Morderstwa Osedżów
Schemat powiązań ofiar i sprawców w sprawie grupy W.K. Hale | |
Państwo | Stany Zjednoczone |
---|---|
Stan | Oklahoma |
Miejsce | hrabstwo Osage, Oklahoma i okolice |
Data | 1918 - lata 30. XX wieku |
Liczba zabitych | co najmniej 60, prawdopodobnie setki[1] |
Motyw | dziedziczenie spadków |
brak współrzędnych |
Morderstwa Osedżów – seria zbrodni na przedstawicielach plemienia Osedżów dokonanych przez białych współmieszkańców (często członków rodziny) hrabstwa Osage w Oklahomie, trwająca od roku 1918 do lat 30. XX wieku[2]. Okres ten jest również nazywany terrorem w hrabstwie Osage[1].
Były one głównie umotywowane chęcią przejęcia w spadku (w oparciu o autentyczne, jak i fałszywe[3][4] testamenty i weksle) praw do dzierżawionych koncernom naftowym, wysoce dochodowych, roponośnych terenów należących do tego plemienia[5].
Morderstwa były dokonywane głównie poprzez otrucie lub zastrzelenie, lecz również upozorowanie wypadku czy zamach bombowy[5].
Najsłynniejszy i najbrutalniejszy epizod przypada na okres od wiosny 1921 do stycznia 1926[6] i jest związany ze zbrodniami dokonywanymi na zlecenie "króla Osage Hills", Wiliama K. Hale - miejscowego milionera i nieformalnego przywódcy miejscowej kliki osób wysoko postawionych w lokalnej administracji i służbach[7]. Działania jego grupy uniemożliwiały lokalnym stróżom prawa na efektywne działanie i dopiero przejęcie śledztwa przez grupę agentów FBI prowadzoną przez Toma White'a pozwoliło na przełom i osądzenie Hale i jego współpracowników, w tym jego siostrzeńców - braci Burkhart[8].
Zbrodnie te doprowadziły do uchwalenia przez Kongres prawa pozwalającego na dziedziczenie udziałów w plemiennej ziemi tylko przez Osedżów lub pół-Osedżów[9].
Lista niektórych znanych ofiar
- Mary Lewis - uznawana za pierwszą ofiarę terroru, zamordowana przez przyjaciela, Thomasa Middletona i jego towarzysza w 1918 roku[2]
- Rodzina Kyle:
- Henry Roan - zastrzelony[10]
- Charles Whitehorn - zastrzelony przez żonę, Hattie, i jej kompanów[12]
- George Bigheart - otrucie[4]
- Rodzina Stepson
- Mary Elkins - najbogatsza członkini plemienia, nieudana próba otrucia przez męża w 1923[14]
- Anna Stanford - podejrzenie otrucia (wg dokumentów FBI)[14]
- Sybil Bolton - zastrzelona[14]
Białymi ofiarami terroru stali się również miejscowy nafciarz Barney McBride oraz adwokat W.W Vaughan, którzy starali się zwrócić uwagę rządu federalnego na te zbrodnie[15].
Niektóre wyroki
- Thomas Middleton - skazany w 1919 roku na karę śmierci za zabójstwo Mary Lewis, ułaskawiony przez gubernatora 6 lat później[2]
- William K. Hale - 29 października 1926 skazany na dożywocie w sprawie o morderstwo Henrego Roana[16], uzyskał zwolnienie warunkowe w 1947[17]
- John Ramsey - 29 października 1926 skazany na dożywocie w sprawie o morderstwo Henrego Roana[16]
- Ernest Burkhart - 21 czerwca 1926 skazany na dożywocie[18], uzyskał zwolnienie warunkowe w 1937[19]
- Kelsie Morrison - skazany w sprawie morderstwa Anny Brown[20]
Bryan Burkhart został objęty statusem świadka koronnego i nigdy nie poniósł odpowiedzialności[20].
Mimo zebranych przez FBI poszlak na udział w grupie przestępczej i ukrywanie dowodów przez miejscowego bankiera, Herba G. Hurta, lekarzy - braci Shoun i właściciela zakładu pogrzebowego, Scotta Mathiasa, nie postawiono im zarzutów uznając materiał dowodowy za niewystarczający[21][22].
W kulturze
W 2017 roku ukazała się książka Czas krwawego księżyca napisana przed Davida Granna, dotycząca morderstw Osedżów. Zekranizowana w 2023 roku w reżyserii Martina Scorsese.
Przypisy
- ↑ a b Grann 2023 ↓, s. 303.
- ↑ a b c Grann 2023 ↓, s. 297-298.
- ↑ Grann 2023 ↓, s. 172.
- ↑ a b Grann 2023 ↓, s. 211-212.
- ↑ a b c Grann 2023 ↓, s. 174-175.
- ↑ Grann 2023 ↓, s. 298.
- ↑ Grann 2023 ↓, s. 177-178.
- ↑ Grann 2023 ↓, s. 255.
- ↑ Grann 2023 ↓, s. 241.
- ↑ a b Grann 2023 ↓, s. 260.
- ↑ Grann 2023 ↓, s. 206-207.
- ↑ Grann 2023 ↓, s. 290-291.
- ↑ a b Grann 2023 ↓, s. 303-304.
- ↑ a b c Grann 2023 ↓, s. 300-301.
- ↑ Grann 2023 ↓, s. 275.
- ↑ a b Grann 2023 ↓, s. 237.
- ↑ Grann 2023 ↓, s. 265.
- ↑ Grann 2023 ↓, s. 229.
- ↑ Grann 2023 ↓, s. 264.
- ↑ a b Grann 2023 ↓, s. 238-239.
- ↑ Grann 2023 ↓, s. 278-293.
- ↑ Grann 2023 ↓, s. 308.
Bibliografia
- David Grann: Czas Krwawego Księżyca: Zabójstwa Osagów i narodziny FBI. Wyd. II. Warszawa: Wydawnictwo WAB, 2023. ISBN 978-83-8318-942-0.