Inskrypcje Kalyani

Inskrypcje Kalyani (birm. ကလျာဏီကျောက်စာ) – inskrypcje na dziesięciu kamiennych słupach wzniesionych w 1479 r. przez władcę królestwa Hanthawaddy Dhammazediego w Pegu w Mjanmie (Birmie).

Zlokalizowane w sąsiedztwie Sali Święceń Kalyani (Kalyani Sima) na przedmieściach Pegu, inskrypcje te upamiętniają odnowę buddyzmu w Dolnej Birmie w duchu cejlońskiej tradycji Mahawihara w latach 1476–1479^[1]. Inskrypcje są najważniejszym źródłem informacji o kontaktach religijnych między Birmą a Cejlonem^[2].

Król Dhammazedi, były mnich, obwieszcza w inskrypcji, iż buddyzm w Ramanyi (Dolnej Birmie) był w zapaści na skutek rozwoju sekt oraz iż zakony oddalały się coraz bardziej od ich początkowej czystości; że poszedł on w ślady wielkich, modelowych królów buddyjskich – Anawrahty z Paganu, Sithu II z Paganu i Parakramabahu I z Cejlonu – którzy, według niego, utrzymywali religię w czystości i zreformowali Sanghę w duchu „ortodoksyjnej” drogi buddyzmu terawady; oraz że posłał on Sanghę na Cejlon aby została ponownie wyświęcona w duchu Mahawihary, podobnie jak to uczynił król Sithu II^[3].

Nazwa inskrypcji wynika z faktu, że rytuał ponownych święceń sanghy z Dolnej Birmy odbył się na platformie zakotwiczonej na rzece Kalyani (w pobliżu dzisiejszego Kolombo). Napisy na pierwszych trzech kamieniach sporządzono w języku pali wykorzystując pismo birmańskie. Na pozostałych słupach znalazł się moński przekład tekstu. Kamienie mają po 2,13 m wysokości, 1,27 m szerokości oraz 0,38 m grubości. Zapisane zostały po obydwu stronach, po 70 linii tekstu na każdej i po 3 litery na cal (2,54 cm)^[1].

Niektóre z oryginalnych kamiennych płyt zostały zniszczone przez Portugalczyków na początku XVII w. oraz przez wojska Konbaung w 1757 r. Przertwało nieco odpisów tekstu w postaci starannie chronionych rękopisów na liściach palmowych. Taw Sein Ko przetłumaczył inskrypcje z tych manuskryptów na język angielski oraz na język pali zapisany alfabetem łacińskim^[1].

• Michael A. Aung-Thwin: The Mists of Rāmañña: The Legend that was Lower Burma. Honolulu: University of Hawai’i Press, 2005. ISBN 978-0-8248-2886-8. (ang.).
• W.M. Sirisena: Sri Lanka and South-East Asia: Political, Religious and Cultural Relations from A.D. C. 1000 to C. 1500. Brill Archive, 1978. ISBN 978-90-04-05660-2. (ang.).
• Sein Ko Taw: The Kalyani Inscriptions Erected by King Dhammaceti at Pegu: Text and Translation. Rangun: The Superitendant, Government Printing, Burma, 1892. (ang.).