Pandan trwały
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | liliopodobne (≡ jednoliścienne) | ||
Rząd | pandanowce | ||
Rodzina | pandanowate | ||
Rodzaj | pandan | ||
Gatunek | pandan trwały | ||
Nazwa systematyczna | |||
Pandanus utilis Voy. îles Afrique 2: 3 1804.[3] | |||
|
Pandan trwały, pochutnik trwały[4] (Pandanus utilis Bory) – gatunek roślin z rodziny pandanowatych (Pandanaceae). Pochodzenie: wilgotne lasy wschodniego Madagaskaru[4]. Strefy mrozoodporności: 10-11[5]. Szeroko rozprzestrzeniony w całej strefie tropikalnej.
Morfologia
- Pokrój
- Rozłożyste, wiecznie zielone drzewo, osiągające wysokość do 20 m[4][5]. Liczne szczudlaste korzenie przybyszowe. Pień pokryty pierścieniami blizn poliściowych.
- Liście
- Cienko skórzaste, długie, od spodu brązowawe, z wierzchu niekiedy pokryte sinawym nalotem. Blaszki liściowe taśmowate, brzegi kolczasto ząbkowane. kolce czerwone.
- Kwiaty
- Kwiaty męskie i żeńskie wyrastają na różnych roślinach, kwiatostany męskie o długości do 30 cm, w postaci złożonych wąskich kłosów, mocno pachnące; żeńskie kuliste około 15 cm średnicy, na długich szypułach.
- Owoce
- Okrągławe, przypominające ananasy, drewniejące synkarpium, o średnicy do 25 cm, dojrzałe w kolorze pomarańczowym, złożone z kilkudziesięciu pojedynczych owoców (nie grup owoców, w przeciwieństwie do podobnego gatunku – pandana połaciowego.
Zastosowanie
- Z liści pozyskuje się długie, mocne i trwałe włókna, wykorzystywane na plecionki, do wyrobu kapeluszy, toreb, koszy żagli do łodzi rybackich.
- Włókniste korzenie wykorzystywane do wyrobu pędzli.
- Owoce jadalne, ale niezbyt smaczne, po ugotowaniu wykorzystywane do zagęszczania potraw[4].
- Bielmo nasion spożywane po uprażeniu.
- Sadzone na wybrzeżach dla zapobiegania ich erozji[5].
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-04-23] (ang.).
- ↑ Pandanus utilis. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2013-04-23].
- ↑ a b c d Jolanta i Karol Węglarscy: Użyteczne rośliny tropików. Szkice etnobotaniczne. Poznań: Bogucki Wydawnictwo naukowe, 2008, s. 239. ISBN 978-83-61320-17-3.
- ↑ a b c Kirsten Albrecht Llamas: Tropical Flowering Plants. A Guide to Identification and Cultivation. Portland: Timber Press, 2003, s. 307. ISBN 0-88192-585-3. (ang.).
Bibliografia
- Kirsten Albrecht Llamas: Tropical Flowering Plants. A Guide to Identification and Cultivation. Portland: Timber Press, 2003. ISBN 0-88192-585-3. (ang.).
- Jolanta i Karol Węglarscy: Użyteczne rośliny tropików. Szkice etnobotaniczne. Poznań: Bogucki Wydawnictwo naukowe, 2008. ISBN 978-83-61320-17-3. .
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
- EoL: 1003551
- Flora of North America: 242413896
- GBIF: 5327557
- identyfikator iNaturalist: 70022
- IPNI: 671595-1
- ITIS: 504096
- NCBI: 101712
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-285023
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:671595-1
- identyfikator Tropicos: 50079007
- USDA PLANTS: PAUT
- CoL: 6TKQZ