Pałac w Zatoniu
nr rej. 1787 z 16.03.1965 | |||
Pałac w okresie swej świetności | |||
Państwo | Polska | ||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Miejscowość | Zielona Góra (Zatonie) | ||
Ukończenie budowy | 1689 | ||
Ważniejsze przebudowy | 1842–1843 | ||
Zniszczono | 1945 | ||
Pierwszy właściciel | Balthazar von Unruh | ||
Kolejni właściciele | Dorota de Talleyrand-Périgord, od 1879 Karl Rudolf Friedenthal, Renata von Lancken-Wakenitz | ||
Położenie na mapie Zielonej Góry | |||
Położenie na mapie Polski | |||
Położenie na mapie województwa lubuskiego | |||
51°52′N 15°34′E/51,866667 15,566667 | |||
|
Pałac w Zatoniu – zabytkowy[1] pałac w dawnej wsi Zatonie, od 1 stycznia 2015 dzielnicy Zielonej Góry.
Historia
Pałac został wybudowany w 1689 r. przez ówczesnego właściciela dóbr zatońskich Balthazara von Unruh w formie barokowego dworu. W latach 1842–1843 pałac został przebudowany w formie klasycystycznej[2]. Podwyższono wtedy pałac o jedno piętro i dobudowano nową część[3]. Według najnowszych ustaleń autorem projektu przebudowy dworu był W. Gurlt, książęcy urzędnik ds. budowlanych z Otynia[4]. W tym samym czasie zaczęto także przekształcać park wokół pałacu, prawdopodobnie według projektu Piotra Lenné[5]. Prace te zleciła księżna żagańska Dorota de Talleyrand-Périgord, która przeprowadziła się tu w latach czterdziestych XIX w. To na czas pobytu księżnej przypada najlepszy okres w historii pałacu.
W 1841 r. Zatonie odwiedził król Prus Fryderyk Wilhelm IV wraz z małżonką[6].
Po śmierci księżnej Doroty w 1862 roku właścicielem pałacu został jej młodszy syn, Aleksander Edmund markiz de Talleyrand-Périgord. Z jego inicjatywy na początku lat siedemdziesiątych XIX w. pałac wraz z przyległą oranżerią zostały przebudowane według projektu A. Jaekela[7].
W 1879 r. pałac zakupił Karl Rudolf Friedenthal (1827- 1890), który ożenił się z Fanny von Rosenberg[8]. Po śmierci Rudolfa obiekt przejęła jego córka Renata von Lancken-Wakenitz.
Spalony przez wojska radzieckie w roku 1945 nie został odbudowany[9].
W 2018 roku zabezpieczono ruiny pałacu oraz udostępniono je zwiedzającym. Rewitalizacja parku odbyła się w ramach projektu „Zachowanie i wykorzystanie historycznych krajobrazów parkowych w Branitz i Zatoniu" i kosztowała blisko 17 milionów złotych[10].
Architektura
Dwupiętrowy pałac wybudowany na planie prostokąta, kryty płaskim dachem z attyką z centralnie umieszczonym kartuszem z inicjałami RF (Rudolf Friedenthal) i herbem jego żony Fanny von Rosenberg[8][11][12] przedstawiającym róże i czterema wazonami, które ozdabiają naroża.
Galeria
- Ruiny pałacu, 2005
- Panorama, 2006
- RF (R. Friedenthal), herb żony Fanny Rosenberg
- Herb von Rosenberg
- Oranżeria, 2006
- Grota w parku, 2006
- Podświetlony pałac, 2018
- Park w Zatoniu
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo lubuskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 23 lipca 2024 .
- ↑ A. Duncker, Die ländlischen Grundbesitzer in der Preussischen Monarchie, Bd. 3, Berlin 1860
- ↑ Odkrycie w starej studni w Zatoniu. Płyta sprzed 180 lat, a na niej: "Ja, Dorota, księżna żagańska..." [online], zielonagora.wyborcza.pl [dostęp 2020-03-09] .
- ↑ K. Adamek-Pujszo, Działalność kulturotwórcza książąt żagańskich Bironów (1786-1862), cz. 2, Zielona Góra 2007, s. 34
- ↑ R. Weber, Schlesische Schlösser, Bd. 2, Dresden – Breslau 1910, s. 15
- ↑ Aus der Chronik der Herzogin von Dino, M. Radziwill (Hrsg.), Berlin (o.J.), s. 99.
- ↑ K. Adamek-Pujszo, op.cit., s. 42.
- ↑ a b Postacie z Zatonia Dorota księżna de Talleyrand-Périgord, księżna Dino, księżna żagańska (1793-1862). [dostęp 2023-10-04]. (pol.).
- ↑ Lubuski Wojewódzki Konserwator Zabytków - Zatonie - Pałac [online], www.lwkz.pl [dostęp 2020-01-13] (pol.).
- ↑ Ruiny Pałacu w Zatoniu oficjalnie otwarte! [online] [dostęp 2018-11-12] (pol.).
- ↑ Pałac w Zatoniu – historia rozbłyśnie na nowo. [dostęp 2023-10-04]. (pol.).
- ↑ Włości księżnej de Talleyrand-Périgord. Pałac w Zatoniu
Bibliografia
- dr Barbara Bielinis-Kopeć (red.): Zamki, dwory i pałace województwa lubuskiego, Zielona Góra 2008.
Linki zewnętrzne
- Portal informacyjny miejscowości Zatonie
- Dzieje rezydencji w Zatoniu. republika.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-10-30)].
- Panorama sferyczna pałacu w Zatoniu
- p
- d
- e
powiat gorzowski, Gorzów Wielkopolski |
| ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
powiat krośnieński |
| ||||||||||
powiat międzyrzecki |
| ||||||||||
powiat nowosolski |
| ||||||||||
powiat słubicki |
| ||||||||||
powiat strzelecko-drezdenecki |
| ||||||||||
powiat sulęciński |
| ||||||||||
powiat świebodziński |
| ||||||||||
powiat wschowski |
| ||||||||||
powiat zielonogórski, Zielona Góra |
| ||||||||||
powiat żagański |
| ||||||||||
powiat żarski |
|