Kościół św. Mikołaja w Przyszowej

Kościół św. Mikołaja Biskupa
w Przyszowej
A-3/M z dnia 30.10.2001
Ilustracja
Kościół św. Mikołaja w Przyszowej
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Miejscowość

Przyszowa

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

św. Mikołaja Biskupa w Przyszowej

Wezwanie

św. Mikołaja Biskupa

Przedmioty szczególnego kultu
Cudowne wizerunki
Historia
Data rozpoczęcia budowy

1901

Data zakończenia budowy

1906

Data poświęcenia

1913

Aktualne przeznaczenie

kościół parafialny

Dane świątyni
Styl

neogotyk

Architekt

Teodor Talowski

Świątynia
• materiał bud.


• cegła

Ołtarz
• liczba ołtarzy
• wezwania ołtarzy bocznych


4
Matka Boża Wspomożenia Wiernych
Najświętsze Serce Pana Jezusa
Madonna z Dzieciątkiem

Liczba naw

1

Organy
• liczba głosów


22

Położenie na mapie gminy Łukowica
Mapa konturowa gminy Łukowica, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Mikołaja Biskupaw Przyszowej”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Mikołaja Biskupaw Przyszowej”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Mikołaja Biskupaw Przyszowej”
Położenie na mapie powiatu limanowskiego
Mapa konturowa powiatu limanowskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Mikołaja Biskupaw Przyszowej”
Ziemia49°38′28,35″N 20°30′19,02″E/49,641208 20,505283
Multimedia w Wikimedia Commons
Wolnostojąca dzwonnica przy świątyni

Kościół św. Mikołaja Biskupa w Przyszowej – murowana świątynia rzymskokatolicka w miejscowości Przyszowa w powiecie limanowskim, będąca kościołem parafialnym miejscowej parafii.

Kościół, cmentarz przykościelny oraz ogrodzenie zostały wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[1].

Historia

Od początku swego istnienia parafia w Przyszowej administrowała dwoma drewnianymi kościołami. Drugi z nich, wzniesiony w 1621 roku, pod koniec XIX wieku popadał w ruinę. Dlatego właśnie podjęto starania o zezwolenie na budowę nowej świątyni. Środki na ten cel gromadzono z datków parafian, a także z darów kolatorskich, przeznaczonych na ten cel przez rodzinę Żuk-Skarszewskich.

Budowę kościoła rozpoczęto w 1901 roku i trwała blisko 6 lat. Autorem projektu architektonicznego był profesor Politechniki Lwowskiej Teodor Talowski. W 1908 r. świątynia wzbogaciła się o dwa nowe ołtarze Najświętszego Serca Pana Jezusa i Matki Boskiej wykonane przez rzeźbiarza Wojciecha Samka z Bochni. W ołtarzu Najświętszej Marii Panny umieszczono słynący łaskami obraz Wspomożenia Wiernych, przeniesiony ze starego kościoła.

Uroczystej konsekracji świątyni dokonał w 1913 roku biskup Leon Wałęga. Prace nad wystrojem i kompletowanie wyposażenia świątyni trwały do połowy lat 50. XX wieku.[2]

  • Dawny drewniany kościół (1612 - 1907)
    Dawny drewniany kościół (1612 - 1907)
  • Obecny kościół w I XX połowie wieku
    Obecny kościół w I XX połowie wieku

Architektura

Kościół przyszowski wzniesiony został z cegły na planie krzyża w stylu neogotyckim. Jest to świątynia jednonawowa z kaplicami bocznymi o charakterze transeptu. W fasadzie wyraźnie wyodrębniona została kruchta i wejście główne. Powyżej znajduje się duże okno witrażowe. Dwuspadowy dach wieńczy attyka, na której umieszczono Krzyż z figurą Chrystusa Ukrzyżowanego.

