Marjory Wardrop
Data i miejsce urodzenia | 11 listopada 1869 | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce śmierci | 7 grudnia 1909 | ||
Zawód, zajęcie | tłumacz | ||
|
Marjory Scott Wardrop (ur. 11 listopada 1869 w Londynie, zm. 7 grudnia 1909 w Bukareszcie) – angielska tłumaczka literatury gruzińskiej.
Życiorys
Była jedyną córką i najmłodszym dzieckiem Thomasa Caldwella Wardropa i jego żony Marjory Cameron Scott. Jej najstarszy brat Olivier Wardrop był brytyjskim dyplomatą. Uczyła się w prywatnych szkołach w Chislehurst i Eastbourne[1]. Znała sześć języków: francuski, niemiecki, rosyjski, rumuński, włoski i gruziński. Języka gruzińskiego nauczyła się po tym jak Olivier w 1888 roku opublikował książkę The Kingdom of Georgia: Notes of Travel in a Land of Women, Wine and Song. W grudniu 1884 roku po raz pierwszy wyjechała do Gruzji z matką i Olivierem. Drugą podróż w 1896 roku odbyła z rodzicami i drugim bratem Thomasem. Po powrocie podjęła decyzję o rozpoczęciu pierwszego tłumaczenia na język angielski Rycerza w tygrysiej skórze, średniowiecznego gruzińskiego poematu autorstwa Szota Rustaweliego[2]. Rękopis jej tłumaczenia jest przechowywany w Bibliotece Bodlejańskiej w Oxfordzie[3]. Jej tłumaczenie zostało opublikowane już po jej śmierci w 1912 roku przez Olivera Wardropa w Londynie[4]. Wspólnie z Olivierem przetłumaczyła O mądrości rzeczy zmyślonych Sulchana Saby Orbelianiego i Life of Saint Nino[2].
Marjory korespondowała z gruzińskimi naukowcami pracującymi w Rosji Aleksandrem Chachanowem i Aleksandrem Cagarieli. Kolekcjonowała gruzińskie czasopisma, książki i rękopisy. Po jej śmierci zostały one przekazane przez Oliviera do Biblioteki Bodlejańskiej i stały się podstawą istniejącej tam kolekcji Wardropów. Korespondowała z gruzińską pisarką Anastasiją Tumaniszwili-Cerietieli oraz z innym gruzińskim pisarzem Ivanem Machabeli. Przyjaźniła się z rodziną Ilii Czawczawadze, żoną Olgą i siostrą Jelizawiettą[2]. Od 1895 roku do śmierci Marjory towarzyszyła bratu Olivierowi, gdy ten wstąpił do służby dyplomatycznej. W latach 1895–1902 mieszkała w Kerczu w Rosji, w 1899 w Sewastopolu, a 1903–1905 w Sankt Petersburgu oraz krótko w Tunisie, na Haiti i w Polsce. Od 1906 roku mieszkała w Bukareszcie, gdzie Olivier pełnił funkcję konsula generalnego. Tam zmarła w 1909 roku. Została pochowana w grobie rodzinnym na cmentarzu parafialnym św. Mikołaja w Sevenoaks w Kencie[1].
Upamiętnienie
- Po śmierci Marjory jej brat Oliver Wardrop założył Fundację Marjory Wardrop na Uniwersytecie Oksfordzkim. Zajmował się on powiększaniem kolekcji gruzińskich książek i rękopisów w bibliotece (m.in. pokrył on połowę ceny zakupu w 1949 roku jednego z dwóch rękopisów będących w posiadaniu biblioteki Rycerza w tygrysiej skórze, który został wpisany na listę UNESCO Pamięć Świata[5]), publikacjami prac o Gruzji, wspieraniem brytyjskich studentów pragnących poznawać literaturę i historię Gruzji[6]
- 18 października 2015 roku w Tbilisi został odsłonięty pomnik Marjory i Olivera autorstwa Jumber Jikii na placu Olivera Wardropa[7].
- Od 2014 roku imię Oliviera i Marjory nadano gabinetowi w Bibliotece Narodowej w Tbilisi[8]
- W lutym 2019 roku w Bibliotece Bodlejańskiej rozpoczęto obchody 150. rocznicy urodzin Marjory Wardrop. W uroczystości wzięła udział ambasador Gruzji w Wielkiej Brytanii Tamar Beruchashvili, która mówiła o znaczeniu Marjory dla stosunków pomiędzy Gruzją a Wielką Brytanią[9].
Przypisy
- ↑ a b THE WARDROPS. SIR (JOHN) OLIVER & MARJORY SCOTT [online], www.batsav.com [dostęp 2020-11-14] .
- ↑ a b c მარჯორი უორდროპი. ფემინიზმი და გენდერული დემოკრატია [online], Heinrich-Böll-Stiftung [dostęp 2020-11-14] (gruz.).
- ↑ Georgian treasure added to UNESCO Memory of the World Register [online], Bodleian Libraries [dostęp 2019-05-10] .
- ↑ ShotaS. Rustaveli ShotaS., The Man in the Panther's Skin: A Romantic Epic, Royal Asiatic society, 1912 [dostęp 2020-11-14] (ang.).
- ↑ International Memory of the World RegisterManuscript Collection of Shota Rustaveli's Poem "Knight in the Panther's Skin [Dostęp 2019-05-10]
- ↑ Part 50: Marjory Wardrop Fund [online], governance.admin.ox.ac.uk [dostęp 2020-11-14] (ang.).
- ↑ Oliver and Marjory Wardrop monument opens in Tbilisi [online], GeorgianJournal [dostęp 2020-11-14] (gruz.).
- ↑ The National Library of the Parliament hosts the Exhibition dedicated to Marjory and Oliver Wardrops - Parliament of Georgia [online], web.archive.org, 14 listopada 2020 [dostęp 2021-07-11] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-14] .
- ↑ UNESCO. Event dedicated to the 150th birth anniversary of Marjory Wardrop [online] [dostęp 2020-11-14] (ang.).
- ISNI: 000000010884082X
- VIAF: 29890362
- LCCN: n82011066
- GND: 1146004141
- LIBRIS: tr58gqsc1q058pm
- SUDOC: 230932517
- NLA: 35591334
- BNE: XX1427152
- NTA: 203963407, 10931798X
- BIBSYS: 90666990
- CiNii: DA07762915
- Open Library: OL2159834A
- PLWABN: 9810650389505606
- NUKAT: n2010245938
- OBIN: 49216
- J9U: 987007269493505171
- PTBNP: 453693
- ΕΒΕ: 95897