Norowirusy

Norowirus
Ilustracja
Mikrografia wirusa Norwalk wykonana elektronowym mikroskopem transmisyjnym.
Systematyka
Rodzina

Kaliciwirusy
(Caliciviridae)

Nazwa systematyczna
ang. Norovirus
Cechy wiralne
Skrót

NoV

Kwas nukleinowy

RNA[1]

Liczba nici

jedna[2]

Polaryzacja kwasu nukleinowego

dodatnia[3]

Osłonka

brak[4]

Nagi kwas nukleinowy

zakaźny[5]

Rezerwuar

człowiek

Wywoływane choroby

„Grypa żołądkowa”: zakażenia przewodu pokarmowego[6]

Norowirusy, NoV[7] – grupa wirusów ssRNA z rodziny kaliciwirusów (Caliciviridae). NoV może być przyczyną wirusowego zakażenia przewodu pokarmowego. W Wielkiej Brytanii stosowane jest określenie winter vomiting disease (zimowa choroba żołądka), ponieważ największa liczba infekcji zdarza się zimą[8]. Do zakażenia może jednak dojść o dowolnej porze roku[9][10].

Epidemiologia

Zakażenia norowirusami są powszechne na całym świecie, dlatego większość ludzi dorosłych posiada przeciwciała przeciw tym wirusom[11]. W klimacie umiarkowanym obserwuje się wyraźny wzrost zachorowań w okresie zimowym[12]. Norowirusy mogą być najczęstszymi czynnikami etiologicznymi łagodnych biegunek w społecznościach lokalnych[13]. Na infekcje podatne są wszystkie grupy wiekowe[14]. Norowirus jest drugim pod względem częstości występowania czynnikiem etiologicznym wirusowych biegunek u dzieci[15]. W tej klasyfikacji przodują rotawirusy[16][17]. U starszych dzieci i dorosłych jest jednak najczęstszym powodem zachorowań[18]. Norowirusy uznawane są za wiodącą przyczynę epidemii biegunek na świecie[19]. Na świecie ta grupa wirusów wywołuje ponad 90% epidemii niebakteryjnych chorób z biegunką[20]. Epidemie występują przez cały rok we wszystkich grupach wiekowych[21], a ich okoliczności są różnorodne[22].

W Polsce w 2020 roku odnotowano 1483 przypadki zachorowań, co odpowiada zapadalności na poziomie 3,9 na 100 tys. mieszkańców. Spośród tych przypadków 78% (1163 przypadki) dotyczyło dzieci w grupie wiekowej 0–4 lata[23].

