Myszopłoch kolczasty
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | liliopodobne (≡ jednoliścienne) | ||
Rząd | szparagowce | ||
Rodzina | szparagowate | ||
Rodzaj | myszopłoch | ||
Gatunek | myszopłoch kolczasty | ||
Nazwa systematyczna | |||
Ruscus aculeatus L. Sp. pl. 2:1041. 1753 | |||
| |||
|
Myszopłoch kolczasty, ruszczyk kolczasty (Ruscus aculeatus L.) – gatunek zimozielonej rośliny z rodziny szparagowatych (Asparagaceae), w niektórych systemach w myszopłochowatych (Ruscaceae). Pochodzi z basenu Morza Śródziemnego i Czarnego, lecz został rozprzestrzeniony w inne regiony jako roślina parkowa i ogrodowa[3].
Morfologia
- Liście
- Zredukowane do drobnych łusek, ich funkcję pełnią gałęziaki.
- Kwiaty
- Małe, żółtobiałe. Rozwijają się na środku gałęziaków na przełomie marca i kwietnia.
- Owoce
- Czerwone jagody[3] o średnicy do 15 mm z 1–2 nasionami.
Zastosowanie
Jest rośliną leczniczą, której surowiec zielarski stanowi kłącze, zbierane jesienią. Zawiera saponiny steroidowe typu spirostanu (m.in.: neuroruskogenina, ruscyna, ruskogenina, furostan i ruskozyd). Zwiększa napięcie żylne, działa przeciwzapalnie, uszczelnia naczynia włosowate, zwiększa przepływ żylny i ciśnienie krwi żylnej. Wyciągi z kłącza stosuje się m.in. przy: hemoroidach, obrzmieniach nóg, nocnych kurczach łydek, krwawieniach z dróg rodnych[4].
W krajach śródziemnomorskich młode pędy mają zastosowanie kulinarne (podobnie jak szparagi). Z nasion dawniej przyrządzano substytut kawy[3].
Dawniej, związane w pęczki gałęziaki ruszczyka służyły rzeźnikom do czyszczenia drewnianych bloków, na których oporządzali mięso (stąd wzięła się jego zwyczajowa nazwa – ang. butcher's broom ‘miotła rzeźnika’). Olejki eteryczne zawarte w tej roślinie miały ponadto zapobiegać namnażaniu się drobnoustrojów na drewnie[5].
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-10-05] (ang.).
- ↑ a b c MilenaM. Masullo MilenaM., CosimoC. Pizza CosimoC., SoniaS. Piacente SoniaS., Ruscus Genus: A Rich Source of Bioactive Steroidal Saponins, „Planta Medica”, 82 (18), 2016, s. 1513–1524, DOI: 10.1055/s-0042-119728, PMID: 27825178 (ang.).
- ↑ Irena Matławska: Farmakognozja. Uniwersytet Medyczny w Poznaniu, 2008.
- ↑ DomenicoD. Scarlattilaan DomenicoD., Assessment report on Ruscus aculeatus L. rhizoma, Committee on Herbal Medicinal Products (HMPC), 20 listopada 2018 [dostęp 2022-05-30] (ang.).
- Britannica: plant/butchers-broom
- Catalana: 0111099
- DSDE: musetorn
- EoL: 1082027
- EUNIS: 188080
- GBIF: 2769766
- identyfikator iNaturalist: 82904
- IPNI: 540443-1
- NCBI: 59067
- Plant Finder: 281908
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-286704
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:540443-1
- Tela Botanica: 58960
- identyfikator Tropicos: 18400726
- CoL: 4TR9P