Frącki (Pogórze)

Zobacz też: Frącki w innych znaczeniach tej nazwy.
Frącki
przysiółek wsi
Ilustracja
Widok wsi
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

prudnicki

Gmina

Biała

Część miejscowości

Pogórze

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

48-220[2]

Tablice rejestracyjne

OPR

SIMC

0491475

Położenie na mapie gminy Biała
Mapa konturowa gminy Biała, w centrum znajduje się punkt z opisem „Frącki”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Frącki”
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Frącki”
Położenie na mapie powiatu prudnickiego
Mapa konturowa powiatu prudnickiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Frącki”
Ziemia50°27′24″N 17°41′19″E/50,456667 17,688611[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Frącki (dodatkowa nazwa w j. niem. Fronzke) – przysiółek wsi Pogórze w Polsce, położony w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Biała[3][4]. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej.

W latach 1975–1998 przysiółek administracyjnie należał do ówczesnego województwa opolskiego.

Nazwa

Według Heinricha Adamy’ego nazwa wywodzi się od polskiej nazwy ptaka "wrony"[5]. W swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu jako nazwę starszą od niemieckiej wymienia "Fronka (Wronza)" podając jej znaczenie "Krahenplatz" czyli w języku polskim "Miejsce wron"[5]. Nazwa została później fonetycznie zgermanizowana na Fronzke[5] i utraciła swoje pierwotne znaczenie. Po II wojnie światowej polska administracja spolonizowała zgermanizowaną nazwę na Frącki. Obecnie obie nazwy nie mają związku ze źródłową nazwą odnoszącą się do wrony.

Historia

Pieczęć Frącek (1851)

Do 1742 wieś należała do powiatu sądowego głogóweckiego w Monarchii Habsburgów[6]. Po I wojnie śląskiej znalazła się w granicach Królestwa Prus i weszła w skład powiatu prudnickiego w prowincji Śląsk[7].

Wieś posiadała swoją własną pieczęć, która przedstawiała w polu chłopa trzymającego w prawej ręce grabie, po obu stronach wysokie trawy, a w otoku napis: FRONTZKE: GEM: SIGEL / NEYSTAETER CREYS (pol. Gmina Frącki / Powiat Prudnicki)[8]. W 1921 w zasięgu plebiscytu na Górnym Śląsku znalazła się tylko część powiatu prudnickiego. Frącki znalazły się po stronie wschodniej, w obszarze objętym plebiscytem[9].

W spisie gromad i miejscowości w powiecie prudnickim na dzień 1 stycznia 1953 wymieniono Frącki jako przysiółek Pogórza pod nazwą Kolonia Frącki[10]. Według podziału administracyjnego województwa opolskiego na dzień 31 sierpnia 1964, Frącki (Frączki), jako przysiółek Pogórza, należały do gromady Łącznik[11]. W 1966 w przysiółku mieszkało 189 osób[12].

Mieszkańcy

Miejscowość zamieszkiwana jest przez mniejszość niemiecką oraz Ślązaków[13]. Mieszkańcy wsi posługują się gwarą prudnicką, będącą odmianą dialektu śląskiego.

Liczba mieszkańców wsi

Transport

Frącki posiadają połączenia autobusowe z Białą, Głuchołazami, Korfantowem, Opolem, Prudnikiem, Rzymkowicami. W miejscowości znajduje się jeden przystanek autobusowy[16].

Religia

Katolicy z Frącek należą do parafii Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Łączniku (dekanat Biała)[17].

Turystyka

Przez Frącki prowadzi szlak rowerowy[18]:

Bezpieczeństwo

Miejscowość jest pod opieką dzielnicowego rejonu służbowego nr 16 Komendy Powiatowej Policji w Prudniku (Posterunek Policji w Białej)[19].

Teren miejscowości, jak i całej gminy Biała, położony jest w strefie nadgranicznej w związku z czym Straż Graniczna dysponuje, na tym obszarze, specjalnymi kompetencjami w zakresie bezpieczeństwa[20]. Gminę Biała obejmuje zasięgiem służbowym placówka Straży Granicznej w Opolu ze Śląskiego Oddziału SG[21].

