Gymnosiphon
 Gymnosiphon bekensis | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | rośliny | ||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | okrytonasienne | ||
| Klasa | Magnoliopsida | ||
| Nadrząd | liliopodobne (≡ jednoliścienne) | ||
| Rząd | pochrzynowce | ||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | Gymnosiphon | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Gymnosiphon Blume Enum. Pl. Javae 1: 29 (1827) | |||
| Typ nomenklatoryczny | |||
| Gymnosiphon aphyllus Blume[3] | |||
| Synonimy | |||
| |||
| |||
Gymnosiphon Blume – rodzaj jednorocznych lub wieloletnich, myko-heterotroficznych roślin bezzieleniowych z rodziny trójżeńcowatych (Burmanniaceae), obejmujący 36 gatunków występujących na obszarze klimatu gorącego, w Afryce, Azji Południowo-Wschodniej, Papui-Nowej Gwinei, na Karolinach i w Ameryce, od Meksyku i Karaibów do Peru i Brazylii[4].
Nazwa naukowa rodzaju pochodzi od greckich słów γυμνό (gymno – nagi) i σιφων (siphon – syfon).
Morfologia
- Liście
- Liście bezzieleniowe, łuskowate.
- Kwiaty
- Kwiaty obupłciowe, 3-pręcikowe, pojedyncze lub zebrane w 2–48-kwiatową dwurzędkę. Okwiat pojedynczy, biały, rzadko częściowo żółty lub niebieski. Listki okwiatu położone w 2 okółkach. Listki okółka zewnętrznego trójklapowe, rzadko całobrzegie. Listki wewnętrzne bardzo drobne. Pręciki o główkach siedzących. Zalążnia jednokomorowa. Znamiona słupków z nitkowatymi wyrostkami.
Systematyka
- Pozycja rodzaju według APW (aktualizowany system APG IV z 2016)
Rodzaj należy do rodziny trójżeńcowatych (Burmanniaceae), w rzędzie pochrzynowców (Dioscoreales) w obrębie kladu jednoliściennych (monocots)[2].
- Lista gatunków[4]
- Gymnosiphon affinis J.J.Sm.
- Gymnosiphon afro-orientalis Cheek
- Gymnosiphon aphyllus Blume
- Gymnosiphon bekensis Letouzey
- Gymnosiphon brachycephalus Snelders & Maas
- Gymnosiphon breviflorus Gleason
- Gymnosiphon capitatus (Benth.) Urb.
- Gymnosiphon constrictus Maas & H.Maas
- Gymnosiphon cymosus (Benth.) Benth. & Hook.f.
- Gymnosiphon danguyanus H.Perrier
- Gymnosiphon divaricatus (Benth.) Benth. & Hook.f.
- Gymnosiphon fimbriatus (Benth.) Urb.
- Gymnosiphon guianensis Gleason
- Gymnosiphon longistylus (Benth.) Hutch.
- Gymnosiphon marieae Cheek
- Gymnosiphon minahassae Schltr.
- Gymnosiphon minutus Snelders & Maas
- Gymnosiphon neglectus Jonker
- Gymnosiphon niveus (Griseb.) Urb.
- Gymnosiphon okamotoi Tuyama
- Gymnosiphon oliganthus Schltr.
- Gymnosiphon panamensis Jonker
- Gymnosiphon papuanus Becc.
- Gymnosiphon pauciflorus Schltr.
- Gymnosiphon philippinensis Pelser, Salares & Barcelona
- Gymnosiphon queenslandicus B.Gray & Y.W.Low
- Gymnosiphon recurvatus Snelders & Maas
- Gymnosiphon refractus (Miers) Benth. & Hook.f.
- Gymnosiphon saccatum (Sandwith) V.Merckx & Byng
- Gymnosiphon samoritoureanus Cheek
- Gymnosiphon sphaerocarpus Urb.
- Gymnosiphon suaveolens (H.Karst.) Urb.
- Gymnosiphon syceorosensis Nickrent
- Gymnosiphon tenellus (Benth.) Urb.
- Gymnosiphon urbani (Goebel & Suess.) V.Merckx & Byng
- Gymnosiphon usambaricus Engl.
Zagrożenie i ochrona
Gymnosiphon usambaricus jest ujęty w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych ze statusem EN (zagrożony). Rośliny z tego gatunku znane są z wielu lokalizacji w Afryce, jednak jego pojedyncze populacje są bardzo niewielkie, liczące 10-20 osobników. Głównym zagrożeniem jest utrata siedlisk. Stanowiska tych roślin znajdują się w kilku obszarowych formach ochrony przyrody, w rezerwatach Chome Forest, Mtai Forest, Shagayu Forest, Land Forest i West Kilombero Scarp Forest oraz w parku narodowym Udzungwa Mountain National Park[6].
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-07-31] (ang.).
- ↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2011-02-13]. (ang.).
- ↑ a b c Rafaël Govaerts: World Checklist of Selected Plant Families. The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-03-11]. (ang.).
- ↑ H. Maas-van de Kamer: Burmanniaceae. W: Klaus Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. T. 3: Flowering Plants. Monocotyledons. Lilianae (except Orchidaceae). Berlin Heidelberg: Springer-Verlag, 1998, s. 162. ISBN 3-540-64060-6. (ang.).
- ↑ Eastern ArcE.A. Mountains Eastern ArcE.A., Coastal Forests CEPF Plant AssessmentC.F.C.P.A. Project Coastal Forests CEPF Plant AssessmentC.F.C.P.A., Gymnosiphon usambaricus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2011-02-13] (ang.).
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
