Leszczawa Dolna

Leszczawa Dolna
wieś
Ilustracja
Kościół parafialny
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

przemyski

Gmina

Bircza

Liczba ludności (2011)

644[2][3]

Strefa numeracyjna

16

Kod pocztowy

37-740[4]

Tablice rejestracyjne

RPR

SIMC

0599379[4]

Położenie na mapie gminy Bircza
Mapa konturowa gminy Bircza, w centrum znajduje się punkt z opisem „Leszczawa Dolna”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Leszczawa Dolna”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Leszczawa Dolna”
Położenie na mapie powiatu przemyskiego
Mapa konturowa powiatu przemyskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Leszczawa Dolna”
Ziemia49°39′42″N 22°26′03″E/49,661667 22,434167[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Leszczawa Dolna

Leszczawa Dolna – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, w gminie Bircza[5][6].

Leży na Pogórzu Przemyskim.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Leszczawa Dolna. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego.

Przez miejscowość przepływa niewielka rzeka Stupnica, dopływ Sanu.

W miejscowości znajduje się kościół parafialny pw. św. Jana Chrzciciela

Historia

Wieś została założona w XV wieku na prawie wołoskim. Pierwsza wzmianka pochodzi z roku 1464. Założycielami byli Humniccy herbu Gozdawa, do nich należała wieś aż do rozbiorów.

Według spisu z 1510 roku mieszkańcy płacili podatek od 8 łanów, młyna, karczmy, popa i 50 owiec.

W 1507 roku istniała już tutaj parafia prawosławna, a od 1739 roku parafia rzymskokatolicka. W 1743 roku wybudowano drewniany kościół pw. Jana Chrzciciela. Nowy, murowany zaczął budować w 1932 ks. Andrzej Cząstka. Później prace wstrzymano, a kościół ukończono dopiero po wojnie.

W 2 poł. XVIII dziedzicem Leszczawy był Ignacy Adam Lewicki[7]. W połowie XIX wieku właścicielką posiadłości tabularnej w Leszczawie Dolnej była Maria hrabina Konarska[8]. Następnie dobra posiadał Franciszek Bocheński.

We wsi znajdowała się drewniana cerkiew św. Michała, zbudowana w 1904 roku, w miejscu starszej cerkwi z 1766 roku, ufundowana przez Humnickich. Cerkiew została rozebrana w roku 1960.

W okresie powojennym miejscowość wielokrotnie atakowana przez UPA. 10 maja 1945 roku wiele zabudowań zostało spalonych. 1 stycznia 1946 roku banderowcy uprowadzili ze wsi pięciu mężczyzn, ich ciał nigdy nie odnaleziono. 6 maja 1946 roku kilka sotni UPA spaliło prawie całą wieś i zamordowało cztery osoby. Pozostali na miejscu Polacy zostali ewakuowani na kilka miesięcy, dopóki miejscowość nie została odbudowana[9].

Leszczawa Dolna w roku 1929

  • Właściciele ziemscy: Janiszewski Jan (356 ha), Janiszewski Tad. (354 ha)
  • Konie-handel: Schiff J., Schnell A.
  • Lasy-eksploatacja: Bernstein i Syn
  • Różne towary: Kółko Rolnicze, Bączek J.
  • Wyszynk trunków: Schimel Ch.

Demografia

  • 1785 – 356 grekokatolików, 180 rzymskich katolików, 10 żydów
  • 1840 – 413 grekokatolików
  • 1859 – 430 grekokatolików
  • 1879 – 503 grekokatolików
  • 1899 – 681 grekokatolików
  • 1926 – 730 grekokatolików
  • 1929 – 1067 mieszkańców
  • 1938 – 722 grekokatolików (brak danych o innych wyznaniach)
  • 2006 – 657 osób

Osoby związane z miejscowością

  • ks. prał. Artur Janiec – dyrektor „Caritas” Archidiecezji Przemyskiej

Zobacz też

Przypisy

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 67376
  2. Wieś Leszczawa Dolna w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2018-04-07] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
  3. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-04-07].
  4. a b Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 646 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
  5. GUS. Wyszukiwarka TERYT
  6. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. Lewiccy. W: Adam Boniecki: Herbarz polski. T. 14: Lasoccy – Liwiński. Warszawa: Gebethner i Wolff, 1911, s. 187.
  8. Karol Wild: Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: 1855, s. 113.
  9. SzczepanS. Siekierka SzczepanS., HenrykH. Komański HenrykH., KrzysztofK. Bulzacki KrzysztofK., Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 134, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897 .

Linki zewnętrzne

  • Leszczawa (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 169 .
  • p
  • d
  • e
Gmina Bircza
Miasto
Wsie
Osada
  • Łomna
Osada leśna
Części miasta
  • Błonie
  • Kamienna Górka
  • Wygon
Części wsi
  • Bartkowskie
  • Chałupki
  • Chomińskie (Korzeniec)
  • Chomińskie (Wola Korzeniecka)
  • Dolna Lipa
  • Dolne Hucisko
  • Dolny Koniec
  • Górna Lipa
  • Górne Hucisko
  • Górny Koniec (Kuźmina)
  • Górny Koniec (Leszczawka)
  • Jasienicki Potok
  • Kiczora
  • Kopań (Jasienica Sufczyńska)
  • Kopań (Leszczawa Górna)
  • Korzeniówka
  • Krążki
  • Krępak (Huta Brzuska)
  • Kuzie (Lipa)
  • Kuzie (Stara Bircza)
  • Madański Potok
  • Mątwice
  • Mielnicze
  • Morochów
  • Pasieka
  • Pastewnik
  • Przesada
  • Przesada Jawornicka
  • Roszuszka
  • Rybne
  • Rzeki
  • Sosny
  • Wola (Brzeżawa)
  • Wola (Jawornik Ruski)
  • Wygon
  • Zabrzeskie
  • Zagóra
  • Zamłynie
  • Zimny Potok
  • Żujowy Potok
Przysiółki wsi
  • Huta Łodzińska
  • Krępak (Korzeniec)
  • Łazy
  • Tokarnia
Nieistniejąca wieś
  • Krajna

Herb gminy Bircza