Wnętrze

Wnętrze świątyni nakryte jest ostrołukowymi sklepieniami neogotyckimi. Oświetla je światło padające przez duże okna witrażowe. Ściany i stropy pokrywa barwna polichromia, wykonana w latach 1936–1939 przez Adama Miksza najpierw kazeiną, a następnie temperą. Szczególną uwagę przyciągają wizerunki św. Mikołaja, św. Józefa i Jezusa w cierniowej koronie.

  • Ołtarz Matki Bożej Wspomożenia Wiernych
    Ołtarz Matki Bożej Wspomożenia Wiernych
  • Ołtarz Główny
    Ołtarz Główny
  • Ołtarz Przemienienia Pańśkiego
    Ołtarz Przemienienia Pańśkiego

Ołtarze

ołtarz główny
zaprojektowany przez Czesława Lenczowskiego, a wykonany w latach 1953–1955 przez Feliksa Wardęgę. Ołtarz pomyślany został jako tryptyk w formie gotyckiej monstrancji. Wykonany został z drewna dębowego i bogato ozłocony. Głównym obrazem w ołtarzu jest Pan Jezus na Krzyżu, przeniesiony ze starego kościoła. Na jego zasuwie znajduje się portret patrona kościoła św. Mikołaja, będący wierną kopią jego wizerunku z grobowca we Włoszech. Powyżej znajduje się płaskorzeźba, przedstawiająca Boga Ojca i Ducha Świętego w otoczeniu aniołów. W skrzydłach tryptyku znajdują się wnęki, w których umieszczono figury św. Józefa i św. Jana Chrzciciela.
ołtarze boczne
Kościół oraz widok na miejscowość Przyszowa
wykonane zostały w stylu neogotyckim.
  • ołtarz Matki Boskiej Wspomożenia Wiernych – zaprojektowany przez Teodora Talowskiego i wykonany przez Wojciecha Samka[3]. Znajduje się w nim łaskami słynący obraz Matka Boża Wspomożenia Wiernych, przeniesiony ze starej świątyni. Obraz ten otoczony był kultem już od XIV wieku. W 1998 roku przeszedł gruntowną konserwację, która ujawniła pod drewnianą sukienką pierwsze malowidło.
  • ołtarz Najświętszego Serca Pana Jezusa – również jest wynikiem współpracy prof. Talowskiego i Wojciecha Samka. Umieszczono w nim figurę Serca Jezusowego. W górnej części znajduje się obraz Przemienienie Pańskie, również otoczony szczególną czcią.
  • ołtarz Madonny z Dzieciątkiem – umieszczono w nim kopię figury znanej jako Madonna Tronująca. Oryginał przechowywany jest w zbiorach Muzeum Diecezjalnego w Tarnowie.

Wyposażenie

  • krzyż z figurą Chrystusa na belce tęczowej,
  • barokowa ambona,
  • kamienna chrzcielnica z herbami Strzemię i Ostroga,
  • 22-głosowe organy,
  • posążki św. Piotra, św. Pawła, św. Zofii i św. Kingi,
  • rzeźbione ławki kolatorskie.

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 23 lipca 2024 .
  2. Kościół [online], Parafia Przyszowa [dostęp 2024-08-16]  (pol.).
  3. Chrzanowski i Kornecki 1982 ↓, s. 542.

Bibliografia

  • Piotr Skoczek: Parafie Ziemi Limanowskiej. Proszówki: Prowincjonalna Oficyna Wydawnicza, 2009, s. 205–209. ISBN 978-83-88383-43-4.
  • Dzieje kościoła w Przyszowej. parafia w Przyszowej, 2007. [dostęp 2011-06-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-05-04)]. (pol.).
  • Przyszowa. beskidwyspowy.eu. [dostęp 2011-06-27]. (pol.).
  • Tadeusz Chrzanowski, Marian Kornecki: Sztuka Ziemi Krakowskiej. Wydawnictwo Literackie Kraków, 1982. ISBN 83-08-00280-3.