Skrzydłorzech japoński
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | |||
Rząd | bukowce | ||
Rodzina | orzechowate | ||
Rodzaj | skrzydłorzech | ||
Gatunek | skrzydłorzech japoński | ||
Nazwa systematyczna | |||
Pterocarya rhoifolia Siebold & Zucc. Fl. Jap. 141 141 1845[3] | |||
Synonimy | |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
najmniejszej troski | |||
|
Skrzydłorzech japoński (Pterocarya rhoifolia Siebold & Zucc.) – gatunek drzewa z rodziny orzechowatych. Występuje naturalnie w Japonii (jest tam jednym z najwyższych drzew)[5][6] oraz we wschodniej części prowincji Szantung we wschodnich Chinach[7]. Rośnie w lasach nad strumieniami i rzekami, często jako dominant w różnych zespołach łęgowych[8].
Morfologia
- Pokrój
- Na stanowiskach naturalnych dorasta do 30 m wysokości[7], lecz w Polsce jedynie do 10 m[6]. Ma szeroką koronę[5].
- Pąki
- Pąki posiadają 2 bądź 3 ciemnobrązowe łuski, które opadają podczas zimy[5].
- Liście
- Liście nieparzystopierzaste o długości zwykle do 25 cm, rzadko do 40 cm[7]. Składają się listków w liczbie od 11 do 21, osadzonych na krótkich ogonkach – do 1,5 mm długości (tylko listek końcowy osadzony na ośce o długości 1,5 do 2 cm). Listki owalne do lancetowatych, o nasadzie klinowatej lub zaokrąglonej, na końcu długo zaostrzone. Osiągają od 6 do 12 cm długości i 1,5 do 4 cm szerokości. Bardzo drobno owłosione od spodu, niekiedy jedynie z kępkami włosków w kątach nerwów. Ogonki liściowe są obłe, o długości 3–7 cm, omszone i nie oskrzydlone[5][7].
- Kwiaty
- Drobne, zebrane w długie, zwisające kłosy o długości 20–30 cm (rzadko do ok. 50 cm) i owłosionej osi[7].
- Owoce
- Gładkie orzeszki o średnicy 8–9 mm z dwoma półokrągłymi skrzydełkami[7].
- Gatunki podobne
- Przypomina skrzydłorzecha kaukaskiego, od którego odróżniają go odpadające na początku zimy łuski okrywające pąki i węższe skrzydełka na orzeszkach[6].
Biologia
Fanerofit. Preferuje stanowiska w pełnym nasłonecznieniu. Roślina szybkorosnąca. Dobrze rośnie na glebie kwaśnej bądź obojętnej. Jest mrozoodporny (6B-8B strefa mrozoodporności), lecz może być uszkadzany przez późne przymrozki. Źle znosi suszę[6][9]. Kwitnie w maju, owocuje od czerwca do lipca[7]. Osiąga wiek ok. 150 lat[8].
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-08] (ang.).
- ↑ a b Pterocarya rhoifolia. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2011-11-20]. (ang.).
- ↑ Pterocarya rhoifolia, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c d Johnson O., More D.: Drzewa. Warszawa: Multico, 2009, s. 172. ISBN 978-83-7073-643-9.
- ↑ a b c d ogrodnick.pl: Skrzydłorzech japoński. [dostęp 2011-11-20]. (pol.).
- ↑ a b c d e f g Pterocarya rhoifolia. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2011-11-20]. (ang.).
- ↑ a b Hitoshi Sakio, Toshikazu Tamura: Ecology of riparian forests in Japan: disturbance, life history and regeneration. Springer, 2008, s. 317.
- ↑ IBRO: Skrzydłorzech japoński / Pterocarya rhoifolia. [dostęp 2011-11-20]. (pol.).
- EoL: 2872280
- Flora of China: 200006120
- Flora of North America: 200006120
- GBIF: 4205300
- identyfikator iNaturalist: 135417
- IPNI: 442483-1
- NCBI: 16723
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): tro-16700214
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:442483-1
- identyfikator Tropicos: 16700214
- CoL: 4PVLP