Przypisy

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 30597
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 946 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
  3. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  4. GUS. Rejestr TERYT
  5. a b c HeinrichH. Adamy HeinrichH., Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 65, OCLC 456751858  (niem.).
  6. Johann WolfgangJ.W. Wieland Johann WolfgangJ.W., Principatus Silesiae Oppoliensis exactissima Tabula geographica, sistens Circulus Oppoliensem Ober-Glogau Gros Strehliz, Cosel, Tost, Rosenberg, Falckenberg & Lubleniz, Norimbergae: ab Homannianis Heredibus. Cum Spec. S. Caes. Rque Mtis Privilegio, 1736 .
  7. AndrzejA. Dereń AndrzejA., XVIII-wieczna rewolucja, „Tygodnik Prudnicki”, Antoni Weigt – redaktor naczelny, 18 (441), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 6 kwietnia 1999, s. 17, ISSN 1231-904X .
  8. 889 Fronzke (Frącki) [online], Pieczęcie gminne na Śląsku, 13 sierpnia 2021 [dostęp 2024-01-11]  (pol.).
  9. Abstimmungsgebiet Oberschlesien. Akte polnischer Wahlbeeinflussung., Berlin: Gea Verlag, 1921, s. 1 .
  10. 11. Powiat Prudnicki (siedziba m. Prudnik), „Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu”, 6, Opole: Prezydium WRN, 20 maja 1953, s. 41 .
  11. Podział administracyjny województwa opolskiego według stanu na dzień 31 sierpnia 1964 r., „Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu”, 9, Opole: Urząd Wojewódzki w Opolu, 3 września 1964, s. 13 .
  12. a b Ludność wiejska. Wyniki badania struktury ludności wsi z dnia 15 X 1966, Opole: Wojewódzki Urząd Statystyczny w Opolu, 1969, s. 219 .
  13. Ludność Ziemi Prudnickiej, „Tygodnik Prudnicki”, Antoni Weigt – redaktor naczelny, 52 (266), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 24 grudnia 1995, s. 10, ISSN 1231-904X .
  14. Kreis Neustadt O.S. (1. Dezember 1871) [online], AGOFF [dostęp 2024-06-14]  (niem.).
  15. Kreis Neustadt O.S. (1. Dezember 1885) [online], AGOFF [dostęp 2024-06-14]  (niem.).
  16. Rozkład jazdy PKS na przystanku Frącki, gm. Biała [online], e-podroznik.pl [dostęp 2023-08-18] .
  17. Parafie według dekanatów [online], www.diecezja.opole.pl [dostęp 2023-05-02]  (pol.).
  18. Okolice Prudnika, [w:] KarolK. Kawałko KarolK., Szlaki rowerowe Śląska Opolskiego, Piła: Wydawnictwo BIK: na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Opolskiego, 2009, s. 13, ISBN 978-83-7618-031-1 .
  19. Posterunek Policji w Białej [online], prudnik.policja.gov.pl [dostęp 2024-02-25]  (pol.).
  20. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 sierpnia 2005 r. w sprawie wykazu gmin i innych jednostek zasadniczego podziału terytorialnego państwa położonych w strefie nadgranicznej oraz tablicy określającej zasięg tej strefy (Dz.U. z 2005 r. nr 188, poz. 1580).
  21. PSG w Opolu [online], slaski.strazgraniczna.pl, 19 sierpnia 2012 [dostęp 2024-05-08] .

Linki zewnętrzne

  • Pogórze (Frącki), [w:] Archiwum wycinków prasowych, Instytut Śląski [dostęp 2023-10-09] .
  • p
  • d
  • e
Gmina Biała
  • Siedziba gminy: Biała
Miasto
  • Biała
Wsie
Osady leśne
Części miasta
  • Stare Miasto
  • Szonowice
Części wsi
  • Kolonia Otocka
  • Róża
Kolonie wsi
  • Kolonia Otocka
  • Pogórze
  • Radostynia
Przysiółki wsi
Nieoficjalne
części wsi
  • Józefówek
  • Młynki