Piekarty

Piekarty
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

białobrzeski

Gmina

Promna

Liczba ludności (2022)

155[2]

Strefa numeracyjna

48

Kod pocztowy

05-610[3]

Tablice rejestracyjne

WBR

SIMC

0633001[4]

Położenie na mapie gminy Promna
Mapa konturowa gminy Promna, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Piekarty”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Piekarty”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Piekarty”
Położenie na mapie powiatu białobrzeskiego
Mapa konturowa powiatu białobrzeskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Piekarty”
Ziemia51°42′44″N 20°53′17″E/51,712222 20,888056[1]

Piekarty dawniej też Piekarty-Kożuszki – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie białobrzeskim, w gminie Promna[4][5]. Przez miejscowość przepływa struga Borówka.

Integralne części wsi Piekarty[4][5]
SIMC Nazwa Rodzaj
0633018 Domaniewo część wsi
0633024 Nowe Piekarty część wsi

Wieś szlachecka Pikarty położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie grójeckim ziemi czerskiej województwa mazowieckiego[6]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa radomskiego.

Wieś jest sołectwem w gminie Promna[7].

Historia

W 1409 roku w Księdze Ziemi Czerskiej zapisano informacje o wsi Picarthi. Była to właśnie obecna wieś Piekarty. Podobnie jak Lekarcice ta wieś ma niemieckie korzenie. Informuje o tym nazwa wsi pochodząca od niemieckiego słowa Pikart (Pikard).

Kolejne wzmianki pochodzą z 1441 i 1469.

Z tej wsi pochodzi ród Pikarskich. Przodkiem rodu był Jan, sędzia ziemi czerskiej, który otrzymał od książąt mazowieckich miasto Latowicze oraz liczne wsie w tym Piekarty. Latowicze wróciły pod zarząd książęcy a Piekarty stały się siedzibą rodową następcy Jana jego syna Przecława, podstolego czerskiego. Jego z kolei synem był Tobiasz mający sześciu synów: Andrzeja, Jakuba, Jana, Jurgiana, Stanisława i Zacheusza.

W połowie XVI wieku dziedzicem wsi był Jan Pikarski a po nim dziedziczył jego brat Jurgian. Po Jurgianie dziedzicem był jego syn Stanisław dziedziczący wieś na przełomie XVI i XVII wieku.

W połowie XVII wieku Anna Pikarska wyszła za mąż za Stanisława Biejkowskiego wnosząc w posagu Piekarty. Po Biejkowskich w XVIII wieku wieś należała do różnych rodów ziemiańskich aż trafiło w ręce Domańskich.

Piekarty aż do pierwszej połowy XX wieku były folwarkiem szlacheckim zwanym Piekarty-Kożuszki. Uwłaszczenie z 1864 nie objęło tej wsi.

W 1921 Piekarty liczyły 4 domy i 112 mieszkańców. Osada należała do gminy Promna i parafii Goszczyn. Właścicielem ziemskim był Stanisław Domański. Folwark liczył 401 ha.

Do dzisiaj zachowało się zachodnie skrzydło dworu z XIX wieku[8]. W budynku przez wiele lat mieściła się szkoła podstawowa dla okolicznych dzieci.

Przypisy

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 100142
  2. Raport o stanie gminy za rok 2022. Liczba mieszkańców w dniu 31.12.2022 s. 7 [dostęp 2024-01-24]
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 917 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
  4. a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
  5. a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. Mazowsze w drugiej połowie XVI wieku ; Cz.1, Mapa, plany, Warszawa 1973, k. 4.
  7. Strona gminy, sołectwa [dostęp 2024-01-01]
  8. Piekarty - Polskie Zabytki - Katalog zamków, pałaców i dworów w Polsce [online], www.polskiezabytki.pl [dostęp 2020-07-09] .

Linki zewnętrzne

  • Piekarty-Kożuszki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 76 .
  • Strona gminy. Historia miejscowości
  • p
  • d
  • e
Gmina Promna
  • Siedziba gminy: Promna
Wsie
Osada leśna
Integralne
części wsi
  • Błonie
  • Czekanówek
  • Domaniewo
  • Emilin
  • Klin Branecki
  • Ługowa Wola (Olkowice)
  • Ługowa Wola (Pnie)
  • Mały Dworek
  • Marcelki
  • Marysinek
  • Na Górce
  • Nowe Piekarty
  • Nowy Przybyszew
  • Podwal
  • Pruszków
  • Przybyszkowice
  • Rynek
  • Sanki
  • Władysławów
  • Wysoty
  • Za Lasem
  • Żurawieniec