Skolopendrowate
| Scolopendridae | |||
| Newport, 1844 | |||
 Skolopendra olbrzymia (Scolopendra gigantea) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | zwierzęta | ||
| Typ | stawonogi | ||
| Podtyp | wije | ||
| Gromada | pareczniki | ||
| Podgromada | Pleurostigmophora | ||
| Nadrząd | Epimorpha | ||
| Rząd | skolopendrokształtne | ||
| Rodzina | skolopendrowate | ||
| |||
| |||
Skolopendrowate[1] (Scolopendridae) – rodzina dużych pareczników z rzędu skolopendrokształtnych.
Należące tu pareczniki mają po 4 pary oczu prostych na bokach płytki głowowej, rozmieszczone na planie rombów[2][3]. Są pozbawione bruzd poprzecznych na sternitach tułowia[3]. Ich stopy są dwuczęściowe, a szczękonóża odznaczają się obecności wyrostka na trochanteroprefemur i długim, kielichowatym ujściem gruczołów jadowych[2].
Analizy morfologiczne Edgecombe i Kocha z 2008 oraz molekularne Vahtery i innych z 2013 potwierdzają monofiletyzm skolopendrowatych[2][4]. Te ostatnie wskazują również na monofiletyzm obu zaliczanych tu podrodzin: Otostigminae i Scolopendrinae, natomiast poważnie podważają monofiletyzm wielu rodzajów Otostigminae[4].
Do skolopendrowatych należą rodzaje[5][4]:
- Akymnopellis Shelley, 2008
- Alipes Imhoff, 1854
- Alluropus Silvestri, 1911
- Arthrorhabdus Pocock, 1891
- Asanada Meinert, 1885
- Campylostigmus Ribaut, 1923
- Colobopleurus Kraepelin, 1903
- Cormocephalus Newport, 1845
- Digitipes Attems, 1930
- Edentistoma Tömösváry, 1882
- Ethmostigmus Pocock, 1898
- Hemiscolopendra Kraepelin, 1903
- Kanparka Waldock et Edgecombe, 2012
- Notiasemus L.E. Koch, 1985
- Otostigmus Porat, 1876
- Psiloscolopendra Kraepelin, 1903
- Rhoda Meinert, 1886
- Rhysida Wood, 1862
- Scolopendra Linnaeus, 1758
- Scolopendropsis Brandt, 1841
- Sterropristes Attems, 1934
Przypisy
- ↑ Słownik polszczyzny XVI wieku T. 15: Mor - Nałysion. Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk, Łódź: Wydawnictwo PAN, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1984, s. 17. ISBN 83-04-01563-3.
- ↑ a b c Gregory D. Edgecombe, Markus Koch. Phylogeny of scolopendromorph centipedes (Chilopoda): morphological analysis featuring characters from the peristomatic area. „Cladistics”. 24, s. 872–901, 2008. DOI: 10.1111/j.1096-0031.2008.00220.x. (ang.).
- ↑ a b Wolfgang Bücherl: Venomous Chilopods or Centipedes. W: Wolfgang Bücherl, Eleanor E. Buckley (red.): Venomous Animals and Their Venoms. Volume III: Venomous Invertebrates. New York, London: Academic Press, 1971, s. 180-181.
- ↑ a b c Varpu Vahtera, Gregory D. Edgecombe, Gonzalo Giribet. Phylogenetics of scolopendromorph centipedes: can denser taxon sampling improve an artificial classification?. „Invertebrate Systematics”. 27, s. 578–602, 2013. CSIRO Publishing. DOI: 10.1071/IS13035.
- ↑ Scolopendridae. [w:] BioLib.cz [on-line]. [dostęp 2017-05-01].
