Karl-Eduard von Schnitzler

Karl-Eduard von Schnitzler

Schnitzler w 1956
Data i miejsce urodzenia	28 kwietnia 1918 Berlin
Data i miejsce śmierci	20 września 2001 Zeuthen
Zawód, zajęcie	dziennikarz
Pracodawca	Deutscher Fernsehfunk
Multimedia w Wikimedia Commons

Karl-Eduard von Schnitzler (ur. 28 kwietnia 1918 w Dahlem, obecnie dzielnica Berlina, zm. 20 września 2001 w Zeuthen) – niemiecki dziennikarz i prezenter telewizyjny, znany głównie jako twórca i gospodarz programu Der schwarze Kanal i naczelny propagandzista Niemieckiej Republiki Demokratycznej.^[1]

Absolwent szkoły średniej w Kolonii, od 1937 r. studiował przez dwa semestry medycynę na uniwersytecie we Fryburgu. W czasach nazistowskich należał do młodzieżówki socjalistycznej i utrzymywał kontakty z członkami zdelegalizowanej Komunistycznej Partii Niemiec.^[2] Podczas II wojny światowej służył w Wehrmachcie jako łącznościowiec, przebywając na kilku frontach, między innymi radzieckim i afrykańskim. W 1943 r. nawiązał kontakt z francuskim ruchem oporu, za co został rok później aresztowany. Po wydostaniu się na wolność w czerwcu 1944 r. został pojmany przez Brytyjczyków a następnie rozpoczął pracę w dziale propagandowym BBC.^[3] Po wojnie przebywał w brytyjskiej strefie okupacyjnej gdzie pracował dla NWDR. W 1947 r. został zwolniony w związku z krytyką antykomunistycznej postawy stacji, wobec czego przeniósł się do strefy radzieckiej. Rok później zaczął pracę w miejscowym radiu i wstąpił do SED.^[4] W 1952 r. objął funkcję głównego komentatora politycznego DFF.

Od 1960 r. prowadził swój cotygodniowy autorski program Der schwarze Kanal, w którym komentował fragmenty audycji zachodnioniemieckich kanałów telewizyjnych ARD i ZDF, których zasięg nadawania obejmował większość terytorium NRD. Der schwarze Kanal stanowił odpowiedź na podobne zachodnioniemieckie audycje Die rote Optik i ZDF Magazin, w których prezentowano fragmenty DFF. Do programu wybierane były urywki, w których nieprzychylnie odnoszono się do wschodnioniemieckiego reżimu lub których kontekst łatwo było przeinaczyć. Komentarze prowadzącego miały zjadliwy i agresywny ton, a ich treść nasycona była komunistyczną propagandą i obfitowała w manipulacje i wyzwiska w stronę zachodnioniemieckich polityków. Jako czołowy propagandzista NRD, Schnitzler był znienawidzony przez większość wschodnioniemieckiego społeczeństwa. Wytykano mu hipokryzję w postaci częstych wizyt w Berlinie Zachodnim mimo bycia członkiem partyjnego betonu, a według popularnego wśród mieszkańców dowcipu słysząc jego nazwisko widz powinien był przełączyć kanał.^[5]

Podczas reunifikacji Schnitzler zaciekle wspierał komunistyczny reżim, a jego komentarze coraz bardziej odbiegały od rzeczywistej sytuacji panującej w kraju. Jego zatwardziała postawa przestała być na rękę również władzom kraju, które chcąc odzyskać zaufanie społeczne i zatrzymać falę emigracji do RFN zdecydowały się złagodzić wydźwięk treści prezentowanych w mediach. Postanowiono zdjąć Der schwarze Kanal z ramówki, a ostatni odcinek programu wyemitowano 30 października 1989 r. Nowe władze SED chciały wyrzucić Schnitzlera z partii jako jedną z głównych twarzy totalitarnego systemu, jednak w 1990 r. dziennikarz dobrowolnie zrezygnował z członkostwa. Po wchłonięciu NRD przez RFN udzielał się w różnych lewicowych pismach, wciąż broniąc upadłego ustroju.^[6]

Był synem dyplomaty Juliusa Eduarda von Schnitzlera, który według jego biografii był synem nieślubnej córki cesarza Fryderyka III^[7]. Miał starszego brata Hansa, działacza partii DBD oraz członka Volkskammer. Był spokrewniony z Georgiem von Schnitzlerem, jednym z członków zarządu IG Farben.

Był czterokrotnie żonaty, miał syna i dwie córki. Zamieszkał w podberlińskim Zeuthen, gdzie zmarł na zapalenie płuc w 2001 r.