Lista tartanów
Lista tartanów (lista deseniów krat szkockich) – lista wybranych wzorów tkanin według oficjalnego spisu tartanów The Scottish Register of Tartans[1] zatwierdzonego przez rząd Zjednoczonego Królestwa[2]. Każdy tartan, oprócz opisu i wzoru tkaniny, posiada oznaczenie katalogowe numerem STA (Scottish Tartans Authority[3]) i STWR (Scottish Tartans World Register)[4].
Zobacz multimedia związane z tematem: Lista tartanów |
Brytyjskie tartany szlacheckie i wojskowe
Poniższe tartany są używane przez brytyjską rodzinę królewską, arystokratów brytyjskich i brytyjskich wojskowych noszących tradycyjne szkockie stroje.
Grafika | Nazwa/STA | Pochodzenie | Opis |
---|---|---|---|
Dynastia Stuart Klan Stewart STA ref:1370 | Klany z Highlands Królestwo Szkocji | Tartan dynastii królewskiej Stuartów, po raz pierwszy opublikowany w 1831 roku, jest najbardziej znanym wzorem tartanu w królewskim domu Anglii i Szkocji i jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych tartanów. Dziś jest noszony (oprócz tradycyjnego) przez szkocki batalion piechoty Black Watch, Gwardię Szkocką (Scots Guards) i Królewską Gwardię Szkockich Dragonów (The Royal Scots Dragoon Guards) w czasie oficjalnych uroczystości. Jest powszechnie noszony przez obywateli Zjednoczonego Królestwa jako ogólny symbol brytyjskości, chociaż jest to indywidualny tartan królowej Elżbiety II. | |
Dynastia Stuart Klan Stewart STA ref: 1676 | Klany z Highlands Królestwo Szkocji | Kolejny królewski tartan dynastii Stuartów. Król Jerzy V nazwał go „osobistym tartanem”, chociaż pojawia się w Vestiarium Scoticum[5] przed jego narodzinami. Dzisiaj jest noszony przez orkiestrę dudziarzy Gwardii Szkockiej i jest w powszechnym użyciu jako tartan królewski. | |
Książę Rothesay STA ref: 1845 | Klany z Highlands Królestwo Szkocji | Osobisty tartan księcia Rothesay, który jest dynastycznym tytułem spadkobiercy tronu brytyjskiego (wcześniej odrębnym szkockim) obecnie noszonym przez księcia Karola. | |
Black Watch STA ref: 207 | Brytyjskie siły zbrojne pochodzenie z klanów Highland | Ta wersja tartanu jest zwana również Old Campbell jest oficjalnie używana (oprócz królewskiego Stewart) przez szkocki batalion piechoty Black Watch. Tartan jest również jednym z najbardziej powszechnych w zastosowaniach cywilnych, szczególnie jest popularnym w strojach wieczorowych, ze względu na stonowane odcienie. | |
William Hamilton, 2nd Duke of Hamilton STA ref: 477 | Klany z Lowlands |
Tartany szkockich klanów
Każdy ze szkockich klanów ma swój tartan. Grafikę na tej liście przypisano poszczególnym klanom Szkocji z Highlands, Lowlands, Isles i Borders.
