Gerszon Szofman

Gerszon Szofman
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

1880
Orsza

Data i miejsce śmierci

1972
Izrael

Język

hebrajski

Dziedzina sztuki

literatura

Nagrody

Nagroda Izraela

Multimedia w Wikimedia Commons

Gerszon Szofman, także Schoffmann (ur. 1880 w Orszy, zm. 1972 w Izraelu) – żydowski pisarz i tłumacz piszący w języku hebrajskim, znany przede wszystkim z miniatur literackich.

Życiorys

Gerszon Szofman urodził się w 1880 roku w Orszy[1]. Odebrał tradycyjne, religijne wykształcenie[1], które rozwinął poprzez lekturę literatury po hebrajsku i rosyjsku[2].

W 1899 roku na łamach prasy pojawiły się jego pierwsze teksty, zaś trzy lata później ukazał się jego debiutancki zbiór opowiadań pt. Sipurim we-cij(j)urim (Opowiadania i obrazki)[1]. Służąc w armii rosyjskiej w Homlu poznał i zaprzyjaźnił się z Uri Nissanem Gnessinem[1]. Na początku wojny rosyjsko-japońskiej zbiegł z wojska do Galicji i osiadł we Lwowie, gdzie przebywał do 1913 roku[2][3]. W tym okresie zdobył rozgłos jako jeden z czołowych, modernistycznych pisarzy tworzących po hebrajsku[3]. Opublikował wtedy ok. 50 opowiadań, tworzył poezję, tłumaczył, zajmował się krytyką literacką i redagował czasopisma literackie, w których m.in. opublikował pierwsze hebrajskie opowiadanie i wiersz młodego Uri-Cewi Grinberga[3].

W 1913 roku Szofman wyjechał do Austrii, po czym w 1938 roku dokonał aliji i zamieszkał w Hajfie[1]. W 1957 roku został laureatem Nagrody Izraela[2]. Zmarł w 1972 roku[2].

Twórczość

Znany przede wszystkim z miniatur literackich[1], refleksyjnych szkiców dydaktycznych i zwięzłych esejów na temat literatury i życia[2]. Jego twórczość charakteryzuje się precyzją i oszczędnością[2]. W opowiadaniach unika tradycyjnej, linearnej fabuły, jego utwory opierają się raczej na zwięzłych wypowiedziach i scenach, które z początku mogą wydawać się niezwiązane ze sobą, jednak zawsze są konsekwencją twardych zasad przeznaczenia[2]. Miniatury te nie posiadają także tradycyjnego zakończenia[1]. Tematy jego utworów związane są z jego własnymi doświadczeniami i obserwacjami życia żydowskiej diaspory, jak i emigracją[1].

Przekładał na hebrajski utwory m.in. Maksima Gorkiego, Petera Altenberga czy Antona Czechowa[1].

Przypisy

  1. a b c d e f g h i MałgorzataM. Naimska MałgorzataM., RafałR. Żebrowski RafałR., Szofman (Schoffmann) Gerszon, [w:] Polski Słownik Judaistyczny [online], delet.jhi.pl [dostęp 2023-05-07]  (pol.).
  2. a b c d e f g GideonG. Katznelson GideonG., Shofman (Schoffmann), Gershon, [w:] Encyclopaedia Judaica [online], Encyclopedia.com [dostęp 2023-05-07] .
  3. a b c Lvov: The City of Uncertain Boundaries, [w:] ShacharS. Pinsker ShacharS., Literary Passports: The Making of Modernist Hebrew Fiction in Europe, Stanford University Press, 2010, ISBN 978-0-8047-7724-7 [dostęp 2023-05-07]  (ang.).
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000066509425
  • VIAF: 5072748
  • LCCN: n83179032
  • GND: 11890924X
  • LIBRIS: xv8bbqtg4v3p44d
  • BnF: 131867552
  • SUDOC: 113332327
  • NKC: mzk2018976893
  • DBNL: shof001
  • NTA: 106536427
  • Open Library: OL144704A
  • PLWABN: 9810647360605606
  • NUKAT: n2019061405
  • J9U: 987007268008105171
  • PWN: 3983286