Sołłohubowie herbu Prawdzic

Sołłohubowie (także Sołłogub, Dowojna-Sołłohub) – polski ród magnacki herbu Prawdzic, pochodzenia litewskiego.

Ród pochodzi z Wielkiego Księstwa Litewskiego, wcześniej był szerzej znany jako Dowojna-Sołłohub ze względu na pochodzenie od możnego rodu Dowojnów(inne języki), który swe początki wywodzi od legendarnego księcia^[1] Juliana Ursynusa przybyłego wraz z Palemonem na Litwę. W następnych wiekach w oficjalnej tytulaturze Sołłohubów występowała fraza „z Ursyna” odnosząca się do wymienionej postaci^[2].

Jeden z Sołłohubów przyjął na siebie i sukcesorów herb Prawdzic podczas sejmu horodelskiego w 1413 roku^[3].

Jerzy (Jurij) Sołłohub, wojewoda smoleński, który bronił tego miasta przeciw Moskwie podczas oblężenia smoleńska w 1503 roku^[3] skutecznie odpierając wrogie wojska. Przed wielkim księciem Wasylem III, został zmuszony do poddania twierdzy w 1514 roku i otrzymał możliwość decydowania o swych dalszych losach. Postanowił wrócić do I Rzeczypospolitej, zdaje się to świadczyć, że nie był czynnym uczestnikiem spisku zmierzającego do poddania miasta i nie czuł się winny zdrady. Ze związku z księżną Ludomiłą ze Świrskich, pozostawił trzech synów^[4].

Jan Michał Sołłohub, który dzięki małżeństwu z Heleną z Szamowskich w 1706 r., rozpoczął swoją świetną karierę polityczną i doszedł godności podkomorzego gostyńskiego, podskarbiego wielkiego litewskiego, a następnie wojewody brzeskiego^[5]. Koneksje wyprowadziły ród Jana Michała do najbardziej wpływowych w Rzeczypospolitej, jego dochody sięgały ponad 1.000.000 zł pl., co można przeliczyć na teoretyczną możliwość zakupu 24 Zamków w Oporowie rocznie^[6].

Jan Michał Sołłohub ze względu na posiadane wielkie latyfundium ziemskie był hrabią^[7], lecz prawo do tytułu hrabiowskiego zostało im potwierdzone po linii Jana Michała Sołłohuba(1747–1812), która wymarła na terenach Polski w XIX wieku.

W dekrecie cesarza Aleksandra II, przekazanym Senatowi Rządzącemu (27 lutego 1861 r.), napisano: „Protekcjonalny, na najbardziej uległą prośbę generała dywizji Lwa, faktycznego radcy stanu w randze szambelana Sądu Najwyższego, kapitana Mikołaja I, wdowa po radnym dworu Lwie Sołłogubowie, wraz z jego młodym synem Fiodorem, dozwolone jest, aby wszystkie wymienione osoby i ich potomkowie nazywali się hrabiami w Rosji, bez przedstawiania dokumentów potwierdzających ten tytuł, zagubionych przez ich przodków podczas niefortunnych zamieszek, które wydarzyło się w Polsce i na Litwie.” Statut godności hrabiowskiej Iwanowi Antonowiczowi Sołłogubowi podpisano 8 lipca 1867 r., a herb zatwierdzono 5 listopada 1866 r.^[8].

 Zobacz też kategorię: Sołłohubowie herbu Prawdzic.

• Jerzy (Jurij) Sołłohub – wojewoda smoleński
• Jan Michał Sołłohub (zm. 1748) – podskarbi wielki litewski, wojewoda brzeskolitewski, łowczy wielki litewski, podkomorzy gostyniński
• Józef Antoni Sołłohub – wojewoda witebski
• Jan Michał Sołłohub (1747–1812) – generał w służbie rosyjskiej, generał adiutant króla Stanisław Augusta i starosta sannicki
• Antoni Sołłohub – generał artylerii litewskiej, pułkownik Jego Królewskiej Mości
• Władimir Sołłogub – rosyjski hrabia, pisarz

• 
  Jan Michał Sołłohub (zm. 1748)
• 
  Józef Antoni Sołłohub
• 
  Jan Michał Sołłohub (1747–1812)
• 
  Władimir Sołłogub
• 
  Helena Sołłohub z Szamowskich