Tartan | Klan | STA/STWR | Tartan | Klan | STA/STWR |
---|---|---|---|---|---|
Armstrong | STA ref: 793 | Barclay | STA ref: 705 | ||
Brodie | STA ref 1192 | Bruce | STA ref: 1848 | ||
Buchanan | STWR ref: 1261 | Cameron | STA ref: 1538 | ||
Chisholm | STA ref: 1456 | Comyn | STWR ref: 1158 | ||
Cunningham | STWR ref: 1117 | Douglas | STA ref: 1127 | ||
Dundas | STA ref: 1041 | Erskine | STA ref: 891 | ||
Farquharson | STWR ref: 1967 | Forbes | STA ref: 1490 | ||
Fraser | STA ref: 1424 | Gordon | STWR ref: 251 | ||
Graham | STWR ref: 786 | Grant | STWR ref: 1399 | ||
Gunn | STWR ref: 795 | Hamilton | STA ref: 477 | ||
Hay | STA ref: 1555 | Lamont | STWR ref: 296 | ||
MacArthur | STA ref: 1100 | MacDonald of The Isles | STA ref: 1366 | ||
MacDonald of Clanranald | STA ref: 427 | MacDuff | STWR ref: 1453 | ||
Macfarlane | STA ref: 659 | MacGregor | STA ref: 3376 | ||
MacLeod | STA ref: 1272 | MacIntyre | STA ref: 743 | ||
Mackay | STA ref: 264 | MacKenzie | STWR ref: 1959 | ||
MacKinnon | STA ref: 1165 | MacKintosh | STWR ref: 1476 | ||
MacLachlan | STA ref: 1277 | MacLean | STA ref: 824 | ||
MacNab | STA ref: 838 | MacNeil | STA ref: 1839 | ||
MacPherson | STA ref: 1872 | MacQueen | STA ref: 1209 | ||
Menzies | STWR ref: 1859 | Munro | STA ref: 1204 | ||
Murray | STWR ref: 271 | Robertson | STWR ref: 841 | ||
Scott | STA ref: 1005 | Sinclair | STA ref: 889 | ||
Sutherland | STA ref: 930 | Wallace | STA ref: 1208 |
Tartany prowincji kanadyjskich
Niemal wszystkie prowincje Kanady posiadają własne tartany. Tartany te są zarejestrowane w The Scottish Register of Tartans i są uznane jako oficjalne symbole przez lokalne władze. Tartany zostały sprowadzone do Kanady przez szkockich osadników, a pierwszą prowincją, która oficjalnie przyjęła tartan jako symbol była Nowa Szkocja. Tartan znany jako tartan liści klonu (Maple leaf tartan) jest oficjalnym symbolem narodowym Kanady[6].
Tartan | Opis |
---|---|
Maple Leaf Tartan – narodowy symbol Kanady (STA ref: 2034) |
Tartan | Prowincja | STA | Tartan | Prowincja | STA |
---|---|---|---|---|---|
Alberta | STA ref: 2055 | Cape Breton | STA ref: 1883 | ||
Manitoba | STA ref: 144 | Nowa Fundlandia i Labrador | STA ref: 1543 | ||
Nowa Szkocja | STA ref: 1713 | Saskatchewan | STA ref: 1817 |
Amerykańskie tartany stanowe
Wiele stanów USA posiada swoje tartany. Tartany te są zatwierdzone przez władze stanowe jako jeden z oficjalnych symboli stanu[7].
Tartan | Stan | STA | Tartan | Stan | STA |
---|---|---|---|---|---|
California | STA ref: 2454 | Colorado | STA ref: 4554 | ||
Connecticut | STA ref: 2671 | Georgia | STA ref: 794 | ||
Hawaje | STA ref: 5163 | Iowa | STA ref: 6051 | ||
Louisiana | STA ref: 4126 | Massachusetts | STA ref: 4543 | ||
Michigan | STA ref: 3473 | Nevada | STA ref: 3091 | ||
New Hampshire | STA ref: 5624 | Oklahoma | STA ref: 2429 | ||
Tennessee | STA ref: 3067 | Texas| | STA ref: 852 | ||
Utah | STA ref: 2702 | Washington (U.S. state) | STA ref: 2133 | ||
West Virginia | STA ref: 7631 | Wisconsin | STA ref: 5882 |
Polskie tartany
W spisie The Scottish Register of Tartans znajdują się też polskie tartany.
