Sobór Objawienia Pańskiego w Kazaniu
 1610017000[1] z dnia Rejestr zabytków historii i kultury narodów Federacji Rosyjskiej | |||||||||||||||||||||||
| sobór parafialny | |||||||||||||||||||||||
 Widok ogólny dzwonnicy i soboru | |||||||||||||||||||||||
| Państwo |
| ||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Republika |
| ||||||||||||||||||||||
| Miejscowość | Kazań | ||||||||||||||||||||||
| Wyznanie | prawosławne | ||||||||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||||||||
| Eparchia | |||||||||||||||||||||||
| Sobór | od 1917 | ||||||||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne | 6/19 stycznia | ||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Kazania  | |||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Rosji  | |||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Tatarstanu  | |||||||||||||||||||||||
 55°47′17,1″N 49°07′07,8″E/55,788083 49,118833 | |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
Sobór Objawienia Pańskiego – prawosławna cerkiew w Kazaniu, należąca do eparchii kazańskiej Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego.
Historia
Pierwsza cerkiew na miejscu dzisiejszej świątyni powstała w II połowie XVII w. Była to budowla drewniana, usytuowana w miejscu, gdzie znajdowała się pierwotnie brama miejska wzniesiona z kolei na miejscu wyłomu w murach miejskich zrobionego w czasie oblężenia Kazania przez wojska Iwana Groźnego (zadecydował on o zwycięstwie Moskwy w walkach pod miastem). W 1731 kupcy I. Michlajew oraz S. Czernow ufundowali na miejscu drewnianej budowli nowy obiekt sakralny, którego budowa trwała dwadzieścia pięć lat. Nowa cerkiew łączyła się z prawosławną świątynią św. Andrzeja, wzniesioną w 1701[2]. Swoją architekturą naśladowała pięciokopułowe moskiewskie sobory z XVI w.[3]. W 1897 z funduszy przekazanych przez Iwana Kriwonosowa (zmarłego w 1892, jeszcze przed rozpoczęciem prac) przy budynku zbudowano za sumę 50 tys. rubli 62-metrową (według innego źródła o metr wyższą[3]) dzwonnicę. Do 1908 przy świątyni działały dwie dzwonnice, starszą z nich rozebrano po rozbudowie obiektu[2], z powodu złego stanu technicznego[3]. Według niektórych badaczy autorem projektu dzwonnicy, o wiele bardziej rozpoznawalnej niż sama cerkiew[3], był G. Rusz, inni uważają, że plan budynku opracował M. Michajłow, który następnie kierował pracami budowlanymi[2]. Bogactwem dekoracji ceglana dzwonnica, wzniesiona w stylu neoruskim, przewyższyła sobór, przy którym powstała[3]. Od 1902 na drugiej kondygnacji dzwonnicy urządzono cerkiew św. Andrzeja[3].
Po rewolucji październikowej, gdy władze radzieckie zamknęły katedralny sobór Zwiastowania w Kazaniu, cerkiew Objawienia Pańskiego stała się katedrą eparchii kazańskiej i otrzymała status soboru. Obiekt pozostał czynny do 1939. Następnie został odebrany wiernym i pełnił różne funkcje świeckie. W przebudowanej budowli (pozbawionej kopuł) mieścił się magazyn, sala gimnastyczna, a przez pewien czas także kazańskie ZOO[3].
Rosyjski Kościół Prawosławny odzyskał cerkiew w 1996 (po kilkuletnich staraniach[3]), jednak bez dzwonnicy, w której nadal mieściła się kameralna sala koncertowa[2]. We wnętrzu soboru nie przetrwały żadne elementy pierwotnego wyposażenia, które zastąpiono nowymi; nowoczesne są wszystkie ikony oraz ikonostas[3].
Związani z cerkwią
W 1873 w cerkwi Objawienia Pańskiego ochrzczony został Fiodor Szalapin[3].