Oporność wirusa

Norowirusy są pozbawione osłonki lipoproteinowej[24], dzięki czemu są oporne na rozpuszczalniki lipidowe i łagodne detergenty. Do zwalczenia wirusa może być stosowany nadtlenek wodoru. Funkcję odkażającą spełnia także podchloryn sodu (wymagane stężenie domowego środka dezynfekującego wynosi 5000 ppm)[25][26]. Wirusom tym szkodzi także wysoka temperatura – przy 60 °C (według innych źródeł 100 °C[27]) te struktury organiczne ulegają inaktywacji[28].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Neil R. Blacklow: Medical Microbiology. 4th edition. [w:] Norwalk Virus and Other Caliciviruses [on-line]. ncbi.nlm.nih.gov. [dostęp 2014-05-11]. (ang.).
  2. ↑ Michele E.M.E. Hardy Michele E.M.E., Norovirus protein structure and function, „FEMS Microbiology Letters”, 253 (1), 2005, s. 1–8, DOI: 10.1016/j.femsle.2005.08.031 [dostęp 2024-08-06]  (ang.).
  3. ↑ Lucy G.L.G. Thorne Lucy G.L.G., Ian G.I.G. Goodfellow Ian G.I.G., Norovirus gene expression and replication, „Journal of General Virology”, 95 (2), 2014, s. 278–291, DOI: 10.1099/vir.0.059634-0, PMID: 24243731 [dostęp 2024-08-06]  (ang.).
  4. ↑ LuisL. Jimenez LuisL., MichaelM. Chiang MichaelM., Virucidal activity of a quaternary ammonium compound disinfectant against feline calicivirus: A surrogate for norovirus, „American Journal of Infection Control”, 34 (5), 2006, s. 269–273, DOI: 10.1016/j.ajic.2005.11.009, PMID: 16765204 [dostęp 2024-08-06]  (ang.).
  5. ↑ DanD. Li DanD. i inni, Critical studies on binding-based RT-PCR detection of infectious Noroviruses, „Journal of Virological Methods”, 177 (2), 2011, s. 153–159, DOI: 10.1016/j.jviromet.2011.07.013, PMID: 21843552 [dostęp 2024-08-06]  (ang.).}
  6. ↑ Lisa CL.C. Lindesmith Lisa CL.C. i inni, Mechanisms of GII.4 Norovirus Persistence in Human Populations, „PLoS Medicine”, 5 (2), 2008, e31, DOI: 10.1371/journal.pmed.0050031, PMID: 18271619, PMCID: PMC2235898 [dostęp 2024-08-06]  (ang.).
  7. ↑ ClaudiaC. Colomba ClaudiaC. i inni, Norovirus and Gastroenteritis in Hospitalized Children, Italy, „Emerging Infectious Diseases”, 13 (9), 2007, s. 1389–1391, DOI: 10.3201/eid1309.061408, PMID: 18252118, PMCID: PMC2857275 [dostęp 2024-08-06]  (ang.).
  8. ↑ Amy L.A.L. Greer Amy L.A.L., Steven J.S.J. Drews Steven J.S.J., David N.D.N. Fisman David N.D.N., Why “Winter” Vomiting Disease? Seasonality, Hydrology, and Norovirus Epidemiology in Toronto, Canada, „EcoHealth”, 6 (2), 2009, s. 192–199, DOI: 10.1007/s10393-009-0247-8 [dostęp 2024-08-06]  (ang.).
  9. ↑ Norovirus – An information leaflet for health and social care staff, Health Protection Agency North West, wrzesień 2011 [zarchiwizowane 2014-05-13]  (ang.).
  10. ↑ HiroyukiH. Katayama HiroyukiH. i inni, One-year monthly quantitative survey of noroviruses, enteroviruses, and adenoviruses in wastewater collected from six plants in Japan, „Water Research”, 42 (6-7), 2008, s. 1441–1448, DOI: 10.1016/j.watres.2007.10.029 [dostęp 2024-08-06]  (ang.).
  11. ↑ Charles Patrick Davis, Mary D. Nettleman: Norovirus Infection. medicinenet.com, 2013-09-27. [dostęp 2014-05-11]. (ang.).
  12. ↑ Gary W. Brunette: CDC Health Information for International Travel 2014. Nowy Jork: Oxford University Press, 2014, s. 259. ISBN 978-0-19-994849-9.
  13. ↑ General information and infection prevention and control precautions to prepare for and manage norovirus in care homes, Health Protection Scotland, wrzesień 2011 [zarchiwizowane 2014-05-13]  (ang.).
