Jakub Nowakowski
Jakub Tomasz Nowakowski w trakcie uroczystości powstańczych w 2021 | |||
Pełne imię i nazwisko | Jakub Tomasz Nowakowski | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce urodzenia | 4 grudnia 1924 | ||
Zawód, zajęcie | zoolog, nauczyciel akademicki, działacz niepodległościowy i kombatancki | ||
Tytuł naukowy | doktor nauk biologicznych | ||
Pracodawca | |||
Rodzice | Bogdan B. Nowakowski(inne języki), Zofia z d. Dydzińska | ||
Małżeństwo | Irena Nowakowska | ||
Odznaczenia | |||
|
Zobacz systematykę: Jakub Nowakowski w Wikispecies |
Jakub Tomasz Nowakowski, pseud. „Tomek”, „Tomasz”[1] (ur. 4 grudnia 1924 w Warszawie[2]) – polski zoolog, doktor nauk biologicznych, działacz konspiracji niepodległościowej w czasie II wojny światowej, uczestnik powstania warszawskiego[2], major Wojska Polskiego w stanie spoczynku[3].
Życiorys
Przed wojną uczęszczał do Szkoły Rodziny Wojskowej przy ulicy Czarneckiego w Warszawie, a następnie do Publicznej Szkoły Powszechnej im. Adama Skwarczyńskiego. W momencie wybuchu II wojny światowej był uczniem Państwowego Gimnazjum Męskiego imienia Tadeusza Czackiego w Warszawie[1]. W trakcie okupacji niemieckiej był członkiem konspiracji niepodległościowej w ramach I plutonu – 1. kompanii „Maciek” – Batalionu „Zośka” – Brygady Dywersyjnej „Broda 53” – Kedywu Komendy Głównej Armii Krajowej[2]. W momencie wybuchu powstania warszawskiego w związku z odcięciem Żoliborza nie mógł stawić się na miejsce zgrupowania swojej macierzystej jednostki i w związku z tym w trakcie powstania warszawskiego walczył w szeregach plutonu 226 – Zgrupowania „Żniwiarz” – II Obwodu „Żywiciel” (Żoliborz) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej[1][2]. Brał udział między innymi w ataku na Dworzec Gdański, w trakcie próby połączenia Żoliborza ze Starym Miastem[1]. Po powstaniu trafił do niewoli niemieckiej jako jeniec Stalagu XI A Altengrabow[2].
Po powrocie do Polski studiował biologię na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, a po roku na Uniwersytecie w Poznaniu. Aby otrzymać miejsce w akademiku, zapisał się do ZBoWiD-u[1]. Po ukończeniu studiów został asystentem w Zakładzie Zoologii. Doktoryzował się w Instytucie Zoologii PAN w Warszawie i pracował tam do emerytury[4].
Członek Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej oraz Społecznego Komitetu Opieki nad Grobami Poległych Żołnierzy Batalionu „Zośka”[5]. W 2022 został mianowany członkiem Rady do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych[6].
Życie prywatne
Syn malarza Bogdana Bartłomieja Nowakowskiego(inne języki) (1887–1945) i Zofii z domu Dydzińskiej[2]. Brat Wandy Janickiej (1923–2023), także uczestniczki powstania warszawskiego[7]. Jego żoną była biolożka Irena Nowakowska z domu Totwen (1924–2023). Ojciec córki[8].
Odznaczenia
W 2012 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[9]; dekoracja nastąpiła w 2016 przy okazji obchodów 68. rocznicy powstania warszawskiego[10]. W 2019 otrzymał Medal Stulecia Odzyskania Niepodległości[11].
Przypisy
- ↑ a b c d e Jakub Tomasz Nowakowski „Tomek” „Tomasz”. 1944.pl. [dostęp 2021-08-14]. (pol.).
- ↑ a b c d e f Jakub Nowakowski. 1944.pl. [dostęp 2021-08-14]. (pol.).
- ↑ Niezwykła lekcja historii. Uczniowie spotkali się z powstańcem. korso.pl, 2021-04-19. [dostęp 2021-08-14].
- ↑ GrygielG. Małgorzata GrygielG., Nowakowski Jakub cz. 2 [online], instytutpileckiego.pl, 29 sierpnia 2019 [dostęp 2023-12-04] .
- ↑ Rada do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, kombatanci.gov.pl [zarchiwizowane 2024-01-24] .
- ↑ Major Jakub Nowakowski ps. Tomek nowym członkiem Rady do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych - Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych [online], kombatanci.gov.pl [dostęp 2023-12-04] .
- ↑ ODESZŁA NA WIECZNĄ WARTĘ - WANDA JANICKA PS. "ZOFIA" [online], 1bltr.wp.mil.pl, 19 września 2023 [dostęp 2024-01-24] .
- ↑ Irena Totwen Nowakowska, Warszawa, 11.05.2023 - nekrolog [online], nekrologi.wyborcza.pl, 11 maja 2023 [dostęp 2024-01-24] .
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 4 lipca 2012 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2013 r. poz. 111).
- ↑ Odznaczenia w 68. rocznicę Powstania Warszawskiego. prezydent.pl, 2012-07-30. [dostęp 2021-08-14].
- ↑ Ordery i odznaczenia z okazji 75. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego. prezydent.pl, 2019-07-30. [dostęp 2021-08-14].