Grafika | Nazwa | Pochodzenie | Kraj | Opis |
---|---|---|---|---|
Grafika TSRT ref: 11885 | Kraków, City of | Tartan miasta Krakowa | Polska | Spośród 26 prac zgłoszonych przez mieszkańców Edynburga w konkursie na tartan dla Krakowa zwycięski projekt został wybrany przez mieszkańców Krakowa z listy 5 finalistów. Konkurs był współorganizowany przez miasta partnerskie Kraków i Edynburg przy wsparciu Szkocko-Polskiego Stowarzyszenia Kultury i Konsulatu Rzeczypospolitej Polskiej w Edynburgu. Zwycięski projekt został przedstawiony prezydentowi Krakowa Jackowi Majchrowskiemu we wrześniu 2017 roku. Tartan ten jest symbolem przyjaźni Krakowa z Edynburgiem i Szkocją[8]. |
Grafika TSRT ref: 3156 | Polish | Tartan polski | Polska | Dla Polaków na całym świecie i tych, którzy kojarzą się z Polską. Zatwierdzony przez Konsula Generalnego Aleksandra Dietkowa[9][10]. |
Grafika TSRT ref: 12512 | General Maczek Academy of Polish Language | Używany przez Szkołę Języka Polskiego w Edynburgu | Szkocja | Zaprojektowany dla upamiętnienia generała Stanisława Maczka, dowódcy 1. Polskiej Dywizji Pancernej i dowódcy polskich sił zbrojnych w Wielkiej Brytanii, który jest patronem szkoły. Generał Stanisław Maczek był znaczącym przywódcą w XX wieku, który brał udział w obu wojnach światowych, a następnie osiedlił się w Edynburgu, gdzie zmarł w wieku 102 lat. Kolory zostały wybrane, aby reprezentować szlak bojowy dywizji – pomarańczowy dla wyzwolenia Holandii, biały i czerwony dla polskich barw i zieleń dla mundurów żołnierzy oraz niebieski ze szkockiej flagi. Barwy te zostały umieszczone na tartanie aby podkreślić szczególne relacje szkoły między Polską a Szkocją, a także dwiema ojczyznami generała Maczka[11]. |
Grafika TSRT ref: 11244 | Cape Breton Polish Society | Cape Breton Polish Society | Kanada, Nowa Szkocja | Ten tartan reprezentuje bogatą historię polskiej społeczności Cape Breton, używając kolorów mających znaczenie dla członków Towarzystwa[12]. |
Inne tartany
W rejestrze The Scottish Register of Tartans są umieszczone tartany takich krajów (prowincji, rodów klanowych) jak Irlandia, Irlandia Północna[13], Walia i Kornwalia co wiąże się z historycznym pochodzeniem kraciastych tkanin z Wysp Brytyjskich[14]. Znajdują się tam również tartany rejestrowane współcześnie dla innych krajów jak np. Dania[15], Szwecja[16], Polska[17]. Również rejestrowane są tartany nie związane z konkretnym rejonem geograficznym i tartany komercyjne[18]. Ogółem jest zarejestrowanych ponad 7000 wzorów.
Narodowy tartan kornwalijski
Tartan | Nazwa | STA |
---|---|---|
Narodowy tartan Kornwalii | STA ref: 1567 |
Komercyjny tartan firmy Burberry
Tartan | Nazwa | STA | Zastosowanie |
---|---|---|---|
Komercyjny tartan Burberry | STA ref: 1239 |
Zobacz też
Przypisy
- ↑ The Scottish Register of Tartans [online], tartanregister.gov.uk [dostęp 2020-04-27] .
- ↑ ExpertE. Participation ExpertE., Scottish Register of Tartans Act 2008 [online], legislation.gov.uk [dostęp 2020-04-27] .
- ↑ The place for tartan and highland dress | Scottish Tartans Authority [online], tartansauthority.com [dostęp 2020-04-27] .
- ↑ Scottish tartans-Scotland clans heritage from Scotland On Line [online], tartans.scotland.net [dostęp 2020-04-27] .
- ↑ Vestiarium Scoticum | Scottish Tartans Authority [online], tartansauthority.com [dostęp 2020-04-28] .
- ↑ Maple Leaf Tartan becomes official symbol [online], thestar.com, 9 marca 2011 [dostęp 2020-04-27] (ang.).
- ↑ Np. dla stanu California.
- ↑ Tartan Details – The Scottish Register of Tartans [online], tartanregister.gov.uk [dostęp 2020-04-24] .
- ↑ Tartan Details – The Scottish Register of Tartans [online], tartanregister.gov.uk [dostęp 2020-04-24] .
- ↑ National Tartans [online], internationaltartans [dostęp 2020-04-30] (ang.).
- ↑ Tartan Details – The Scottish Register of Tartans [online], tartanregister.gov.uk [dostęp 2020-04-30] .
- ↑ Tartan Details – The Scottish Register of Tartans [online], tartanregister.gov.uk [dostęp 2020-04-30] .
- ↑ Irish Provincial & Other Tartans Shop • Irish Traditions [online], Irish Traditions [dostęp 2020-04-27] (ang.).
- ↑ A History of Tartan – Celtic Life International [online] [dostęp 2020-04-27] (ang.).
- ↑ Search Results – The Scottish Register of Tartans [online], tartanregister.gov.uk [dostęp 2020-04-27] .
- ↑ Search Results – The Scottish Register of Tartans [online], tartanregister.gov.uk [dostęp 2020-04-27] .
- ↑ Search Results – The Scottish Register of Tartans [online], tartanregister.gov.uk [dostęp 2020-04-27] .
- ↑ Search Results – The Scottish Register of Tartans [online], tartanregister.gov.uk [dostęp 2020-04-27] .