Piri-piri
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | astropodobne | ||
Rząd | psiankowce | ||
Rodzina | psiankowate | ||
Rodzaj | papryka | ||
Gatunek | papryka roczna | ||
Odmiana | piri-piri | ||
Nazwa systematyczna | |||
Capsicum annuum L. Sp. Pl. 188 1753 | |||
|
Piri-piri – odmiana uprawowa papryki rocznej (Capsicum annuum). Angielska nazwa odmiany to African Birds Eye Chili. Używane są nazwy piri-piri, pili-pili, peri-peri lub peli-peli. Różnice w pisowni wywodzą się z różnic językowych (piri-piri pochodzi z języka portugalskiego)[3]. Jest uprawiana w Ghanie, Malawi, Mozambiku, Nigerii, Zimbabwe, Republice Południowej Afryki, Ugandzie. Jest zaliczana do tzw. papryk chili[4].
Morfologia
Rośliny tej odmiany są zazwyczaj silnie rozkrzewione i osiągają do 45-120 centymetrów wysokości. Liście mają 4–7 cm długości i 1,3–1,5 cm szerokości. Owoce mierzą do 2,5 centymetrów. Kolor niedojrzałej jagody jest zielony, dojrzałej – czerwony lub fioletowy. Niektóre formy piri-piri posiadają wysoką ostrość w skali Scoville'a (175 000 jednostek)[4].
Zastosowanie
- Kulinaria: w kuchni afrykańskiej piri-piri jest często używane do przygotowywania sosów, past i olejków przyprawowych oraz marynat do mięs, drobiu i różnorodnych ryb. Piri-piri jest szeroko stosowane w wielu daniach kuchni portugalskiej[4].
- Sos piri: Jest to ostry zachodnioafrykański sos, przyrządzany z suszonych i namoczonych papryk piri-piri. Jest ważną przyprawą do zachodnioafrykańskich zup i gulaszy. Chociaż pochodzenie tego sosu jest prawdopodobnie portugalskie, teraz uważany jest za klasyczną przyprawę zachodnioafrykańską i esencjonalny dodatek do posiłków w wielu gospodarstwach domowych. W Portugalii określenie „sos piri” stosowane jest do wielu pikantnych sosów, zawierających piri-piri[4].
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2012-08-13] (ang.).
- ↑ African Bird's Eye Chili. [dostęp 2013-02-03].
- ↑ a b c d Pepper Profile: African Birdseye. [dostęp 2013-02-03].