Maślaczek pieprzowy
Systematyka | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | grzyby | ||
Typ | podstawczaki | ||
Klasa | pieczarniaki | ||
Rząd | borowikowce | ||
Rodzina | borowikowate | ||
Rodzaj | maślaczek | ||
Gatunek | maślaczek pieprzowy | ||
Nazwa systematyczna | |||
Chalciporus piperatus (Bull.) Bataille Nat. Arr. Brit. Pl. (London) 1: 646 (1821) | |||
|
Maślaczek pieprzowy (Chalciporus piperatus (Bull.) Bataille) – gatunek grzybów należący do rodziny borowikowatych (Suillaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
Pozycja w klasyfikacji: Chalciporus, Boletaceae, Boletales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi (według Index Fungorum)[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1790 r. Jean Baptiste Bulliard nadając mu nazwę Boletus piperatus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1821 r. Frédéric Bataille, przenosząc go do rodzaju Chalciporus[1].
Niektóre synonimy:
- Boletus piperatus Bull. 1790
- Boletus piperatus Bull. 1790 var. piperatus
- Ceriomyces piperatus Bull. Murrill 1909
- Ixocomus piperatus Bull. Quél. 1888
- Leccinum piperatum Bull. Gray 1821
- Suillus piperatus Bull. Kuntze 1898
- Viscipellis piperata Bull. Quél. 1886[2].
Nazwę polską podali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1993 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też pod nazwami: borowik pieprzowy i maślak pieprzowy[3].
Morfologia
- Kapelusz
Średnica 2–5, wyjątkowo do 7 cm. U młodych okazów poduszkowaty, u starszych nieco spłaszczony. Skórka gładka, w kolorze pomarańczowo-brązowym. Podczas wilgotnej pogody jest mazista[4].
- Rurki
Dość krótkie, przyrośnięte lub nieco zbiegające na trzon. Mają rdzawobrązowy kolor. Pory są ciemniejsze, w kolorze brązowoceglastym, w odcieniu miedziowym. Są duże, kanciaste i mają nierówne brzegi[5].
- Trzon
Wysokość 2–6 cm, średnica 0,4–1 cm[4]. Ma ten sam kolor co kapelusz, w dolnej części tylko jest jaśniejszy (żółtawy). Jest cylindryczny, jednakowo gruby na całej długości, lub nieco zwężony dołem, pełny, czasami nieco wygięty[5].
W kapeluszu kremowy, w trzonie żółty lub cytrynowożółty. Ma słaby zapach i ostry, piekący smak[5].
Brązowy. Zarodniki gładkie, wrzecionowate, o rozmiarach 3–4 × 8–12 μm[5].
- Gatunki podobne
Wyglądem podobny jest maślak pstry (Suillus variegatus), który jest jednak wyraźnie większy i nie ma tak piekącego smaku. Podobnego borowiczaka dętego (Boletinus cavipes) łatwo odróżnić po pustym trzonie i zanikającym pierścieniu. Ma smak nieco gorzki, ale nie tak piekący jak maślaczek pieprzowy[6].
Występowanie i siedlisko
Poza Antarktydą występuje na wszystkich kontynentach i na wielu wyspach[7]. W Europie Środkowej jest dość pospolity[4].
Naziemny grzyb pasożytniczy[8]. Występuje głównie w lasach iglastych i mieszanych, pod jałowcem pospolitym, jodłą pospolita, brzozą brodawkowatą, bukiem, świerkiem pospolitym, sosną zwyczajną, zawsze w towarzystwie muchomorów, między innymi muchomora czerwonego i muchomora królewskiego, na grzybniach których pasożytuje[8]. Owocniki pojawiają się latem i jesienią[3].
Znaczenie
Nie jest trujący, jednak uważany jest za niejadalny z powodu ostrego smaku[5]. Po ugotowaniu traci ostry smak[4]. W Meksyku, w Rosji i na Ukrainie uważany jest za grzyb jadalny[9].
Przypisy
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2013-03-05] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-04-15] (ang.).
- ↑ a b WładysławW. Wojewoda WładysławW., Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1 .
- ↑ a b c d AndreasA. Gminder AndreasA., Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej, 2008, ISBN 978-83-258-0588-3 .
- ↑ a b c d e BarbaraB. Gumińska BarbaraB., WładysławW. Wojewoda WładysławW., Grzyby i ich oznaczanie, Warszawa: PWRiL, 1985, ISBN 83-09-00714-0 .
- ↑ MarekM. Snowarski MarekM., Grzyby, Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010, ISBN 978-83-7073-776-4 .
- ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2015-06-22] .
- ↑ a b KevinK. Kavanagh KevinK., Fungi: Biology and Application, 2017 .
- ↑ EricE. Boa EricE., Wild edible fungi: A global overview of their use and importance to people, FAO, 2004 (Non-wood Forest Products 17), ISBN 92-5-105157-7 .
- SNL: pepperrørsopp