Kanonierki typu Ardent

Kanonierki typu Ardent – typ francuskich okrętów klasyfikowanych jako kanonierki lub awizo z okresu I wojny światowej i dwudziestolecia międzywojennego. W latach 1915–1917 w siedmiu stoczniach zbudowano 23 okręty tego typu. Jednostki weszły w skład Marine nationale w latach 1916–1917 i wzięły udział w działaniach wojennych, operując na Atlantyku i Morzu Śródziemnym. Większość jednostek została wycofanych ze służby w okresie międzywojennym, a cztery dotrwały do II wojny światowej.

Okręty typu Ardent zostały zamówione na podstawie wojennego programu rozbudowy floty francuskiej z 1916 i 1917 roku^[1][3]. Klasyfikowane były początkowo jako kanonierki do zwalczania okrętów podwodnych (fr. Canonnières contre sous-marins)^[4][5]. Później we Francji klasyfikowano je jako awiza 2. klasy^[6] . Okręty były w zasadzie identyczne z awizami typu Friponne, różniąc się głównie rodzajem siłowni: jednostki typu Ardent wyposażono w maszyny parowe (w wielu przypadkach zdemontowanych z wycofanych ze służby przybrzeżnych torpedowców), zaś na kanonierkach typu Friponne zastosowano silniki wysokoprężne^[3][7]. Wszystkie miały kliprowe dzioby, różniąc się kształtem nadbudówek i wyposażeniem^[1].

Spośród 23 okrętów typu Ardent trzy zbudowane zostały w stoczni Arsenal de Brest(inne języki) w Breście, trzy w stoczni Arsenal de Rochefort w Rochefort, pięć w stoczni Chantiers et Ateliers de Provence w Port-de-Bouc, trzy w stoczni Forges et Chantiers de la Gironde(inne języki) w Bordeaux, dwa w stoczni Société Nouvelle des Forges et Chantiers de la Méditerranée(inne języki) w La Seyne-sur-Mer, dwa w stoczni Ateliers et Chantiers de la Loire w Saint-Nazaire, a pięć w stoczni Arsenal de Lorient w Lorient^[1][6] . Stępki jednostek położono w latach 1915-1917, a zwodowane zostały w latach 1916–1917^[8][6] .

Okręty były kanonierkami przeznaczonymi do zwalczania okrętów podwodnych. Długość całkowita kadłuba wynosiła 60,2 metra, szerokość 7,2 metra i zanurzenie 2,9 metra^[1][9]. Wyporność normalna wynosiła od 266 („Agile”, „Ardent”, „Emporté”, „Espiègle”, „Étourdi”, „Éveillé”, „Inconstant” i „Sans Souci”) do 310 ton (pozostałe), zaś pełna między 400 a 410 ton^[1][6] . Okręty napędzane były przez jedną („Agile”, „Ardent”, „Emporté”, „Espiègle”, „Étourdi”, „Éveillé”, „Inconstant” i „Sans Souci”) lub dwie pionowe (pozostałe) maszyny parowe potrójnego rozprężania o łącznej mocy od 1200 do 2200 KM, poruszające odpowiednio jedną bądź dwiema śrubami^[1][9]. Parę dostarczały dwa opalane węglem kotły systemu du Temple(inne języki) lub Normand^[1][6] . Maksymalna prędkość okrętów wynosiła od 14 do 17 węzłów^[1][9]. Okręty zabierały 85 ton paliwa, co pozwalało osiągnąć zasięg wynoszący 2000 Mm przy prędkości 10 węzłów^[1][6] [a].

Uzbrojenie kanonierek składało się z dwóch pojedynczych dział kalibru 145 mm L/45 M1910 („Ardent”, „Étourdi” i „Sans Souci”) lub 100 mm M1897 L/45 (pozostałe) i dwóch zrzutni bomb głębinowych^[1][6] .

Załoga pojedynczego okrętu liczyła 55 oficerów, podoficerów i marynarzy^[1][9][b].

Jednostki typu Aredent zostały wcielone do służby w Marine nationale w latach 1916–1917^[8][6] . Okręty służyły podczas I wojny światowej na wodach Oceanu Atlantyckiego i na Morzu Śródziemnym^[1][3]. Między 1918 a 1920 rokiem kanonierki przebudowano na trałowce, dodając do ich wyposażenia trały mechaniczne^[3][6] . Większość okrętów została wycofana ze służby w okresie międzywojennym^[3][6] . Do wybuchu II wojny światowej dotrwały cztery jednostki, z których najdłużej w służbie (do 1944 roku) został „Tapageuse”, który w listopadzie 1942 roku został przejęty przez Wolnych Francuzów^[1][6] .

• Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
• Ivan Gogin: ARDENT 2nd class avisos (ASW gunboats) (1916 - 1917). Navypedia. [dostęp 2022-10-22]. (ang.).
• Jane’s Fighting Ships 1933. Oscar Parkes (red.). London: Sampson Low, Marston & Co., 1933. (ang.).
• Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: Ian Allan Ltd., 1974. ISBN 0-7110-0445-5. (ang.).