Gimnazjum Państwowe im. Marii Rodziewiczówny w Kobryniu

Gimnazjum Państwowe im. Marii Rodziewiczówny

Gimnazjum Państwowe im. Marii Rodziewiczówny w Kobryniu – polska szkoła średnia istniejąca w mieście do 1939, jedna z kilku szkół średnich na terenie ówczesnego województwa poleskiego.

Historia

Korzenie placówki sięgają początków okupacji niemieckiej w 1915, gdy administracja niemiecka zgodziła się na powstanie szkoły średniej w Kobryniu, pod warunkiem, że jej wykładowym językiem nie będzie rosyjski. W 1915 przez krótki okres działała polska szkoła przy plebanii katolickiej w Kobryniu, a w ostatnim roku wojny powstało polskie Gimnazjum Społeczne, które było otwarte dla uczniów innego wyznania i narodowości. Podczas krótkich rządów ukraińskich na Polesiu (1918–1919) Ukraińcy wprowadzili swój język ojczysty jako obowiązujący w szkole.

Po wyzwoleniu Kobrynia w 1919 przez Wojsko Polskie powstała Polska Szkoła Średnia w Kobryniu. Na jej czele jako dyrektor stał Józef Ginter, późniejszy krajoznawca związany z Pomorzem Zachodnim[1]. W 1923 szkołę upaństwowiono i przekształcono w Gimnazjum Państwowe w Kobryniu. W 1924 zbudowano nowy gmach, a trzy lata później szkole uroczyście nadano imię Marii Rodziewiczówny. Patronka ufundowała m.in. drugie piętro budynku szkoły[2].

W 1926 w szkole odbyły się pierwsze egzaminy maturalne. W latach 30. placówka przeprowadzała zarówno małą, jak i dużą maturę. Uczęszczało wówczas do niej ok. 250-300 uczniów, w zdecydowanej większości polskiego pochodzenia. Nauczycielką plastyki była Balbina Świtycz-Widacka. Przy szkole funkcjonowały dwie drużyny harcerskie: męska i kobieca.

Podczas wojny obronnej Polski niektórzy uczniowie gimnazjum znaleźli się wśród obrońców miasta[3][4], m.in. późniejszy dziennikarz Zbigniew Daniłowicz[5].

Po włączeniu Polesia w skład BSRR w jesieni 1939 szkołę przekształcono w sowiecką "dziesięciolatkę". Do początków 1940 językiem wykładowym pozostawał polski, później był nim rosyjski i białoruski. Część kadry natychmiast zwolniono, niektórzy nauczyciele pracowali w szkole do 1941, m.in. biolog Kazimierz Miedziński, który uczył w Gimnazjum Kobryńskim od 1930[6].

Przypisy

  1. ↑ Andrzej Wroński, Józef Ginter, "Świnoujście Dzisiaj", nr 2/1994 z 15 stycznia 1994
  2. ↑ Śladami Rodziewiczówny. Został tylko Dewajtis
  3. ↑ Odnaleziono szczątki polskiego generała, "Tygodnik Wprost" z 12 września 2008
  4. ↑ Odnaleziono kolejne mogiły polskich żołnierzy, "Nasz Dziennik" z 21 sierpnia 2008
  5. ↑ Jolanta Adamska, W poszukiwaniu śladów wrześniowych mogił, "Magazyn Polski", nr 2/1992, s. 38–39
  6. ↑ Po II wojnie światowej znalazł się w Oleśnicy, zob. Kto był kim w Oleśnicy

Bibliografia

  • "Dzieje kobryńskiego gimnazjum", w: Saga o Polesiu: historia, ludzie, wspomnienia, Przedsiębiorstwo Wydawniczo-Handlowe "Graf" Henryk Czerski, Warszawa 2008

Zobacz też