Gładysz paprociowaty
 | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | rośliny | ||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | mchy | ||
| Klasa | prątniki | ||
| Rząd | rokietowce | ||
| Rodzina | miecherowate | ||
| Rodzaj | gładysz | ||
| Gatunek | gładysz paprociowaty | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Homalia trichomanoides (Hedw.) Schimp. | |||
| |||
| |||
Gładysz paprociowaty[3], gładyszek tępolistny[4] (Homalia trichomanoides (Hedw.) Schimp.) – gatunek mchu należący do rzędu rokietowców.
Rozmieszczenie geograficzne
Mech występuje pospolicie w całej Europie z wyjątkiem obszarów najbardziej wysuniętych na południe i na północ. Ponadto występuje na Kaukazie, Syberii, we wschodnich Chinach i w Japonii. W Polsce dość pospolity na całym niżu. W górach rośnie do wysokości 600 m (Sudety) czy 800 m (Beskidy)[5].
Morfologia
- Pokrój
- Mech tworzy zbite, przypłaszczone darnie o barwie jasnozielonej zmieniającej się następnie w żółtozieloną. Łodyga główna płożąca się.
- Budowa gametofitu
- Od łodygi głównej odchodzą łodygi II rzędu, które są nieregularnie rozgałęzione, mają długość 2–4 cm i szerokość 2–3 mm (wraz z liśćmi). Na szczycie łodyżki są tępe. W przekroju poprzecznym brak wiązki środkowej. Liście łodyg II i III rzędu językowate, niesymetryczne, na szczycie stępione lub zaokrąglone. Charakterystyczne jest nieregularne piłkowanie brzegu liścia przy jego szczycie. Żebro najczęściej jest pojedyncze (rzadko spotyka się rośliny z żebrem podwójnym lub bez żebra) i sięga do połowy liścia.
- Budowa sporofitu
- Seta ma 1 cm długości i jest żółtoczerwona. Zakończona jest wydłużonojajowatą puszką o długości 1,5 mm koloru brunatnego z wieczkiem o krzywym dzióbku, przykryta czapkowatym czepkiem. Perystom jest podwójny[5].
Ekologia
Mech występuje na korzeniach i dolnych częściach pni drzew liściastych (dąb, grab, buk) oraz na bezwapiennych skałach[5]..
Zagrożenie i ochrona
Roślina objęta w Polsce częściową ochroną gatunkową na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną[3].
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
- ↑ B.B. Goffinet B.B., W.R.W.R. Buck W.R.W.R., Classification of the Bryophyta, University of Connecticut, 2008– [dostęp 2021-03-26] (ang.).
- ↑ a b Dz.U. z 2014 r. poz. 1409 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin
- ↑ Bruno P Kremer, Hermann Muhle, Janina Zielińska: Porosty, mchy, paprotniki. Warszawa: "Świat Książki", 1998, s. 190. ISBN 83-7227-061-9.
- ↑ a b c Bronisław Szafran: Mchy (Musci). T. II. Warszawa: PWN, 1961, s. 71-72.
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