  14. ↑ Barry H.G.B.H.G. Rockx Barry H.G.B.H.G. i inni, Association of histo-blood group antigens and susceptibility to norovirus infections, „The Journal of Infectious Diseases”, 191 (5), 2005, s. 749–754, DOI: 10.1086/427779, PMID: 15688291 [dostęp 2024-08-06]  (ang.).
  15. ↑ {Shih-YenS.Y. Chen Shih-YenS.Y. i inni, Norovirus infection as a cause of diarrhea-associated benign infantile seizures, „Clinical Infectious Diseases”, 48 (7), 2009, s. 849–855, DOI: 10.1086/597256, PMID: 19239351 [dostęp 2024-08-06]  (ang.).
  16. ↑ Rotavirus disease – The facts, [w:] Rotavirus is the leading cause of severe and fatal diarrhea in children under five [online], path.org [zarchiwizowane 2014-05-17]  (ang.).
  17. ↑ Evan J.E.J. Anderson Evan J.E.J., Prevention and treatment of viral diarrhea in pediatrics, „Expert Review of Anti-Infective Therapy”, 8 (2), 2010, s. 205–217, DOI: 10.1586/eri.10.1, PMID: 20109050 [dostęp 2024-08-06]  (ang.).
  18. ↑ Chuan-Jay JeffreyCh.J.J. Chen Chuan-Jay JeffreyCh.J.J. i inni, Epidemiology of Noroviruses in Ghana: A Case Study of Norovirus Detection, „The Journal of Global Health at Columbia University”, 2013, 11–14 Pages, DOI: 10.7916/THEJGH.V3I2.4862 [dostęp 2024-08-06] [zarchiwizowane 2014-05-13]  (ang.).
  19. ↑ Surveillance for Norovirus Outbreaks. cdc.gov, 2013-10-31. [dostęp 2014-05-11]. (ang.).
  20. ↑ Charles Patrick Davis, Melissa Conrad Stöppler: Norovirus Infection. [w:] Norovirus Infection Overview [on-line]. emedicinehealth.com. [dostęp 2014-05-11]. (ang.).
  21. ↑ Centers for Disease Control and Prevention: Norovirus in Healthcare Facilities Fact Sheet. cdc.gov, 2011-09-06. [dostęp 2014-05-11]. (ang.).
  22. ↑ C.P.C.P. Johnston C.P.C.P. i inni, Outbreak Management and Implications of a Nosocomial Norovirus Outbreak, „Clinical Infectious Diseases”, 45 (5), 2007, s. 534–540, DOI: 10.1086/520666 [dostęp 2024-08-06]  (ang.).
  23. ↑ Liczba zachorowań (w kwartałach i ogółem), zapadalność oraz liczba i procent hospitalizowanych wg województw, [w:] Mirosław P.M.P. Czarkowski Mirosław P.M.P., EwaE. Staszewska-Jakubik EwaE., UrszulaU. Wielgosz UrszulaU., Choroby zakaźne i zatrucia w Polsce w 2020 roku, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – Państwowy Instytut Badawczy, s. 36, ISSN 1643-8655, OCLC 839203423 [dostęp 2024-08-06] .
  24. ↑ Robert E. Wheeler: Strategies for Norovirus Infection Control. glogerm.com, 2004. [dostęp 2014-05-11]. (ang.).
  25. ↑ JC Doultree: Inactivation of Feline Calicivirus, a Norwalk Virus Surrogate. glogerm.com. [dostęp 2014-05-11]. (ang.).
  26. ↑ Theresa L.T.L. Cromeans Theresa L.T.L., Amy M.A.M. Kahler Amy M.A.M., Vincent R.V.R. Hill Vincent R.V.R., Inactivation of Adenoviruses, Enteroviruses, and Murine Norovirus in Water by Free Chlorine and Monochloramine, „Applied and Environmental Microbiology”, 76 (4), 2010, s. 1028–1033, DOI: 10.1128/AEM.01342-09, PMID: 20023080, PMCID: PMC2820971 [dostęp 2024-08-06]  (ang.).
  27. ↑ Wiesława Błudzin: Zatrucia w Niemczech. nto.pl, 2012-10-02. [dostęp 2014-05-11].
  28. ↑ Elżbieta Płońska: Choroby brudnych rąk. gazeta.pl, 2010-06-16. [dostęp 2014-05-11].

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

  • LCCN: sh2020001152
  • NDL: 01135878
  • NKC: ph1077349
  • J9U: 987012575375405171
Identyfikatory zewnętrzne:
  • EoL: 67731
  • GBIF: 10465126
  • identyfikator iNaturalist: 429928
  • NCBI: 142786
  • CoL: 64W5