Michał Hakiel
kapitan piechoty | |
Data i miejsce urodzenia | 29 września 1894 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | 1940 |
Przebieg służby | |
Lata służby | 1914–1940 |
Siły zbrojne | Armia Austro-Węgier |
Formacja | Legiony Polskie |
Jednostki | I Brygada Legionów Polskich, |
Główne wojny i bitwy | I wojna światowa, |
Odznaczenia | |
|
Michał Hakiel (ur. 29 września 1894 w Lublinie, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – kapitan piechoty Wojska Polskiego, kawaler Krzyża Niepodległości z Mieczami, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Urodził się w rodzinie Sylwestra Szczepana i Marii z Malinowskich. Po ukończeniu szkoły elementarnej podjął naukę w lubelskiej Szkole Męskiej („Szkoła Lubelska"), gdzie w 1912 r. wstąpił do tajnej drużyny skautowej, noszącej później miano II Lubelskiej Drużyny Harcerskiej im. Zawiszy Czarnego. Od marca do sierpnia 1914 działał w Związku Strzeleckim. Od sierpnia 1914 do czerwca 1915 służył w Lotnym Oddziale POW Okręgu Lubelskiego i Radomskiego. W sierpniu 1915 r. zaciągnął się do I Brygady Legionów Polskich i do października 1916 r. walczył na froncie rosyjskim. Po wycofaniu I Brygady z frontu znalazł się w obozie szkolnym w Łomży, gdzie ukończył Szkołę Oficerską Piechoty. Po kryzysie przysięgowym w lipcu 1917 r. został internowany i przebywał najpierw w obozie w Łomży, a następnie w Szczypiornie. W kwietniu 1918 r. powrócił do Lublina i od 20 marca 1918 do 1 października 1918 działał w POW Okręgu Kieleckiego, następnie wstąpił do Wojska Polskiego. W 1919, służąc w wojsku, zdał egzamin maturalny w Gimnazjum im. Stanisława Staszica. Wcielony do 15 pułku piechoty i skierowany na front. Walczył pod Pułtuskiem, następnie wraz z pułkiem brał udział w walkach z Armią Konną Budionnego. Brał udział w bitwach pod Stepankowicami i Moniatyczami.
Po zakończeniu działań wojennych, pozostał w wojsku w 15 pp i podjął studia na Wydziale Prawa i Nauk Społeczno-Ekonomicznych Uniwersytetu Lubelskiego (późniejszy KUL) (w latach 1921–1923, 1925–1926)[1]. 1 sierpnia 1921 awansował do stopnia porucznika (starszeństwo z dniem 1 lipca 1919 i 864 lokata w korpusie oficerów piechoty) i został przeniesiony do 8 pułku piechoty Legionów[2]. 1 sierpnia 1925 objął dowództwo 9 kompanii 8 pp Leg. 3 maja 1926 roku został mianowany kapitanem ze starszeństwem z 1 lipca 1925 roku i 64. lokatą w korpusie oficerów piechoty. Od 1928 będąc oficerem nadetatowym 8 pp służył w Komendzie Garnizonu i Miasta Lublina[3], został adiutantem i referentem wydziału dyscyplinarno-karnego. W 1928 roku ponownie w macierzystym pułku. W marcu 1939 był kierownikiem Wydziału Saperów w Szefostwie Saperów i Inżynierii Dowództwa Korpusu Nr II w Lublinie.
14 września 1939 r. ewakuował się z Komendą Garnizonu i Miasta na wschód, gdzie 18 września dostał się w Łucku do niewoli radzieckiej. Został osadzony w Kozielsku. 29 listopada 1939 rodzina otrzymała list z Kozielska[4]. Między 11 a 12 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD – lista wywózkowa 025/1, pozycja 11, nr akt 2068 z 09.04.1940[5][6]. Został zamordowany między 13 a 14.04.1940 przez NKWD w lesie katyńskim[5]. Zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943, zapis w dzienniku ekshumacji pod datą 30.04.1943. Przy szczątkach znaleziono książeczkę wojskową, certyfikat nadania odznaczenia, list, pismo firmowe w sprawach handlowych[7]. Figuruje na liście AM-185-737 i liście Komisji Technicznej PCK pod numerem 0737. Pogrzebany w pierwszej mogile bratniej. Nazwisko Hakiela znajduje się na liście ofiar (pod nr 0737) opublikowanej w Gońcu Krakowskim nr 107 i w Nowym Kurierze Warszawskim nr 111 z 1943. Krewni do 1950 poszukiwali informacji przez Biuro Informacji i Badań Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie[5].
Życie prywatne
Żonaty z Marianną z Pułaskich, miał córkę Marię i syna Michała.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Niepodległości z Mieczami (27 czerwca 1938)[8]
- Krzyż Walecznych (dwukrotnie)[2][9]
- Złoty Krzyż Zasługi (18 lutego 1939)[10]
- Srebrny Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)[11][12]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[9]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[9]
- Brązowy Medal za Długoletnią Służbę
- Odznaka pamiątkowa Polskiej Organizacji Wojskowej
- Odznaka Pamiątkowa Więźniów Ideowych
- Odznaka pamiątkowa 8 pułku piechoty Legionów[9]
- Odznaka pamiątkowa 15 pułku piechoty
Upamiętnienie
- Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie na stopień. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (nr 14384) – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie żołnierzy polskich zamordowanych w Katyniu i innych nieznanych miejscach kaźni, nadane przez Prezydenta RP na Uchodźstwie profesora Stanisława Ostrowskiego (11 listopada 1976).
- Krzyż Kampanii Wrześniowej – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie pamiątkowe wszystkich ofiar zbrodni katyńskiej (1 stycznia 1986).
Zobacz też
- Jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- Obozy NKWD dla jeńców polskich
- zbrodnia katyńska
- Kampania wrześniowa
Przypisy
- ↑ Lista Katyńska” KUL, „Przegląd Uniwersytecki”, 4 (126), 2010, s. 12 .
- ↑ a b Rocznik Oficerski, Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923, s. 146, 430 .
- ↑ Rocznik Oficerski, Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928, s. 138, 215 .
- ↑ Franciszek Dubiel – pilot z Frampola | Mój blog. Moje opinie. [online] [dostęp 2017-12-15] (pol.).
- ↑ a b c УБИТЫ В КАТЫНИ, Moskwa 2015, s. 770 .
- ↑ JędrzejJ. Tucholski JędrzejJ., Mord w Katyniu, 1991, s. 647 .
- ↑ Amtliches Material zum Massenmord von Katyn, Berlin 1943, s. 185 .
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 177, poz. 323 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości” - zamiast uprzednio nadanego Krzyża Niepodległości (M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 352).
- ↑ a b c d Fotografia: kpt. Michał Hakiel w mundurze. [online], muzeumkatynskie.pl [dostęp 2022-01-30] .
- ↑ M.P. z 1939 r. nr 45, poz. 76 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
- ↑ Rocznik Oficerski, Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932, s. 58, 538 .
Bibliografia
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Adam Moszyński (oprac.): Lista Katyńska. Jeńcy obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk, zaginieni w Rosji sowieckiej. Warszawa: Agencja Omnipress – Spółdzielnia Pracy Dziennikarzy, Polskie Towarzystwo Historyczne, 1989. ISBN 83-85028-81-1.
- Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
- Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.