. Przy szczątkach Przeradzkiego znaleziono prawo jazdy, kartę mobilizacyjną, fotografie, książeczkę PKO i spinki[12][13]. Znajduje się na liście ofiar (pod nr 01648) opublikowanej w Gońcu Krakowskim nr 123, Nowym Kurierze Warszawskim nr 128 z 1943 i Nowinach - Gazecie Ściennej pod nr 1049[14]. Krewni do 2008 poszukiwali informacji przez Biuro Informacji i Badań Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie.

Życie prywatne

Żonaty z Barbarą Lipińską.

Upamiętnienie

  • Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie na stopnień podpułkownika. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
  • Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (nr 14384) – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie żołnierzy polskich zamordowanych w Katyniu i innych nieznanych miejscach kaźni, nadane przez Prezydenta RP na Uchodźstwie profesora Stanisława Ostrowskiego (11 listopada 1976).
  • Krzyż Kampanii Wrześniowej – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie pamiątkowe wszystkich ofiar zbrodni katyńskiej (1 stycznia 1986).

Ordery i odznaczenia

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b c d УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, s. 500.
  2. ↑ JędrzejJ. Tucholski JędrzejJ., Mord w Katyniu, 1991, s. 197 .
  3. ↑ Kiński i inni, Katyń, Księga Cmentarna, 2000, s. 505 .
  4. ↑ Czesław Dmochowski, Franciszek Małek, XV-lecie 16/2 pułku ułanów wielkopolskich, Bydgoszcz 1934, s. 46
  5. ↑ 7. Lista starszeństwa oficerów zawodowych, Warszawa: MSWojsk., 1922, s. 179 .
  6. ↑ Wyrównanie stanów w korpusie oficerów jazdy, MSWojsk., 1922, s. 15 .
  7. ↑ a b Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk., 1923, s. 631, 690 .
  8. ↑ „Polska Zbrojna” (R.3, nr 156), Warszawa, 10 czerwca 1923, s. 5 .
  9. ↑ „Dziennik Personalny” (R.12, nr 12), MSWojsk., 18 grudnia 1931, s. 401 .
  10. ↑ RybkaR. R. RybkaR., StepanS. K. StepanS., Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006, s. 133, 462 .
  11. ↑ JędrzejJ. Tucholski JędrzejJ., Mord w Katyniu, 1991, s. 638 .
  12. ↑ Listy katyńskie w zasobie Archiwum Państwowego w Lublinie – Archiwum Państwowe w Lublinie [online] [dostęp 2019-03-10] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-07]  (pol.).
  13. ↑ Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943, s. 211.
  14. ↑ „Nowiny, Gazeta ścienna dla polskiej wsi” (1943/I/nr 62), czerwiec 1943, s. 1 .
  15. ↑ M.P. z 1930 r. nr 98, poz. 144 „za zasługi na polu wyszkolenia wojska”.

Bibliografia

  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych
  • Lista starszeństwa oficerów zawodowych, Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
  • Rocznik Oficerski 1928. Warszawa. Ministerstwo Spraw Wojskowych. 1928.
  • Rocznik oficerów kawalerji 1930, Warszawa: Przegląd Kawaleryjski, 1930.
  • Rocznik Oficerski 1932. Warszawa. Ministerstwo Spraw Wojskowych. 1932.
  • Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
  • УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.
  • Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik Oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
  • Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943.