Opactwo Pluscarden
![]() Widok ogólny Opactwa Pluscarden | |||
Państwo |
| ||
---|---|---|---|
Kraj |
| ||
Miejscowość | Pluscarden koło Miltonduff | ||
Kościół | |||
Rodzaj klasztoru | Opactwo | ||
Właściciel | d. cystersi, ob. benedyktyni | ||
opat | |||
Klauzura | tak | ||
Typ zakonu | męski | ||
Obiekty sakralne | |||
Kościół | pw. Matki Bożej, św. Jana Chrzciciela i św. Andrzeja | ||
Założyciel klasztoru | Aleksander II (król Szkocji) | ||
Styl | XIII wiek – romański | ||
Materiał budowlany | kamień | ||
Data budowy | 1230 | ||
Data zamknięcia | 1560 | ||
Data reaktywacji | 1948 | ||
Położenie na mapie Moray ![]() | |||
Położenie na mapie Wielkiej Brytanii ![]() | |||
Położenie na mapie Szkocji ![]() | |||
![]() | |||
| |||
Strona internetowa |
Opactwo Pluscarden (ang. Pluscarden Abbey) – klasztor katolicki zakonu benedyktynów w Szkocji, położony w dolinie Kail Glen, około 10 km na południowy zachód od miasta Elgin. To jeden z nielicznych czynnych klasztorów katolickich w Szkocji i jedyny, działający w swej pierwotnej siedzibie.
Historia
Początki
Opactwo Pluscarden założył król Szkocji Aleksander II w roku 1230 dla zakonu cystersów, pochodzących z Francji z opactwa Val des Choues (łac.: Vallis Caulium), i zwanych dlatego Valliscaulianami[1].
W 1345 r. Opactwo znalazło się pod bezpośrednim nadzorem biskupa Moray z Elgin. W 1390 r. zostało spalone przez przeciwników biskupa. W 1454 r., prawdopodobnie ze względów ekonomicznych, jak i politycznych, Pluscarden połączyło się z klasztorem Urquhart. Na skutek tej unii Opactwo zaczęło należeć do benedyktynów[1].
Po reformacji
Ostatni opat Pluscarden przed reformacją Alexander Dunbar zmarł w 1560 r. i w tym samym roku władze Szkocji zlikwidowały wszystkie klasztory i skonfiskowały ich majątki. Opactwo, ograbione z wyposażenia i opuszczone przez mnichów, przeszło pod zarząd świecki; pierwszym takim zarządcą był Alexander Seton, lord Urquhardt. W 1594 r. Opactwo zostało sprzedane rodzinie Mackenzie. W 1662 r. stało się własnością rodziny Brodies, potem rodziny Duff, aby ostatecznie wejść w skład posiadłości hrabiów Fife. Właściciele dawnego Opactwa nosili tytuł „opatów świeckich”[1].
Powoli budynki Opactwa popadały w ruinę, chociaż były skrycie wykorzystywane do (nielegalnych wówczas) nabożeństw katolickich. W XVII wieku rozebrano część budowli, a pozyskany materiał budowlany wykorzystano m.in. do budowy protestanckiego kościoła w Elgin. Kościół Opactwa w XVIII wieku służył nadal jako miejsce pochówku dla miejscowej szlachty.[1]
Odbudowa
W 1897 r. John Crichton-Stuart, III markiz Bute, stał się właścicielem ruin Opactwa. Wcześniej, w 1868 r. przyjął on katolicyzm (co było ogromnym skandalem w tamtej epoce) i stał się nieformalnym przywódcą katolickiej arystokracji w Wielkiej Brytanii[2]. Jego najmłodszy syn lord Colum Crichton-Stuart podarował w 1943 r. Opactwo Pluscarden benedyktynom z Prinknash. Dzięki pomocy lorda Crichton-Stuarta, benedyktyni rozpoczęli odbudowę Opactwa i w 1948 r. zamieszkali tam. W 1955 r. odbudowano częściowo kościół klasztorny. Pluscarden zyskało niezależność organizacyjną w 1966 r., a rangę opactwa otrzymało oficjalnie w 1974 r. Obecnie jest to nie tylko klasztor, ale również miejsce odosobnień i refleksji oraz pobytów turystycznych[1].
- Ruiny Opactwa w XVIII wieku
- Opactwo obecnie (widoczne jeszcze nie odbudowane budowle)
- Cmentarz klasztorny
- Kościół Opactwa obecnie, widoczna nieodbudowana nawa